Εν οίδα ΙΙ: Η επιστροφή του εγώ τα ξέρω όλα

Είχα σχετικά πρόσφατα μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, παρόλο που οφείλω να ομολογήσω ότι με έβγαλε έξω απ’τα ρούχα μου (ευτυχώς που δεν υπήρχαν ηδονοβλεψίες εκεί γύρω). Και εξαιτίας αυτής της συζητήσεως κάθησα και σκέφτηκα κάποια πράγματα, όχι τίποτε το εξεζητημένο για να’μαι απόλυτα ειλικρινής (μάλλον περί αυτονοήτων επρόκειτο) αλλά τέλος πάντων.

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι είμαστε μια παρέα μαζεμένη μέσα σε ένα σπίτι (ή ακόμη καλύτερα σε μια ταβέρνα!) και συζητάμε για πολιτικά. Σίγουρα ο καθείς από την πλευρά του θα τα βλέπει (εκτός από ‘μένα φυσικά που ως ο πλέον αντικειμενικός στον κόσμο τα βλέπω όλα από τις πλευρές των πάντων –θεός γαρ) αλλά ακόμη κι έτσι, συζήτηση θα γίνει και –ποιος ξέρει;- μπορεί να βγεί μέχρι και κάποιο συμπέρασμα (το θέτω έτσι διότι Έλληνες σε πολιτική συζήτηση σπανίως βγάζουν συμπέρασμα, αλλά το παραβλέπουμε και αυτό). Το θέμα είναι αλλού: πάνω-κάτω, ο καθένας ανάλογα με τις γνώσεις του, τα πάθη του, τα κόμπλεξ του, τις προσδοκίες του κλπ, κλπ, κλπ θα κάτσει να κάνει την οποιανδήποτε άλφα ανάλυση. Και εννοείται ότι από την πλευρά του (δεδομένου ότι δεν ξέρω κανέναν που να εκφράζει ενσυνείδητα απόψεις άλλων) θα έχει δίκιο. Και δεν εξετάζουμε τι εστί δίκαιο αντικειμενικώς αυτήν την στιγμή, μένουμε στο υποκειμενικό του πράγματος. Όπως και να’χει, ακόμη κι αν "ψιλοσφαχτούμε" (με την καλή έννοια πάντοτε) η παρέα, θα γίνει διάλογος (ιδίως αν συνοδεύεται κι από καλό κρασί με εκλεκτούς μεζέδες –μιαμ, μιαμ- οπότε και θα γίνει σούπερ διάλογος). Επίσης, κάτι πολύ σημαντικό: ακόμη και σε περίπτωση έντονης διαφωνίας. δεν έχει τύχει ποτέ να παρατηρήσω να λέει κάποιος σε κάποιον άλλον όταν συζητούν για πολιτικά "μη μιλάς ρε, εσύ δεν ξέρεις απ’αυτά". Εξάλλου εδώ που τα λέμε η φύση των (συγχρόνων) πολιτικών είναι τέτοια (και ιδίως στην Ελλάδα) που αν δεν τα ξέρεις, αποφεύγεις να πάρεις θέση, απλά και μόνο για να μη γίνεις ρόμπα. Πάμε καλά ως εδώ;

Επειδή οι πολιτικές συζητήσεις όταν τραβάνε επί μακρού συνήθως κουράζουν, μια κλασική συζήτηση που επακολουθεί (ή προηγείται, ανάλογα τα γούστα) είναι –ας πούμε- το ποδόσφαιρο. Ο καθείς με την ομάδα του, άλλοι πιθανώς αδιάφοροι να προσπαθούν να δουλέψουν όλους τους υπολοίπους κλπ, κλπ, κλπ. Εδώ ίσως να πέσει και καμιά ψιλή αν έχουμε να κάνουμε με κάφρους, αλλά δεν εξετάζουμε αυτό επί της παρούσης. Μπλα, μπλα, μπλα, το κλείνουμε και το ποδοσφαιράκι (ιδίως αν η συζήτηση συμπεριλαμβάνει πολλούς βάζελους, οι οποίοι ως γνωστόν δεν έχουν και κάτι σοβαρό να μας πουν! :):):) ). Ε, μετά το ποδόσφαιρο όλο και κάποιο άλλο "παρεμφερές" θέμα θα έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων (διαπραγματεύσεων για το ποιος θα φάει το τελευταίο κομμάτι σαγανάκι, εννοείται). Πάμε καλά και ως εδώ;

Γενικά, για να μην το πολυκουράζω το θέμα, όλοι έχουμε κάνει άπειρες τέτοιες συζητήσεις για αναρίθμητα θέματα, πιστεύω, οπότε καταλαβαίνετε τι θέλω να πω, άσχετα αν δεν καταλαβαίνετε που το πάω. Θα γίνει κατανοητό άμεσα και αυτό όμως.

Αν τώρα ξεκινήσει μια, ας πούμε, "τεχνική" συζήτηση, μα πολύ "τεχνική" όμως, ε, τότε είναι που συνήθως βγαίνω έξω από τα ρούχα μου. Πχ, συζητάς με κάποιον για τους ρύπους των αυτοκινήτων και σου πετάει την ατάκα "άκου φίλε, εγώ είμαι μηχανικός". Χάρηκα, μπετατζής. Δηλαδή που ακριβώς κολλάει ο μηχανικός; Διότι είναι μια έκφραση που βγαίνει από μια φαρέτρα επιχειρημάτων, έτσι δεν είναι; Εϊναι προφανές ότι ο συνομιλητής υπονοεί ότι λόγω επαγγέλματος (του) επιβάλλεται να γνωρίζει καλύτερα (από ‘σένα). Παρομοίως, συζητάς για την δείνα Συνθήκη και σου λέει ο άλλος "κοίτα να δεις, δεν υπάρχει περίπτωση να ισχύει διότι είμαι δικηγόρος" (άρα εκ των πραγμάτων ξέρω καλύτερα από ‘σένα) και πάει λέγοντας. Και αναρωτιέμαι…

Αφού οι γνώσεις πηγαίνουν ανά επάγγελμα, τότε γιατί για να κάψεις το ψωμί πρέπει οπωσδήποτε να είσαι φούρναρης; Και όντως πρέπει να είσαι φούρναρης, αποδεδειγμένα. Αν εγώ δεν έχω την παραμικρή γνώση για το ψωμί, ποτέ μου δεν θα δοκιμάσω να φτιάξω και ο λόγος είναι απλός: το πιθανότερο είναι ότι θα κάψω πρώτα ολόκληρο το σπίτι και το ψωμί δεν θα έχει καεί ακόμη. Με κάποιες συγκεκριμένες γνώσεις όμως, ακόμη κι αν δεν είμαι φούρναρης, ψωμί θα φτιάξω και θα είναι και μια χαρά και ξέρετε γιατί; Διότι επειδή δεν θα το κάνω εξ επαγγέλματος ή από συνήθεια, θα το προσέξω πολύ, θα είμαι όλη την ώρα από πάνω, θα έχω το νου μου. Και δίχως αυτό να σημαίνει φυσικά ότι θα κάνω ψωμί καλύτερο από αυτό ενός φούρναρη, έτσι; Να μην ξεφεύγω όμως. Αν κάποιος είναι μαθηματικός φερ’ειπείν, αυτό σημαίνει ότι είναι καλός μαθηματικός; Κακοί μαθηματικοί δεν υπάρχουν; Ή κακοί λογιστές, ή κακοί ταβερνιάρηδες; Ή μήπως οι κακοί είναι φιγούρες που βλέπουμε μόνο στις ταινίες και ακούμε μόνο στα παραμύθια; Όταν συζητάμε για ποδόσφαιρο είμαστε όλοι ποδοσφαιριστές; Κι έστω ότι θεωρούμε εαυτούς ποδοσφαιριστές επειδή το κλοτσάγαμε το τόπι στα νιάτα μας (‘ντάξει, ακόμη το κλωτσάμε απλά τώρα φεύγει και κανά πόδι μαζί συνήθως), τότε τα πολιτικά τα συζητάμε για ποιον λόγο; Επειδή είμαστε πολιτικοί; Αν κάνουμε μια κουβέντα για την μεγάλη μάσα του χρηματιστηρίου είμαστε χρηματιστές ή οικονομικοί σύμβουλοι; Ώρες, ώρες δηλαδή πραγματικά απορώ με τα μυαλά κάποιων.
Ουδείς σου λέει να πας να συζητήσεις για κάτι που δεν ξέρεις (και δεν μιλάω να συζητήσεις για να ενημερωθείς ή να μάθεις, αλλά για να... επιμορφώσεις). Κανείς δεν σε πιέζει να μην χρησιμοποιήσεις εκφράσεις τύπου "έχω ακούσει", "έχω την εντύπωση" κλπ, αν γι’αυτό που θες να πεις δεν είσαι σίγουρος και θες να δώσεις βαρύτητα στο ότι τηρείς επιφυλάξεις για τη γνώμη που εκφέρεις. Αλλά αν κάτι για τον άλφα ή τον βήτα λόγο το’χεις ψάξει, έχεις τριφτεί, έχεις ασχοληθεί, πρέπει να μην εκφέρεις άποψη μόνο και μόνο επειδή δεν είσαι… του επαγγέλματος; Ηλιθιότητα.

Κι αν είναι έτσι, ε, τότε τι διάολο καθόμαστε και συζητάμε; Προς τι ο διάλογος; Προς τι η φαιά ουσία που κατασπαταλείται σε ένα τραπέζι, με έναν καφέ, από το τηλέφωνο; Εξάλλου ο διάλογος πάντοτε δείχνει ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο. Αν το σωστό και το λάθος είναι εκ των προτέρων προκαθορισμένα ένεκα… επαγγελματικής ιδιότητος, άστα να πάνε καλύτερα μεγάλε, την κάτσαμε τη βάρκα…