Σελίδες

Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2008

Περί Μύθων IV: Ο Αρχαιοπλητίξ και η Θεωρία της Ασχετοσύνης

Για να ξεκινήσουμε με λίγο χούμορ (χωρίς ιώτα), μιας και ο zaphod μου έδωσε την ιδέα για τούτο εδώ το σενδόνι (άρα να ξέρετε ποιον να βρίζετε, εγώ δεν είχα τέτοιο σεντόνι στο πρόγραμμα. Ναι, το ξέρω: με πιστέψατε!) , θα ήθελα να ξεκινήσω ολίγον τι διαφορετικά σήμερα...
Κατ' αρχήν, τι μπορεί να περιμένει κανείς από τον άνθρωπο (;;;) που όχι μόνο ήταν ο εξακοσιοστός εξηκοστός έκτος επισκέπτης τούτου εδώ του βλογίου, αλλά και που ακόμη χειρότερα στην 666η επίσκεψη εδώ μέσα μίλαγε για τον Κωνσταντίνου και δη, με καλά λόγια; Τα τεκμήρια είναι αποστομωτικά...


Που ήμασταν λοιπόν; Α, ναι.. Αναρωτιώμουν τι μπορεί να περιμένει κανείς από ένα τέτοιο άτομο.
Σεντονιάδες.
Δε μου λε ρε, πως την έχεις δει επιτέλους; Μπαίνεις εδώ και ντε και καλά τρομάζεις (σε πιστέψαμε μιλάμε!) από τα σεντόνια και γράφεις εκεί τα διπλάσια;
Μιλάμε ότι έχω φτάσει σε απόγνωση... Δεν τον προλαβαίνω πλέον...
Κι έτσι, αποφάσισα να πάρω μια μικρή εκδίκηση (άλλο που δεν ήθελα-αν και λογικά μέχρι να τελειώσω τούτο εδώ, όλο και κάνά νέο σενδόνι θα έχει γράψει). Το τελευταίο σενδόνι ήταν και αυτό εξ-αιρετικά ενδιαφέρον και μου πρίζωσε τόσο ώστε αντί να απαντήσω εκεί, να σενδονεύσω εδώ (τι ρήμα βρήκα πάλι ο άνθρωπος...). Πρακτικά -και πέραν του όποιου προλόγου, όπου απλά ήθελα να ξεσκουριάσω ρίχνωντας λίγο θάψιμο!- ο λόγος είναι πως το συγκεκριμένο ζήτημα με απασχολεί ιδιαίτερα έντονα. Μάλιστα έχω γράψει και κάποια σχετικά σχόλια στο παρελθόν. Το γιατί με απασχολεί αυτό το θέμα, κάποιαν άλλη φορά, που θα ασχοληθώ μαζί του κανονικά. Για την ώρα μερικές απαντήσεις υπό μορφή κανονικού κειμένου.

Πρώτα θα ξεκινήσω με κάποιες επισημάνσεις. Καλώς ή κακώς, την αρχαία Ελλάδα τείνει να οικειοποιηθεί ο,τιδήποτε αμόρφωτο, άσχετο και ακραίο κυκλοφορεί. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι όλοι το κάνουν επίτηδες. Άλλοι το κάνουν για τους δικούς τους λόγους, άλλοι επειδή το κάνουν και άλλοι, άλλοι επειδή δε βλέπουν πέρα από τη μύτη τους, άλλοι επειδή τόσα ξέρουν τόσα λένε και πάει λέγοντας (παρεμπιπτόντως ρίχτε μια ματιά και σε αυτό). Και τελικά αυτοί που φαίνονται μαλάκες στην τελική δεν είναι άλλοι από τους αρχαίους Έλληνες που είναι και οι μοναδικοί που δεν φταίνε σε τίποτε. Καλώς ή κακώς -ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας- αν πεις ότι ασχολείσαι με τους αρχαίους Έλληνες οι συνειρμοί που έρχονται είναι δύο: ο πρώτος, ότι είσαι ακροδεξιός ή/και ο δεύτερος ότι είσαι μαϊντανός. Γι'αυτό όμως θα μιλήσουμε παρακάτω...
Και αν μέσα σε όλα είσαι και ημιμαθής (που νομίζεις ότι η μόρφωση είναι η μασημένη τροφή των άλλων) με ελαφρά κλίση προς την αφέλεια, τότε αν σου πλασαριστεί κάτι με πειστικό τρόπο αυτομάτως σου δημιουργεί και την κοσμοθεωρία σου. Σάμπως ο τηλεπροφήτας τι κάνει, καλή ώρα; Μην ξεφεύγω όμως.

Το θέμα που καταπιάστηκε -έστω και με εξ'αντιγραφής πρίζωμα- ο zaph είχε να κάνει με την αυτήν ασχετοσύνη. Νομίζω έχω πολλά να πω για το θέμα, αλλά θα προσπαθήσω να μείνω "περιορισμένος" για να μην βγει το σεντόνι των τριών Ηπείρων και των πέντε Θαλασσών (αφού φανταστείτε πως μέχρι τώρα διαβάζατε τον πρόλογο!)...

Κατ'αρχήν, όταν αναφερόμαστε στους αρχαίους Έλληνες συνήθως κάνουμε ένα φρικτό λάθος. Ξεχνάμε ότι οι αρχαίοι ζούσαν τότε, ενώ εμείς σήμερα. Μάλλον δεν το πιάσατε. Ας το ξαναθέσω λίγο διαφορετικά: οι αρχαίοι όταν μιλούσαν για κάτι τότε δεν είχαν κατά νου ούτε τι θα ανακαλύπταμε εμείς σήμερα, ούτε φυσικά πόσο παπάρες θα ήμασταν. Τι εννοώ: "Ουδέν χρήμα μάτην γίνεται αλλά πάντα εκ λόγου τε και υπ ανάγκης". Τάδε έφη Λεύκιππος.
Πρακτικά αυτό που είπε ο Λεύκιππος (ο οποίος ήταν ο εισηγητής της ατομικής θεωρίας) περί το δεύτερο μισό του 5ου που-χού αιώνα δεν ήταν άλλο από την Αρχή της Αιτιότητος της σύγχρονης φυσικής. Το πρόβλημα είναι ότι ο Λεύκιππος δεν είχε ιδέα του τι εστί η Αρχή της Αιτιότητος. Όπως ιδέα περί του Νόμου αφθαρσίας της Ύλης δεν είχε και ο Διογέννης ο Απολλωνιάτης (που ουσιαστικά πρώτος περί αυτής μίλησε) όταν έγραφε ότι "ουδέν εκ του μη όντως γίγνεσθαι ουδ'εις το μη όν φθείρεσθαι". Τα αποφθέγματα που διαβάζουμε ήταν απλώς λογικότατα συμπεράσματα στα οποία κατέληγαν κάνωντας το πολύ απλούστατο που εμείς αγνοούμε σήμερα πως γίνεται: χρησιμοποιούσαν το μυαλό τους.
Οι αρχάιοι Έλληνες ήταν διαλεκτικοί τύποι. Αυτό δεν σημαίνει ότι ήξεραν να... διαλέγουν (διότι πολύς κόσμος αυτό πιστεύει ότι σημαίνει). Διαλεκτική σημαίνει να ξέρεις να θέτεις τις σωστές ερωτήσεις και παράλληλα να ξέρεις να δίνεις τις σωστές απαντήσεις. Γι'αυτό και κατάφεραν να εκτοξεύσουν σε πραγματικά δυσθεώρατα ύψη τη φιλοσοφία. Ανάλογα με τα κέφια και τα πιστεύω του ο καθένας μπορεί να προσάψει πολλές κατηγορίες για τους αρχαίους Έλληνες. Νομίζω όμως ότι όποιος τολμήσει να πει ότι δεν ήξεραν να σκέφτονται είναι κοινός μάλαξ. Εμείς είμαστε οι αμαθείς, ή ακόμη χειρότερα οι ανεπίδεκτοι μαθήσεως, όχι οι αρχαίοι Έλληνες. Αλήθεια, ξέρετε ποια η μετάφραση του πυθαγόρειου "Εκάς οι βέβηλοι"; Αν όχι, ψάξτε το λίγο, έχει μεγάλο ενδιαφέρον...
Ας επιστρέψουμε στον Λεύκιππο όμως. Αυτό που είχε κάνει ο Λεύκιππος ήταν το εξής απλό: παρατηρούσε τα πάντα γύρω του. Επειδή προφανώς ήταν και αρκετά "ανήσυχος" τύπος, παρατηρούσε μέχρι μεγάλης λεπτομέρειας και προφανώς από κάποιο σημείο κι έπειτα προσπάθησε να εξηγήσει τι γινόταν γύρω του. Όλοι οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι το ίδιο έκαναν, ιδιως οι προσωκρατικοί. Κάποια στιγμή λοιπόν, μέσα από πληθώρα επαγωγικών σκέψεων και συμπερασμάτων κατέληξε στα όποια (πολύ ενδιαφέροντα, πιστέψτε με) συμπεράσματά του, ένα εκ των οποίων και αυτό που αναφέραμε πιο πάνω. Τόσο απλό, τόσο εύκολο, κι όμως πολύς κόσμος προσπαθεί να του βγάζει τα ματάκια. Κανένας Λεύκιππος δεν μίλησε για την Αρχή της Αιτιότητος (η οποία είναι πολύ σύγχρονη διατύπωση κιόλας).
Ας πάμε στον μαθητή του Λευκίππου, τον Δημόκριτο (όπου μεταξύ άλλων και για τον οποίον είχαμε πει κάποια πραγματάκια εδώ), ο οποίος παρεμπιπτόντως έλεγε "μην είσαι πρόθυμος να μάθεις τ απάντα, μήπως δε μάθεις τίποτε" (μη πάντα επίστασθαι προθυμέο, μη παντών αμαθής γένηι). Ο Δημόκριτος λοιπόν όσο κι αν φανεί απίστευτο μίλησε με εκπληκτική ακρίβεια για μεγάλο μέρος της σύγχρονης χημείας. Καλό, ε; Λάθος. Ο Δημόκριτος δεν είχε ιδέα από τη σύγχρονη χημεία και τι αυτή θα έφερνε στο φως κάποια στιγμή. Ας δούμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα: "Θεωρεί δηλαδή ότι τα σώματα αυτά συνδέονται το ένα με το άλλο και παραμένουν μαζί για τόσο χρονικό διάστημα ώσπου να παρουσιαστεί από το περιβάλλον τους κάποιο ισχυρότερο αίτιο και να τα διασκορπίσει". Δεν ξέρω αν θυμάστε την κατανομή των ηλεκτρονίων σε στιβάδες και για το πως γίνονται οι δεσμοί με τα ηλεκτρόνιο της εξωτερικής στιβάδας. Εκπληκτικό έτσι; Φυσικά θα συστήσω στον μαϊντανό που είναι ήδη έτοιμος να πεταχτεί κραυγάζοντας για τα τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής να μην βιάζεται και να πλύνει κανά πιάτο στο ενδιάμεσο. ο Δημόκριτός είχε παρατηρήσει το προφανές: ότι ένας μανδύας είναι ελαφρύτερος από το αντίστοιχο κομμάτι ξύλου. Λογικό κι επόμενο λοιπόν να σκεφτεί ότι η διαφορά στο βάρος οφείλεται σε κάτι... πιο εσωτερικό. Ως επίσης είχε παρατηρήσει το ακόμη προφανέστερο: μεγάλος βράχος, μικρότερος βράχος, ακόμη μικρότερος βράχος, πετρούλα, πετραδάκι κλπ: ίδιο υλικό, διαφορετικά μεγέθη, άρα κάπου οφείλεται αυτό. Επιπλέον, έτσι είχε επιχειρήσει να εξηγήσει την ύπαρξη των χρωμάτων και γενικότερα ολόκληρη τη δομή της ύλης και φυσικά ακριβώς έτσι είχε κάνει λόγο και για το περιβόητο άτομο. Πολύ απλά, κοινή λογική και δυνατό μυαλό: θανατηφόρος συνδυασμός, ιδίως για την παντελώς ακομπλεξάριστη τότε εποχή. Παρεμπιπτόντως, έχετε διαβάσει την ανάπτυξη του Δημοκρίτου περί του ατόμου; Πάρτε βαθειά ανάσα και ξεκινάμε (το απόσπασμα σώζεται από τον Αριστοτέλη):
"Ο Δημόκριτος φαίνεται πως πείστηκε από επιχειρήματα ταιριαστά με το ζήτημα και βασιμένα στη φυσική παρατήρηση. υτό που εννοούμε θα καταστεί φανερό στην πορεία. Η υπόθεση ότι κάποιο σώμα είναι λοσχερώς διαιρετό, δηλαδή κάποιο μέγεθος είναι ολοσχερώς διαιρετό, και πως τούτο είναι δυνατό να συμβεί, δημιουργεί απορία. Τι θα δηλαδή είναι το σώμα που ξεφεύγει τη διαίρεση; Αν είναι ολοσχερώς διαιρετό και η διαδικασία αυτή είναι δυνατή, θα μπορούσε ταυτόχρονα να είναι και ολοσχερώς διαιρεμένο, ακόμα και αν οι διαιρέσεις δεν είχαν γίνει ταυτόχρονα. Αν αυτό μπορούσε να γίνει, δεν θα υπήρχε τίποτε αδύνατο. Κατά συνέπεια, θα ισχύει το ίδιο όποτε ένα σώμε είναι από τη φύση του ολοσχερώς διαιρετό, είτε με διχοτόμηση, είτε με οποιαδήποτε μέθοδο. Τίποτε αδύνατο δεν θα προέκυπτε, αν έχει πράγματι διαιρεθεί, ακόμη κι αν έχει διαιρεθεί σε μύρια μέρη, διαιρεμένα και τα ίδια μυριάδες φορές. Τίποτε αδύνατο δεν θα προέκυπτε ακόμη και αν και κανείς ίσως δεν θα μπορούσε να κάνει μια τέτοια διαίρεση. Αφού λοιπόν το σώμα είναι ολοσχερώς διαιρετό, έστω ότι το διαιρέσαμε. Τι θα απομείνει τότε; Μέγεθος; Δεν είναι δυνατό, γιατί τότε θα υπάρχει κάτι που δεν διαιρέθηκε, ενώ υποτέθηκε ως ολοσχερώς διαιρετό. Αν όμως δεν απομείνει κανένα σώμα ή μέγεθος αλλά υπάρξει διαίρεση, το σώμα ή θ'αποτελείται από σημεία και τα συστατικά του δεν θα έχουν μέγεθος, ή δεν θα υπάρχει απολύτως τίποτε. Έτσι θα γινόταν από το τίποτα και θα αποτεελούνταν από τίποτα, και το όλον δεν θα ήταν παρά μόνο φαινόμενα. Ομοίως αν αποτελείται από σημεία δεν θα έχει κανένα μέγεθος διότι όταν τα σημεία εφάπτονταν και αποτελούσαν ένα μέγεθος και υπήρχαν μαζί, δεν έκαναν το όλον μεγαλύτερο αφού όταν διαιρέθηκε σε δύο ή περισσότερα μέρη το όλον δεν θα ήταν ούτε μικρότερο, ούτε μεγαλύτερο από πριν. Συνεπώς ακόμη και αν συντεθούν όλα τα σημεία δεν θα φτιάξουν μέγεθος. Επιπλέον, αν κατά τη διαίρεση του σώματος σχηματισθεί ένα μικρό κομματάκι, σαν πριονίδιμ ξαθ με τη μορφή αυτή αποχωρήσει από το μέγεθος κάποιο σώμα, ισχύει η ίδια συλλογιστική και προκύπτει το ερώτημα, με ποια έννοια είναι διαιρετό εκείνο το κομμάτι; Αν αυτό που αποχώρησε δεν ήταν σώμα αλλά κάποιο χωριστό είδος ή ιδιότητα και αν το μέγεθος είναι σημεία ή επαφές έτσι προσδιορισμένες, είναι άτοπο ν'αποτελείται κάποιο μέγεθος από πράγματα που δεν είναι μεγέθη. Επιπλέον, που θα είναι τα σημεία; Και είναι ακίνητα ή κινούμενα; Αλλά και η επαφή είναι πάντα μια επαφή δύο πραγμάτων, αφού πάντα υπάρχει κάτι εκτός από την επαφή ή τη διαίρεση ή το σημείο. Όλα τούτα προκύπτουν αν αν υποθέσει κάποιος ότι οποιοδήποτε σώμα οποιουδήποτε μεγέθους είναι ολοσχερώς διαιρετό. Ακόμη, αν αφού διαιρέσω ένα ξύλο ή κάτι άλλο το επανασυνθέσω, θα είναι πάλι ίσο με κείνο που ήταν και είναι ένα. Επομένως το ξύλο έχει διαιρεθεί δυνάμει ολοσχερώς. Τι λοιπόν υπάρχει στο ξύλο πέρα από τη διαίρεση; Διότι ακόμη και αν υπάρχει κάποια ιδιότητα, πως αναλύεται σε αυτά τα συστατικά και πως γίνεται απ'αυτά; Ή πως χωρίζονται τα συστατικά; Επομένως, αφού είναι αδύνατο ν'αποτελούνται τα μεγέθη από επαφές ή σημεία, πρέπει να υπάρχουν αδαιέρεται σώματα και μεγέθη."
Αυτό ήταν λοιπόν το περιβόητο... πυρηνικό αντιδραστήριο του Δημοκρίτου, με το οποίο "διέσπασε" το μόριο και έκανε λόγο για το άτομο: η εις άτοπον απαγωγή. Τα λογικά επιχειρήματα, η επαγωγική σκέψη, η διαλεκτική ικανότητα και η απαλοιφή κάθε παράλογου αποτελέσματος. Κάποιοι βέβαια επιμένουν ότι ο Δημόκριτος διαθέτωντας τις μυστικές τεχνολογίες των Ελ το είχε όντως διασπάσει...
Μμμμ... κάτι λέγαμε πιο πριν: ότι ο Δημόκριτος ζούσε τότε. Το μόριο διασπάστηκε πιο πρόσφατα. Όταν λοιπόν έγινε η διάσπαση του μορίου, προς τιμήν του Δημοκρίτου το αμέσως επόμενο σωματίδιο ονομάστηκε άτομο. Με λίγα λόγια οι νεώτεροι επιστήμονες δανείστηκαν αυτήν τη συγκεκριμένη ελληνική λέξη για να τιμήσουν αυτόν τον γίγαντα σκέψεως. Οι φελλοί φυσικά πιστεύουν ότι ο Δημόκριτος ήταν προφανώς σε άμεση επικοινωνία με τους σύγχρονους επιστήμονες -απλά πάντα ένα βήμα μπροστά- και τελικώς τους πρόλαβε, δείχνωντας και ο ίδιος πόσο μπροστά ήταν. Ο Δημόκριτος ήταν όντως πολύ μπροστά. Αυτοί που τα πιστεύουν αυτά είναι απλώς πολύ πίσω, κυρίως διανοητικά (δίχως να θέλω να προσβάλω κανέναν, αλλά αηδίες δεν μπορώ ν'ακούω). Ξεφύγαμε όμως...

Το κείμενο του zaphod (καθώς και αυτά που τον ενέπνευσαν) μιλάνε για την Σχετικότητα, και πως οι Έλληνες μίλησαν πρώτοι γι'αυτήν. Έχω ανατριχιάσει...
Ας φέρω λίγο στημ κουβέντα τον μέγα Πλωτίνο (που έχει θαφτεί επιμελώς εις τους αιώνας των αιώνων, αμήν). Στην πραγματεία του "Περί Αιώνος και Χρόνου" λέει μεταξύ άλλων τα εξής εκπληκτικά:
"Έπειτα, πρέπει να τη θεωρήσουμε (σ.σ. την αιωνιότητα) αδιάστατη για να μην την ταυτίσουμε με τον χρόνο" και,
"Από τους φιλοσόφους που υποστηρίζουν ότι ο χρόνος ταυτίζεται με την κίνηση, άλλοι θεωρούν πως είναι φύσεως κίνησις και άλλοι πως είναι η κίνησις του σύμπαντος. Αυτοί που υποστηρίζουν πως ταυτίζεται με το κινούμενον αναφέρονται στην κίνηση της συμπαντική σφαίρας. Από αυτούς που θεωρούν ότι ο χρόνος ταυτίζεται με το συναπτόμενο της κινήσεως, άλλοι θεωρούν πως είναι το διάστημα της κινήσεως, άλλοι το μέτρο της κινήσεως και άλλοι το παρακολούθημα της κινήσεως" καθώς και το ακόμη πιο αριστουργηματικό,
"Μήπως άρα είναι ο χρόνος κάτι σχετικό με την κίνηση; Αν είναι διάστημα, πρώτον δεν είναι το ίδιο διάστημα σε όλες τις κινήσεις ούτε καν στις ομοειδείς. Διότι είναι ταχύτερη και βραδύτερη η κίνησις και η κατά τόπον κίνησις. Και θα έπρεπε να μετρώνται και οι δύο διαφορετικές κινήσεις με ένα τρίτο πράγμα, το οποίο θα ήταν ορθότερο να ονομάση κανείς χρόνο. Ποιας λοιπόν από τις δύο κινήσεις το διάστημα θα είναι ο χρόνος, ή μάλλον ποιας από όλες τις κινήσεις που είναι άπειρες; Αν όμως πει κάποιος ότι ο χρόνος είναι το διάστημα της τακτικής κινήσεως, τότε δεν θα είναι ούτε όλης αυτής της κινήσεως, γιατί αυτές οι τακτικές κινήσεις είναι πολλές ώστε θα υπάρχουν και πολλοί χρόνοι ταυτόχρονα."
Αριστούργημα, ε; Ναι, ξέρω τι θα μου πείτε: μα γι'αυτά μίλησε και ο Αϊνστάιν. άρα οι Έλληνες είχαν μιλήσει και για την Σχετικότητα (πανηγυρισμοί).
Τα μυαλά σας και μια λίρα...

Κατ' αρχήν, ο Πλωτίνος δεν γνώριζε ούτε τον Αίνστάιν (άρα αποκλείεται και το γεγονός να ειχαν κάνει κοινές μελέτες ή να είχε για δάσκαλο τον Καραθεοδωρή) αλλά προπάντων δεν γνώριζε τον σύγχρονο όρο "Σχετικότητα". Ο Πλωτίνος κατέληξε σε κάποια πολύ συγκεκριμένα και ειδικά συμπεράσματα στηριζόμενος στην επαγωγική σκέψη: "αυτό είναι δυνατόν, εκείνο όχι, άρα ισχύει αυτό."
Επίσης, μια πολύ μεγάλη παρανοήση που μπορεί να υπάρξει είναι και η εξής: τελικά τι εστί Σχετικότητα; Θα σας απαντήσω εγώ: είναι απλά μια λέξη. Ίσως αν ο Αϊνστάιν είχε πιει μέσα στην χαρά του ένα ποτηράκι παραπάνω σήμερα να μιλάγαμε για τη Θεωρία της Συμπτωματολογίας, ή τη Θεωρία των Συσχετισμών ή ακόμη και για το Διασυμπαντικό Σουβλάκι του Διανύσματος του Χρόνου. Απλά παίζουμε με τις λέξεις, αυτό κάνουμε. Σχετικότητα του ήρθε του Αϊνστάιν, Σχετικότητα τη βάφτησε, ακριβώς όπως θα μπορούσε να την είχε βαφτήσει με οποιοδήποτε άλλο τρόπο. Το σημείο κλειδί όμως εδώ δεν είναι η λέξη "Σχετικότητα", αλλά η λέξη "Θεωρία". Τι σημαίνει θεωρία; Ότι προσπαθεί να εξηγήσει κάτι που ούτως ή άλλως γίνεται στην πράξη. Λάθος: που ούτως ή άλλως γινόταν ανέκαθεν στην πράξη, πριν ακόμη γενηθεί ο Αϊνστάιν, πριν ακόμη γενηθεί ο Πλωτίνος ή ο οποιοσδήποτε άλλος. Αυτά που περιγράφει ο Αϊνστάιν απλά συμβαίνουν: αυτό είναι το Σύμπαν, αυτή είναι η Φύση. Συνέβαιναν πριν έρθουμε εμείς εδώ και θα συνεχίσουν να συμβαίνου κι αφότου έχουμε φύγει. Ο Αϊνστάιν παρατήρησε και προσπάθησε να εξηγήσει. Τι σύμπτωση: ακριβώς το ίδιο έκανε και ο Πλωτίνος και ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας και ο Ηράκλειτος και ο Δημόκριτος και μυριάδες άλλοι. Παρατηρούσαν και εξηγούσαν. Και μάλιστα εξηγούσαν τι; Εδώ θα γίνει πολύ ενδιαφέρουσα η επιχειρηματολογία μου. Απλά μην κάνετε το λάθος να ξεχάσετε ότι κυριολεκτικά λατρεύω τους αρχαίους Έλληνες, αν και δεν είχα ποτέ την ύψηστη τιμή να ανήκω στην ευγενή κάστα των Ελ.

Ανέφερα τους προσωκρατικούς φιλοσόφους παραπάνω, με τους οποίους πραγματικά τρελαίνομαι. Δεν ξέρω αν έχετε διαβάσει και τι, κι ούτε πρόκειται να κάνω κάποια εισαγωγή περί αυτών (αφού δεν με σώνουν ούτε όλα τα σεντόνια του κόσμου). Η ουσία είναι ότι για τους προσωκρατικούς υπήρξε κάποια στιγμή κάποια αρχή. Για άλλον ήταν το Πυρ. Για άλλον ήταν ο Αήρ. Για άλλον το Ύδωρ. Για άλλον, ο Νους. Ενώ απόψεις υπήρχαν και άλλες, όπως του Αναξιμάνδρου με το Άπειρόν του. Το ενδιαφέρον είναι ότι όλοι έχουν εκπληκτικές επιχειρηματολογίες. Τελικά ποιος απ'όλους έχει δίκιο; Να το θέσω λίγο διαφορετικά: τελικά τι πίστευαν οι αρχαίοι, ότι η Γη ήταν σφαιρική ή επίπεδη; Και τελικά ήταν στο κέντρο του Σύμπαντος ή δεν ήταν; Ναι, ενοχλητικά το ερωτήματα, το γνωρίζω. Διότι πολύ χαιρόμαστε να ξέρουμε ότι πρώτος κάποιος αρχαίος Έλληνας μίλησε για κάτι που αποδεδειγμένα ισχύει, είμαστε όμως και αρκούντως πανηλίθιοι να παραγνωρίζουμε ότι δεν θα μπορούσε να έχει μιλήσει γι'αυτό αν προηγουμένως όλοι οι προηγούμενοι δεν είχαν κάνει λάθος. Για να πας στο παεπιστήμιο πρέπει πρώτα να βγάλεις λύκειο. Πιο πριν όμως πρέπει να έχεις πάει στο γυμνάσιο, κι ακόμη πιο πριν στο δημοτικό. Κι όλ'αυτά αφού έχεις παρακολουθήσει το νηπιαγωγείο που έχει άμεση σχέση με την οικογενειακή παιδεία που έλαβες από το σπίτι σου. Ουδείς πήγε στο πανεπιστήμιο απευθείας.

Οι αρχαίοι Έλληνες παρατηρούσαν, σκέπτονταν και συμπέραιναν. Για εμάς η διαδικασία φαίνεται αγγούρι, για τους αρχαίους ήταν απλά μια ρουτίνα της καθημερινότητας. Όταν κάποιος συμπέραινε κάτι, αυτομάτως επικρατούσε ενθουσιασμός σε όλους. Δεν υπήρχαν "δογματικές εχθρότητες" τότε. Όλοι οι φιλοσοφοι επιχειρούσαν να μάθουν -στο μέτρο του εφικτού- τι είχε πει κάποιος άλλος. Το γεγονός ότι για τους περισσότερους φιλοσόφους γνωρίζουμε από άλλους, τρίτους το αποδεικνύει. Το θεωρούσαν τιμή τους να επικαλούνται τη "μελέτη" κάποιου άλλου φιλοσόφου μέσα στην δική τους πραγματεία. Ταυτόχρονα όμως, ο καθένας έβαζε και το δικό του λιθαράκι, μέσα από την καλώς εννοούμενη αμφισβήτηση με την οποίαν ήταν διαποτισμένη η αρχαιοελληνική σκέψη. Αν και δεν έχει σημασία ποιος ήταν ο πρώτος (που για την ιστορία θα πω ότι ήταν ο Θαλής), τα πράγματα τα πήγε μέχρι κάποιο σημείο. Από 'κει κι έπειτα πήγε κάποιος άλλος, τα πήρε και τα πήγε λίγο παρακάτω. Ένας άλλος στη συνέχεια τα πήγε παραπέρα και πάει λέγοντας.
Η έκφραση ότι από τα λάθη μας μαθαίνουμε κρύβει τεράστια σοφία.
Η αρχαιοελληνική σκέψη, ακόμη κι όποτε έβγαινε (από τα γεγονότα) πέρα για πέρα εσφαλμένη έκρυβε απίστευτο μεγαλείο ακριβώς επειδή πήγαινε βήμα, βήμα και δεν ξέφευγε ποτέ από τη λογική. Γι'αυτό και δεν πρέπει να υποτιμούμε τις περιπτώσεις που κάποιος φιλόσοφος συμπέραινε κάτι που στη συνέχεια αποδεικνυώταν τελείως εσφαλμένο. Σημασία είχε όχι το που έφτασε, αλλά το πως έφτασε εκεί που πήγε, όπου κι αν ήταν το "εκεί".

Συχνά πέφτουμε μόνοι μας σε συμπλιγάδες. Σημασία δεν είχε αν κάποιος έλεγε ότι η γη είναι επίπεδη. Σημασία είχε ο τρόπος σκέψης που τον οδήγησε σε εκείνο το συμπέρασμα, ο οποιος συνήθως ήταν αριστουργηματικός. Λένε ότι εκ του αποτελέσματος κρίνονται όλα. Σαφώς. Αν πρόκειται για αγώνα ποδοσφαίρου, για διπλωματία, για μαγειρική. Όταν μιλάμε για φιλοσοφία όμως, ποιο ακριβώς είναι το αποτέλεσμα;
Αγνοούμε πολλά πράγματα, ένα εκ των οποίων ότι αυτό που σήμερα ονομάζουμε "επιστήμονες" στην αρχαιότητα ήταν ταυτόχρονα και φιλόσοφοι. Δεν υπήρξε ούτε μία κοσμοθεωρία που να προήλθε εκτός της φιλοσοφίας. Οι μαθηματικοί ήταν και φιλόσοφοι, οι φυσικοί ήταν και φιλόσοφοι, οι αστρονόμοι ήταν φιλόσοφοι. Όποιος ασχολείτο με την οποιανδήποτε έκφανση της φύσεως, ήταν φιλόσοφος. Και η φιλοσοφία είναι κάτι που πηγάζει κατ' αρχήν από το μυαλό. Συνεπώς, πως ορίζεται το αποτέλεσμα και ποια η ορθότητα αυτού;
Μπάμιες κοκκινιστές...

Να μου μιλήσει για αποτέλεσμα ποιος; Αυτός που θα ενημερωθεί για τους αρχαίους από τον κάθε τηλεπροφήτη; Όταν λες ότι ασχολείσαι με τους αρχαίους διαβάζεις τα κείμενά τους. Προσοχή: όχι τις αποσπασματικές αναλύσεις τρίτων και τετάρτων. Τα κείμενά τους απευθείας, έστω και στη νεοελληνική μετάφραση. Εκεί είναι η αξία: να διαβάσεις και να συμπεράνεις μόνος σου. Να μπεις στο πετσί τους, να καταλάβεις τι ειχαν σκεφτεί και πως. Θα μου μιλήσει ποιος λοιπόν για το αποτέλεσμα; Ο τάδε μαϊντανός που επιχειρεί να τους μοιάσει αφήνωντας γενειάδα; Ή ο άλλος που φοράει ένα χιτώνιο; Πλάκα, πλάκα, αφού τόσος κόσμος προσπαθεί να τους μοιάσει εμφανισιακά, έχω να απευθύνω μια ερώτηση: ρεύμα έχετε στο σπίτι σας; Οι αρχαιόι δεν είχαν, όπως δεν είχαν ίντερνετ, αυτοκίνητα, συσκευασμένα φαγητά και πάει λέγοντας. Κόφτε τα λοιπόν όλα αυτά πρώτα και μετά να το ξανασυζητήσουμε το θέμα σε μια νέα βάση. Νομίζω πως ξέφυγα όμως.

Τελικά ποιος απ'όλους τους αρχαίους είχε δίκιο; Η απάντηση είναι απλούστατη: όλοι τους. Διότι ο καθένας από τη μεριά του έλεγε ό,τι έλεγε. Δεν το κατάλαβα δηλαδή, από πότε η Αλήθεια είναι κάτο το μονόχνωτο και μονοδιάστατο; Το φως είναι κύμα, σώμα, ενέργεια ή κάτι άλλο; Μα όλα είναι. Όταν λοιπόν οι πολλαπλές δυνατότητες μπορούν να συνυπάρχουν στην φυσική, γιατί να μην υπάρχουν στην Φιλοσοφία; Και αφού μπορούν να υπάρχουν στην Φιλοσοφία, τότε προς τι η όλη κουβέντα περί αποτέλεσμάτων στον γάμο του Καραγκιόζη; Δεν είναι το αποτέλεσμα που μας ενδιαφέρει. Η Σκέψη είναι που μας ενδιαφέρει. Τουτέστιν, ποιο το νόημα ν'ασχολούμαστε και για το αν τελικώς οι αρχαίοι είχαν μιλήσει για την σχετικότητα ή την ασχετοσύνη; Την ίδια φύση που μελετάμε σήμερα εμείς μελετούσαν κι εκείνοι. Τα μέσα μόνο έχουν αλλάξει. Τα άλλα είναι (θεωρητικά τουλάχιστον, διότι πρακτικά το συζητάμε) ίδια. Αφού λοιπόν ήταν διαχρονικά κοινό το ερέθισμα, λογικό δεν είναι να είναι κοινό και το όποιο συμπέρασμα; Δηλαδή στη σημερινή φυσική, όλες οι θεωρίες είναι σωστές; Νομοτελειακά μετά από 100 χρόνια αρκετές θα έχουν βγει εσφαλμένες. Ε, και; Τι να μας λέει αυτό; Εδώ βγαίνουν και σου λένε ότι παρόλο που η νευτώνεια μηχανική αδυνατεί να εξηγήσει τι συμβαίνει στον μικρόκοσμο, παρά ταύτα είναι σωστότατη, δηλαδή έχουμε το κουφό να υπάρχει μια σωστή θεωρία με ενδεχώμενες εσφαλμένες παραμέτρους. Ε, και;
Απλά, οι πολλοί και διάφοροι που για πολλούς και διάφορους λόγους ασχολούνται με το τι είχαν αποδείξει οι αρχαίοι Έλληνες και τι όχι, είναι αυτοί που αν τους βάλεις να υπολογήσουν την απόσταση της γης από τον ήλιο με το μάτι και απλά εργαλεία και μαθηματικά (όπως έκαναν οι αρχαίοι) θα κοκκινίσουν από ντροπή. Αν και κανονικά θα έπρεπε να ντρέπονται ακόμη περισσότερο γι'αυτά που γράφουν και για τον τρόπο που από την ημιμαθή αγνοία τους διασύρουν τους αρχαίους.
Φυσικά δεν έχει νόημα όπως καταλαβαίνετε να αρχίσω να ξεσηκώνω όλη την αρχαιοελληνική γραμματεία που έχω στη βιβλιοθήκη μου για να αποδείξω πεταιτέρω καταστάσεις. Νομίζω ότι έγινε κατανοητό το τι ήθελα να πω και να δείξω.

Σε κάποιο σημείο του κειμένου του ο zaphod λέει κάτι που πραγματικά χρόνια τώρα μου κάθεται στον λαιμό: "Είναι κρίμα, οι υπερασπιστές (χμμμμ) του Ορθού Λόγου, και του Αρχαίου Κόσμου να πέφτουν μέσα σε τέτοιες απολυταρχικές (αρ)λούμπες!"
Δυστυχώς αυτό ισχύει. Εκεί έχουμε καταντήσει. Ακριβώς επειδή κάποιοι αυτοπροβάλονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, όπου ένας αναφέρει ως βιβλιογραφία τις παπαριές του άλλου και όλοι μαζί συνιστούν βιβλιογραφία που ούτε στα σκουπίδια δεν αθ τολμούσε να πετάξει κανείς μόνο και μόνο από τον φόβο μην προσβληθούν τα σκουπίδια, έχουμε φτάσει στο αυτο σημείο να θεωρούνται υπερασπιστές του ορθού λόγου και του αρχαίου κόσμου. Οι λόγοι είναι πολλοί, αλλά μάλλον δεν είναι της παρούσης. Όταν από τη μια μεριά όμως έχεις το ένα άκρο των όσων το παίζουν ντε και καλά προοδευτικοί (my ass) και φτύνουν σκαιότατα ο,τιδήποτε αρχαιοελληνικό, δεν είναι παράλογο να ξεμυτάει το άλλο άκρο και να το παίζει υπερασπιστής του. Η ακραία δράση φέρνει ακραία αντίδραση κι έχει καταντήσει η όλη ιστορία μια φαρσοκωμωδία που αν και κωμωδία τελικώς προκαλεί μόνο κλάμα. Αλλά όπως είπα και στην αρχή, δυστυχώς δεν γίνονται αυτοί όλοι ρόμπες, όπως και θα τους άξιζε. Οι αρχαίοι γίνονται. Τι να πεις...

Για το τέλος φύλαξα ένα αρκετά μεγάλο απόσπασμα, έτσι, για να δώσω ακόμη μεγαλύτερη τροφή στον zaphod για ν'ασχοληθεί περαιτέρω εαν θέλει (διότι καλές οι "περιλήψεις" αλλά καλύτερα τα κείμενα).
Πολιτεία, Ζ (514a-517c)
"Ύστερ' απ'αυτά, είπα, δοκίμασε νάπεικονίσεις την ανθρώπινη φύση μας ως προς την παιδεία και την απαιδευσία πλάθοντας με το νου σου μια κατάσταση όπως η ακόλουθη. Φαντάσου δηλαδή ανθρώπους σ'ένα οίκημα υπόγειο, κάτι σαν σπηλιά, που το άνοιγμά της, ελεύθερο στο φως σε μεγάλη απόσταση, θα απλώνεται σε όλο το πλάτος της σπηλιάς και τους ανθρώπους αυτούς να βρίσκονται μέσα εκεί από παιδιά αλυσοδεμένοι από τα σκέλια και τον αυχένα ώστε να μένουν ακινητοποιημένοι και να κοιτάζουν μόνο εμπρός χωρίς να μπορούν, έτσι αλυσοδεμένοι καθώς θα είναι, να στρέφουν γύρω το κεφάλι τους. Κι ένα φως να τους έρχεται από ψηλά κι από μακρυά, από μια φωτιά που θα καίει πίσω τους, κι ανάμεσα στη φωτιά και τους δεσμώτες, στην επιφάνεια του εδάφους να περνάει ένας δρόμος. Κι εκεί δίπλα φαντάσου ένα τειχάκι χτισμένο παράλληλα στο δρόμο σαν εκείνα τα χαμηλά παραπετάσματα που στήνουν οι ταχυδακτυλουργοί μπροστά στους θεατές για να δείχνουν από 'κει τα τεχνάσματά τους.
Το φαντάζομαι, είπε.
Φαντάσου ακόμη ότι κατά μήκος σ'αυτό το τειχάκι κάποιοι άνθρωποι μεταφέρουν κάθε λογής κατασκευάσματα που εξέχουν από το τειχάκιμ αγάλματα και άλλα ομοιώματα ζώων, από πέτρα, από ξύλο, ή ο,τιδήποτε άλλο, και ότι όπως είναι φυσικό άλλοι από τους ανθρώπους που κουβαλάνε αυτά τα πράγματα μιλάνε ενώ άλλοι είναι σιωπηλοί.
Αλλόκοτη, είπε, η εικόνα που περιγράφεις, και οι δεσμώτες αλλόκοτοι και αυτοί.
Όμοιοι με'μάς, έκανα εγώ. Γιατί πρώτα-πρώτα μήπως φαντάζεσαι ότι οι δεσμώτες αυτοί εκτός από τον εαυτό τους και τους διπλανούς τους βλέπουν ποτέ τους τίποτε άλλο πέρα από τις σκιές που ρίχνει το φως αντίκρυ στον τοίχο της σπηλιάς;
Μα πως θα ήταν δυνατόν, είπε, αφού σ'όλη τους τη ζωή είναι αναγκασμένοι να έχουν το κεφάλι τους ακίνητο;
Και με τα πράγματα που περνουν μπροστά στο τειχάκι τι γίνεται; Τι άλλο εκτός από τις σκιές τους βλέπουν οι δεσμώτες;
Σαν τι άλλο θα μπορούσαν να δουν;
Αν τώρα είχαν τη δυνατότητα να συνομιλούν, δε νομίζεις ότι θα πίστευαν πως αυτά για τα οποία μιλούν δεν είναι παρά οι σκιές που έβλεπαν να περνούν από μπροστά τους;
Κατανάγκην, είπε.
Κι αν υποθέσουμε ότι ακόμη στο δεσμωτήριο ερχόταν και αντίλαλος από τον αντικρυνό τοίχο; Κάθε φορά που θα μιλούσε κάποιος απ'όσους περνούσαν πίσω τους, φαντάζεσαι ότι οι δεσμώτες δεν θα πίστευαν ότι η φωνή βγαίνει από τη σκιά που περνά από μπροστά τους;
Μα το Δία, και βέβαια.
Ασφαλώς λοιπόν, είπα κι εγώ, οι άνθρωποι αυτοί δεν θα ήταν δυνατόν να πιστέψουν για αληθινό τίπτοε άλλο παρά μονάχα τις σκιές των κατασκευασμάτων.
Ανάγκη αδήριτη, είπε.
Σκέψου τώρα, είπα εγώ, ποια μορφή θα μπορούσε να πάρει η απαλλαγή τους από τα δεσμά και η γιατρειά τους από την πλάνη και την αφροσύνη, αν τύχαινε και τους συνέβαιναν τα εξής: κάθε φορά που καποιος από αυτούς θα λυνόταν και θα αναγκαζόταν ξαφνικά να ελευθερωθεί και να γυρίσει το κεφάλι και να περπατήσει και να αντικρύσει το φως ψηλά -κι όλα αυτά πονώντας πολύ και αδυνατώντας από την εκτυφλωτική λάμψη να διακρίνει εκείνα τα πράγματα που ως τώρα έβλεπε τις σκιές τους- τι φαντάζεσαι ότι θα ελεγε ο άνθρωπος αυτός, αν κάποιος του έλεγε ότι όσα έβλεπε πρωτύτερα ήταν ανοησίες και ότι τώρα είναι κάπως πιο κοντά στην πραγματικότητα κι ότι έχοντας τώρα στραφεί σε αντικείμενα πιο πραγματικά βλέπει σωστότερα; Ιδίως μάλιστα αν δείχνωντας του καθένα από τα αντικείμενα που περνούσαν από μπροστά του τον ρωτούσε και τον υποχρέωνε να απαντήσει τι είναι το καθένα τους. Δε νομίζεις ότι ο ανθρωπος εκείνος θα τα'χανε και θα πίστευε ότι όσα έβλεπε τότε ήταν αληθινότερα από 'κείνα που του δείχνουν τώρα;
Και πολύ μάλιστα.
Κι άμα θα τον εξανάγκαζε να κοιτάξει στο ίδιο το φώς, δεν θα αισθανόταν έντονο πόνο στα μάτια και δεν θα προσπαθούσε να το αποφύγει στρέφοντας το βλέμμα του πάλι σ'εκείνα που μπορεί να βλέπει, και δεν θα νόμιζε ότι εκείνα είναι στ'αλήθεια πιο σαφή και ευκρινή από όσα του δείχνουν τωρα;
Έτσι, είπε.
Αν, τέλος, είπα εγώ, κάποιος τον τραβούσε διά της βίας προς τα έξω από ένα ανέβασμα κακοτράχαλο κι απότομο και δεν τον άφηνε προτού να τον βγάλει στο φως του ηλίου, άραγε ο δεσμώτης δεν θα πονούσε και δεν θα αγανακτούσε που τον τραβολογούσαν κι όταν θα έβγαινε στο φως, έτσι καθώς τα μάτια του θα ήταν πλημμυρισμένα από την εκτυφλωτική λάμψη, δεν θα του ήταν εντελώς αδύνατο να διακρίνει έστω και ένα από τα πράγματα, για τα οποία του έλεγαν τώρα πως ήταν αληθινά;
Θα ήταν αδύνατον, είπε. Έτσι στα ξαφνικά τουλάχιστον.
Θα χρειαζόταν νομίζω κάποιος χρόνος προσαρμογής, πεοκειμένου να αντικρύσει τα πράγματα επάνω. Έτσι, στην αρχή, θα διέκρινε ευκολότερα τις σκιές, έπειτα τα είδωλα των ανθρώπων και των άλλων πραγμάτων στο νερό κι ύστερα τα ίδια τα πράγματα. Από αυτά όσα βρίσκονται στον ουρανό, θα μπορούσε να τα κοιτάξει πιο εύκολα τη νύχτα, με το φως των άστρων και του φεγγαριού παρά την ημέρα με τον ήλιο και το φως του.
Ασφαλώς.
Και το τελευταίο απ'όλα, θα μπορούσε να αντικρύσει τον ήλιο, όχι είδωλα του στο νερό ή σε κάποια θέση άλλην από τη δική του, αλλά τον ήλιο αυτόν καθαυτόν στον δικό του τόπο, και να θεαστεί η φύση του.
Κατανάγκην, είπε.
Κι ύστερα από αυτά θα έφτανε να συλλάβει με το λογισμό του ότι αυτός, ο ήλιος, είναι που δωρίζει τις εποχές και τα χρόνια και που διαφεντεύει τα πάντα στη σφαίρα των ορατών πραγμάτων και κατά κάποιον τρόπο είναι η αιτία για όλα όσα έβλεπαν ο ίδιος και οι άλλοι δεσμώτες.
Προφανώς, είπε, αυτό θα ήταν το επόμενο συμπέρασμα του.
Λοιπόν, καθώς θα ξαναθυμάται τον τόπο στον οποίον έμενε πρώτα, τη "σοφία" που είχαν εκεί, και τους συγκρατούμενούς του εκεί, δεν νομίζεις ότι θα καλοτυχίζει τον εαυτο του για την αλλαγή, ενώ για 'κείνους θα αισθάνεται οίκτο;
Και πολύ μάλιστα.
Κι αν υποθέσουμε ότι οι δεσμώτες είχαν θεσπίσει και κάποιες τιμές και επαίνους μεταξύ τους και βραβεία για όποιον διέκρινε καθαρότερα απ'όλους τα αντικείμενα που περνούσαν μπροστά τους ή για όποιον συγκρατούσε στη μνήμη του ποια από αυτά συνήθως περνούσαν πρώτα, ποια ύστερα και ποια πήγαιναν μαζί με ποια, έτσι που βάσει αυτού να έχει κάποια ιδιαίτερη ικανότητα στο να μαντεύει τι επρόκειτο κάθε φορά, έχεις μηπως τη γνώμη ότι ο άνθρωπος αυτος θα φλέγονταν από την επιθυμία για τέτοια πράγματα και ότι θα ζήλευε όσους τιμούνταν εκεί και είχαν δύναμη και αναγνώριση; Ή θα είχε πάθει αυτό που λέει ο Όμηρος και θα επιθυμούσε διακαώς πάνω στη γη να ζούσε κι ας ξενοδούλευε σε κάποιον άκληρο, ή να υπέφερε ο,τιδήποτε παρά να νομίζει τέτοια πράγματα και να ζει όπως εκείνοι;
Έτσι νομίζω κι εγώ, είπε. Θα προτιμούσε να πάθαινε ο,τιδήποτε παρά να ζει εκείνη τη ζωή.
Συλλογίσου τώρα και τούτο, είπα εγώ. Αν ένας άνθρωπος σαν αυτόν κατέβαινε ξανά εκεί κάτω και καθόταν στην ίδια θέση, άραγε τα μάτια του δεν θα ήταν γεμάτα σκοτάδι καθώς θα ερχόταν έτσι απότομα από το φως του ηλίου;
Βεβαιότατα.
Κι αν θα χρειαζόταν να παραβγεί πάλι μ'εκείνους που είχαν παραμείνει δεσμώτες προσπαθώντας να διακρίνει τις σκιές, ενώ η όρασή του θα είναι αδύναμη ωσότου προσαρμοστούν τα μάτια του κι ο χρόνος της προσαρμογής όχι πολύ σύντομος, άραγε δεν θα γινόταν περίγελως και δεν θα έλεγαν γι'αυτόν ότι γύρισε με τα μάτια του χαλασμένα από 'κει πάνω που ανέβηκε, και ότι δεν αξίζει ούτε καν να δοκιμάσει κανείς να ανέβει επάνω; Κι όποιον θα επιχειρούσε να τους λύσει από τα δεσμά τους και να τους ανεβάσει επάνω, αυτόν αν μπορούσαν με κάποιον τρόπο να τον πιάσουν στα χέρια τους και να τον σκοτώσουν, δεν θα τον σκότωναν;
Ασφαλώς, είπε.
Αυτή λοιπόν την εικόνα, φίλε Γλαύκων, πρέπει να τη συνδέσουμε ολόκληρη με όσα λέγαμε πρωτύτερα και να παρομοιάσουμε την περιοχή που μας εμφανίζεται διαμέσου της όρασης με τη διαμονή στο δεσμωτήριο, και το φως της φωτιάς που υπάρχει εκεί με τη δύναμη του ηλίου. Κι αν παραβάλεις το ανέβασμα προς τα πάνω και τη θέαση των πραγμάτων του επάνω κόσμου με την άνοδο της ψυχής στο νοητό τόπο, δεν θα πέσεις μακρυά από τη δική μου πίστη, μια που θέλεις να την ακουσεις. Κατά πόσον αληθεύει, το ξέρει ο θεός. Σ'εμένα πάντως το πράγμα φαίνεται να έχει ως εξής......"
Αν λοιπόν το αυθεντικό κείμενο δεν έχει καμία σχέση με αυτό που παρουσιάζεται στο κείμενο που τα χώνει ο zaphod, τότε κάτι δεν πάει καλά με το επιχείρημα. Κι αν δεν πηγαίνει καλά κάτι με το επιχείρημα, πιθανότατα να μην πηγαίνει καλά με ολόκληρο το κείμενο...
Χαίρετε.

Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2008

Και επειδή το παραβαρύναμε

το θέμα, πάρτε και ένα τραγουδάκι των R.E.M. που μου αρέσει πολύ.
Shiny happy people...



UPDATE: Και σε μια... πιο ενδιαφέρουσα έκδοση... :)

Αγαπημένα μου συγκροτήματα: Metallica


ή αλλιώς, Η Μεγάλη Προδοσία.
Έτσι, έτσι, απευθείας στο ψητό. Ναι, ναι, το γνωρίζω, έχω καιρό να γράψω για μέταλ και σας έλλειψε πολύ. Γι'αυτό και θα υπάρξει ένα μεγάλο ντεμαράζ για να σας αναπληρώσω τα αποθέματα. Μην μου πάθετε και τίποτε από την έλλειψη σιδήορυ δηλαδή... :)

Τι έλεγα λοιπόν; Α, ναι... Η Μεγάλη Προδοσία, όλα στην ώρα τους όμως. Ας ξεκινήσουμε με ένα ανέκδοτο: όταν είχα δει τους Metallica το 1993 στη Ν.Σμύρνη -μια συναυλία που περίμενα με μεγάλη ανυπομονησία- μπροστά στα μάτια μου έγινε η εξής κουβέντα:
- ...είχα ανατριχιάσει ολόκληρος μόλις μπήκε το Unforgiven. Τι κομματάρες...
-Τα άλλα τα σκληρά ξέρεις από ποιον δίσκο είναι;
-Καινούρια είναι και δεν τον έχω αυτόν τον δίσκο.
Τους Metallica ο πολύς κόσμος τους έμαθε το 1991 και το τραγελαφικό ήταν ότι οι περισσότεροι τους νόμιζαν και για κανούριο συγκρότημα κιόλας. Προτρέχω όμως...
Θυμάμαι ότι όταν είχα ακούσει για πρώτη φορά Metallica είχα φάει μεγάλη ήττα. Το Master of Puppets ήταν η πρώτη δουλειά τους που είχε πέσει στα χέρια μου και πρέπει να ήταν κάπου στο 1989 νομίζω. Έκτοτε οι Metallica ήταν ένα από τα πολύ αγαπημένα μου συγκροτήματα. Προτρέχω όμως.

Δημιουργήθηκαν μέσα στο 1981 από τους James Hetfield και Lars Ulrich, εάν δεν απατώμαι συμπτωματικά στην Νέα Υόρκη (με μία μικρή επιφύλαξη) παρόλο που πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα συγκροτήματα του μυθικού Bay Area. Το συγκρότημα αρχικώς ονομαζόταν Metallic, αλλά ο Lars αποφάσισε κάπως... αυθαίρετα να προσθέσει και ένα άλφα στο τέλος για να μην τους μπερδεύουν με συγκρότημα της jazz (ομολογουμένως αυτό ήταν κάτι που μόνο ένας Lars θα μπορούσε να έχει επιννοήσει). Σχετικά σύντομα το συγκρότημα έφτιαξε ένα σταθερό line-up Dave Mustaine και Rod McGovney και ξεκίνησε τα τζαμαρίσματα. Τραγούδια δικά τους δεν είχαν και παραδόξως το μόνο που έπαιζαν ήταν τραγούδια από το nwobhm που πρακτικά έμελλε να χαρακτηρίσει και το ύφος τους (όσοι έχουν ακούσει τα demo και έχουν γνώση του nwobhm ξέρουν καλά για τι ακριβώς μιλάω). Διόλου τυχαίο ότι τα 2 πρώτα τραγούδια που ηχογράφησαν ήταν τα Sucking my Love The Prince των Diamond Head (τους οποίους γενικά και ξέσκισαν με την πάροδο των ετών). Η πώρωση ήταν τρελή και οι Metallica κυριολεκτικά ασταμάτητοι. Από πολύ νωρίς είχαν δημιουργήσει δυνατό όνομα στην ευρύτερη σκηνή και ηχογραφούσαν το ένα demo πίσω απ'τ'άλλο. Μάλιστα ήταν από τα πρώτα συγκροτήματα που διοργάνωναν ας πούμε κάτι σαν περιοδείες μαζί με άλλα συγκροτήματα της περιοχής. Βέβαια αυτό δεν τους απέτρεψε από το να παίξουν έως και ξύλο, αφού το "διαζύγιο" με τον Mustaine ήρθε σχετικά νωρίς (1983) και όχι υπό τις πιο "ειρηνικές" συνθήκες. Επίσης αλλαγή υπήρξε πολύ νωρίς και στο μπάσο το οποίο ανέλαβε ο αδικοχαμένος (λίγα χρόνια αργότερα) Cliff Burton. Με τον Kirk Hammet, πρώην κιθαρίστα των Exodus, στη σύνθεση πλέον το κουαρτέτο από το San Fransisco έδειχνε έτοιμο για μεγάλα πράγματα. Και όχι αδίκως αφού το ταλέντο κυριολεκτικά περίσσευε. Δυστυχώς το ίδιο και η μαλακία...

Το 1983 σκάει η πρώτη βόμβα: Kill 'em All και το τι έγινε σε παγκόσμιο επίπεδο δεν περιγράφεται. Ένα εκπληκτικό υβρίδιο αμερικανικού thrash με επιρροές από nwobhm που σε καθήλωνε και που σε έκανε να ακούς ξανά και ξανά. Τα τραγούδια ήταν γνωστά ήδη φυσικά, όμως το να τα ακούς με πολύ καλύτερη παραγωγή και πολύ πιο επαγγελματικές εκτελέσεις ήτνα πραγματικά μεγάλη υπόθεση. Τι να πρωτοπείς για κομματάρες όπως τα FourHorsemen, Metal Militia, Seek and Destroy, No Remorse κλπ, κλπ. Έναν χρόνο μετά σκάει η δέυτερη βόμβα: Ride the Lightning. Όχι τόσο χύμα όσο το ντεμπούτο, πολύ πιο τεχνικό και δισκάρα από τις λίγες. Αυτά που γίνονται εκεί μέσα μπορούν να περιγραφούν μόνο ως τρελό πανηγύρι: Fight Fire with Fire, For Whom the Bell Tolls, Ride the Lightning και πάει λέγοντας, ενώ σε αυτόν τον δίσκο εμφανίζεται και το Creeping Death, του οποίου την ιστορία θα πούμε αργότερα. Η ιστορία όμως δεν σταματάει εδώ. 1986: ήρθε η ώρα του αριστουργηματικού Master of Puppets και το γλέντει καλά κρατεί. Οι Metallica είναι ήδη εδραιωμένη στη συνείδηση του κοινού ως μια από τις κορυφαίες μπάντες, κι εδώ που τα λέμε όχι αδίκως. Το Master of Puppets ανεβάζει κι άλλο τον πήχυ για το συγκρότημα που δείχνει κυριολεκτικά ασυγκράτητο: πέραν του ομώνυμου έπους υπάρχουν μεταξύ άλλων και τα Damage Inc, Welcome Home (Sanitarium), Disposable Heroes, Battery κλπ. Ο κόσμος έχει αρχίσει και τα χάνει με δαύτους αλλά οι Metallica δεν έχουν πει την τελευταία τους κουβέντα. Το 1987 κυκλοφορεί μια όχι ιδιαίτερα δημοφιλής αλλά πολύ σημαντική τους δουλειά: το Garage Days Re-revisited το οποίο είναι ένα ΕΡ με 5 διασκευές (6 πρακτικά) από τα αγαπημένα τους συγκροτήματα που τους επηρέασαν στο ξεκίνημά της καριέρας τους. Για την ιστορία θα πω ότι τα τραγούδια αυτά ήταν τα: Helpless (Diamond Head), Small Hours (Holocaust), The Wait (Killing Joke), Crash Course in Brain Surgery (Budgie), Last Caress και Green Hell (Misfits). Στη συνέχεια η μπάντα δέχθηκε το σκληρό χτύπημα της μοίρας: κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας ο μπασίστας Cliff Burton έχασε τη ζωή του σ εένα πραγματικά φριχτό ατύχημα. Τη θέση του πήρε ο Jason Newsted, ήδη εντυπωσιακός με τους Flotsam and Jetsam. Αν οι προηγούμενες δουλειές τους ήταν βόμβες απλές, αυτό που ακολούθησε ήταν βόμβα πυρηνική: ...and Justice for All και τα μυαλά στα κάγκελα. Πρόκειται σαφέστατα για έναν από τους πιο ψαγμένους δίσκους στην ιστορία της μουσικής, από πολλές και διαφορετικές απόψεις, ενώ παράλληλα πρόκειται για ένα από τα μεγάλα διαμάντια και πως να μην είναι, αφού περιέχει άσματα όπως το ομώνυμο, το Blackened, το Frayed Ends of Sanity, το Shortest Straw και φυσικά το One που ήταν και ο φόρος τιμής της μπάντας στην μνήμη του Cliff Burton και που είναι τουλάχιστον συγκινητικό. Το μόνο μειωνέκτημα του Justice πρακτικά είναι ότι για κάποιους λόγους είναι αρκετά "βαρύ", αλλά αυτό δεν έχει και τόση σημασία, άσε που είναι κάτι που συνηθίζεται. Σε παγκόσμιο επίπεδο γίνεται το έλα να δεις με τους Metallica οι οποίοι απολαμβάνουν δικαίως τους κόπους πολλών ετών και πολύ μόχθου. Οι οπαδοί πίνουν νερό στ'όνομά τους, πράγμα φυσικά αναμενώμενο. Και φτάνουμε πλέον στο 1991...

Η Μεγάλη Προδοσία.
Πολλοί λένε ότι το Black Album είναι δισκάρα. Εγώ λέω ότι το Vlack Album δεν κυκλοφόρησε ποτέ, όπως και όλα τα υπόλοιπα. Στην δική μου συνείδηση, οι Metallica διαλύθηκαν αθόρυβα κάπου στο 1989, στον κολοφώνα της δόξας τους. Ποτέ μου δεν μπόρεσα να δεχθώ -κι ούτε θα το κάνω ποτέ- ότι οι Metallica έκαναν τέτοια ηλίθια στροφή. Στροφές έχουν κάνει κι άλλα συγκροτήματα και δεν είχα πρόβλημα. Με αυτούς όμως έχω. Μπορεί να είναι καλός δίσκος το Vlack Album, δε λέω. Για την ακρίβεια είναι μάλλον ο μοναδικός δίσκος που λέω (και δεν το κουνάω ρούπι από αυτήν τη θέση) πως αν ήταν δίσκος κάποιου άλλου συγκροτήματος πιθανώς να μου άρεσε περισσότερο. Ως δίσκο των Metallica όμως απλά τον σιχαίνομαι, όπως σιχαίνομαι και όλους τους επόμενους. Προφανώς περί το 1990 ήταν που ξεκίνησε να τους στρίβει, αν και το "ξεκίνησε" δεν είναι απόλυτα αντιπροσωπευτικό της περιπτώσεώς τους, αφού η ιστορία έχει δείξει ότι καλώς ή κακώς οι Metallica πάντοτε είχαν τουλάχιστον μια βίδα λασκαρισμένη (και ιδίως ο Lars). Απλά τα πρώτα χρόνια της καριέρας τους αυτή η λασκαρισμένη βίδα μάλλον δρούσε ευεργετικά. Στην συνέχεια επέδρασε αρνητικά. Κάπου εκέι λοιπόν, γύρω στο 1990, πιθανολογώ ότι οι Metallica βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα αδυσώπητο δίλημμα: να συνεχίσουν ως έχουν, στο ίδιο μοτίβο, ή να επιλέξουν την οδό των χρημάτων; Καλώς ή κακώς επέλεξαν το δεύτερο (και παραλίγο να το πληρώσουν πανάκριβα κιόλας. Να πω θεία δίκη; Δεν ξέρω...) και αυτό δεν αλλάζει. Τι είδαμε με το Vlack Album; Την στροφή στο εμπόριο (με τις μπαλάντες κυρίως και μην ακούσω την κλασική μαλακία ότι είχαν και πιο παλιά μπαλάντες, διότι ούτε το One είναι μπαλάντα, ούτε το Fade to Black φυσικά), την στροφή σε πιο στρωτούς δρόμους (να και αυτό δεν ήταν απαράιτητα κακό), την στροφή στην μάζα. Δεν είναι ότι δεν πουλούσαν. Ποολούσαν σαν τρελοί κιόλας. Ιδίως το Justice είχε σπάσει τα ταμία. Προφανώς τους πιπήλησαν τα μυαλά. Τώρα το αν πέτυχαν και τι πέτυχαν, θα το δείξει η ιστορία, διότι όταν τρως μια δεκαετία σχεδόν από τη ζωή σου τρέχοντας σε ψυχολόγους και ψυχιάτρους, δεν ξέρω κατά πόσον το τίμημα όντως άξιζε. Όπως και να'χει, το 1991 είναι χρονιά σταθμός στην ιστορία του συγκροτήματος. Δεν είναι ότι μίκρηνε, είναι ότι απλά ξεπουλήθηκε. Από τους "παλαιούς" ο περισσότερος κόσμος έριξε μαύρη πέτρα, εις εκ των οποίων κι εγώ.


Στο αυτό χρονικό σημείο δυστυχώς το μέταλ έπεσε θύμα μιας φριχτής συγκυρίας: η μουσική βιομηχανία είχε αρχίσει να παίρνει το πάνω χέρι και στο μέταλ (πράγμα αναμενώμενο φυσικά). Το αποτέλεσμα αυτού ήταν ότι πολλά συγκροτήματα που ήταν όντως και άξια και ικανά για μεγάλα πράγματα άρχισαν να αφανίζονται από την έλλειψη καλών συμβολαίων. Το thrash που -αρέσει, δεν αρέσει- αποτέλεσε μεγάλο στήριγμα για το μέταλ επί σειρά ετών έπνεε πλέον τα λοίσθια ερχόμενο φάτσα-κάρτα με τον αφανισμό, αφού πολλά συγκροτήματά του (ένα εκ των οποίων και οι Metallica) είτε διαλύονταν, είτε το γύριζαν. Έτσι, τη μόδα του thrash διαδέχθηκε η ακόμη χειρότερη μόδα του death metal, αφήνωντας στον ενδιάμεσο χώρο ένα μεγάλο κενό, το οποίο δυστυχώς έμελλε να καλυφθεί με το έκτρωμα που άκουγε στο όνομα grunge και που φυσικά ουδεμία σχέση με το μέταλ είχε, απλά πλασαριζόταν μαζί ως ντε και καλά ο "σύγχρονος απόγονος της garage-metal των αρχών της δεκαετίας του 80". Τότε το μέταλ μπήκε σε μια φάση όπου η παρακμή ήταν σε καθημερινή βάση. Έτσι, αυτή η στροφή των Metallica εκ των καταστάσεων δημιούργησε ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα στη μουσική μας, αφού -ας μην κρυβόμαστε- οι Metallica ήταν από τα πολύ "βαριά χαρτιά".
Έκτοτε οι Metallica έχουν βγάλει πολλούς δίσκους (ούτε που θυμάμαι πόσους και δεν με ενδιαφέρει να μάθω κιόλας). Τους έχω ακούσει όλους και ως εκεί: μακρυά κι αγαπημένοι. Δεν είναι αυτοί οι Metallica τους οποίους είχα(με) σχεδόν θεοποιήσει. Είναι απλά μια άλλη μπάντα με το ίδιο όνομα.

Πάνω-κάτω αυτή είναι εν συντομία η πορεία τους όπως την βλέπω εγώ. Ας περάσουμε τώρα πίσω από την κουρτίνα που είναι και το πιο ενδιαφέρον κομμάτι. Ο Mustaine ήταν απίστευτο χέρι. Χμμμ... λάθος. Ο Hetfield και ο Hammet μαζί δεν κάνουν έναν ολόκληρο Mustaine. Για τον Dave μπορείς να πεις τα χίλια δυο: ότι ήταν σχεδόν αλκοολικός, ότι του είχαν κάψει το μυαλό τα ναρκωτικά, ότι είχε ψυχολογικά προβλήματα ή δεν ξέρω και 'γώ τι άλλο. Όποιος όμως πει ότι δεν είναι (από τότε ήταν) κορυφαίος κιθαρίστας τότε είναι απλά ηλίθιος. Πρακτικά ο Mustaine ήταν η ψυχή της μπάντας κι αυτό ήταν κάτι που μάλλον ο Lars δεν χώνεψε ποτέ. Ήταν ο κιθαρίστας που όχι απλά έπαιζε, αλλά του παραχωρούσαν τα περισσότερα σολαρίσματα καθαρά και μόνο λόγω ικανότητας. Το πρόβλημα είναι ότι η μπάντα ήταν του James και κυρίως του Lars -δηλαδή του Lars γιατί ο Hetfield ήταν πάντοτε ολίγον τι στον κόσμο του, και ο οποίος (Lars) σχετικά νωρίς αποκαλείτο από πάρα πολύ κόσμο στην Ελλάδα και ως Lar$ Ftulrich. Ναι, έδινε και δικαιώματα με την συμπεριφορά του και τελικά έφαγε σουτ. Ένα από τα καλύτερα τραγούδια των πρώιμων Metallica ήταν το Mechanix, όπου στο demo τραγουδούσε ο Mustaine κιόλας. Όταν ο Mustaine έφυγε και έκανε τους Megadeth πήρε και το τραγούδι μαζί του. Φυσικά επειδή οι Metallica δεν ήτνα διατεθειμένοι να αφήσουν τέτοιο άσμα να φύγει, το άλλαξαν σε κάποια σημεία -όχι πολλά, μιας και δεν ήθελαν το τραγούδι να χάσει την ταυτότητά του-, του άλλαξαν τους στίχους, το μετονόμασαν σε Four Horsemen και το έβγαλαν στο Kill 'em All. Η έλευση του Kirk Hammet από τους Exodus έφερε μαζί και το τραγούδι Die by my Hand. Ένα τραγούδι των Exodus που είχε γράψει ο Hammet. Εδώ έχουμε λοιπόν την εξής περίεργη ιστορία: ο δίσκος που ήταν να κυκλοφορήσει πρώτος από όλη τη σκηνή του Bay Area ήταν ο Bonded by Blood των Exodus. Μιλάμε για το έτος 1983, οπότε για να βγήκε τελικά το 85 προφανώς κάτι είχε μεσολαβήσει. Και τι ήταν αυτό; Ότι ο Hammet κατέθεσε ασφαλιστικά μέτρα για το τραγούδι. Να σημειώσω ότι το Die by my Hand ουσιαστικά δεν έχει την παραμικρή σχέση με το μετέπειτα Creeping Death -όποιος το έχει ακούσει ξέρει τι εννοώ. Και όμως, τελικά οι Metallica βγήκαν από πάνω και εδώ, δημιουργώντας μάλιστα προβλήματα και στους Megadeth (οι οποίοι είδαν το -θεωρητικά- βαρύ πυροβολικό τους να κυκλοφορεί σχεδόν ίδιο νωρίτερα στον πρώτο δίσκο των Metallica) και στους Exodus (οι οποίοι δεν μπορούσαν να κυκλοφορήσουν τον πρώτο τους δίσκο μέχρι να αποσαφηνισθεί η κατάσταση). Όχι ότι μειώνει την αξία των Metallica αυτό, αλλά η συγκυρία ήταν εξαιρετικά ευνοϊκή, αφού ο κόσμος διψούσε για μέταλ και οι ούτως ή άλλως μπροστάρηδες Metallica βρέθηκαν ακόμη πιο μπροστά.
Κεφάλιο Napster: ο πολύς κόσμος αγνοεί ότι πίσω από αυτήν την ιστορία με το Napster βρισκόταν ο Ulrich δηλαδή ουσιαστικά οι Metallica. Γιατί; Διότι προφανώς δεν του έφταναν τα όσα αμύθητα πλούτη ήδη είχε κερδίσει. Για να γίνω και λίγο κακός θα πω ότι ίσως να φοβόταν πως δεν θα του έφταναν για τους ψυχολόγους και ήθελε κι άλλα. Προσωπικά είμαι κατά του ακατάσχετου downloading (και το έχω αναλύσει σε ένα παλαιό σεντόνι), άλλο όμως αυτό και άλλο αυτό που είχαν κάνει τότε οι Metallica. Δεν το έχω διασταυρώσει ποτέ, αλλά οι φήμες έλεγαν τότε ότι είχαν κινηθεί εκτός από το napster ακόμη και εναντίον απλών χρηστών. Τρέχα γύρευε δηλαδή. Άσχημο πράγμα ο κατήφορος, ιδίως όταν υπάρχει η εικόνα ότι είσαι στην κορυφή κιόλας.
Παρά τη φαινομενική δόξα (και λέω φαινομενική, διότι οι παλιοί τους οπαδοί πλέον τους είχαν προ πολλού ξεγραμμένους) και τον πακτωλό χρημάτων, ο Newsted την έκανε το 2001 για άλλες πολιτείες. Ο λόγος απλός: κατ' αρχήν δεν άντεχε άλλο τον Ulrich, οποίος συμπεριφερόταν λες και ήτνα το κέντρο του σύμπαντος. Χμμμ... Λάθος: στην πραγματικότητα ήξερε ότι ποτέ δεν θα γινόταν ο Νούμερο Ένα, εξ ου και το κυριολεκτικά αβυσσαλέο μίσος που τρέφει για τους Maiden (κάτσε να γίνει επιτέλους Sir o Harris μεγάλε, να σου πω εγώ μετά... θα γελάω με την καρδιά μου). Επίσης, όπως έχει διαρρεύσει δνε άντεχε όλο αυτό το συνεχές στρεσσάρισμα που περίκλυε την μπάντα επί σειρά ετών (κι εδώ που τα λέμε αυτό είναι κάτι που οι ίδιοι οι Metallica είχαν προξενήσει στους εαυτούς τους. Μεγάλες κι επιτυχημένες μπάντες έχουν υπάρξει κι άλλες πολλές, αλλά τέτοιο χάλι και πάτο δεν έπιασαν). Τέλος πάντων, δεν έχει και ιδιαίτερο νόημα να συνεχίσω να βγάζω τα άπλυτα των Metallica στη φόρα. Το νόημα το πιάσατε: αν οι Metallica είχαν όρεξη ν'ασχολούνται μόνο με τη μουσική ακόμη και η δική τους πορεία θα ήταν κατά πολύ ποιοτικότερη και καλύτερη, κι ούτε θα έτρεχαν σε γιατρούς.

Μουσικά μέχρι το 89 οι Metallica ήταν κορυφή. Όχι πως έπαιζαν τις πολύ δύσκολες μελωδίες, αλλά είχαν απίστευτη τεχνική και γενικά οι δίσκοι τους ήταν αριστουργήματα, τόσο συνθετικά όσο και εκτελεστικά. Δεν σταματάει εδώ όμως...
Ρίχτε μια ματιά στους στίχους τους από το 90 κι έπειτα... Έτσι από περιέργεια δηλαδή. Εξάλλου θεωρητικά από το 91 κι έπειτα έγιναν εξαιρετικά δημοφιλείς οι Metallica οπότε αφού τα πιο δημοφιλή τους τραγούδια είναι στην δεύτερη περίοδό τους. Καλό είναι λοιπόν να ρίξετε και μια ματιά να δείτε τι στίχους έχουν τα αγαπημένα σας τραγούδια. Στίχους για τον πούτσο.

Οι Metallica μέχρι και το 1989 είχαν στίχους αριστουργήματα, με όποιο θέμα κι αν καταπιάστηκαν. Θα παραθέσω παρακάτω αρκετά αποσπάσματα. Οι Metallica ασχολήθηκαν με πάμπολλα ζητήματα. Κοινωνικά για παράδειγμα. Στο Ride the Lightning επί παραδείγματι μεταφέρουν με εκπληκτικό τρόπο την αγωνία ενός καταδικασμένου να πεθάνει στην ηλεκτρική καρέκλα.
Guilty as charged
But dammit it ain't right
There's someone else controlling me
Death in the air
Strapped in the electric chair
This can't be happening to me
Who made you God to say
I'll take your life from you!
Flash before my eyes
Now it's time to die
Burning in my brain
I can feel the flame
Στο Master of Puppets, αντιθέτως με την απύθμενη ασχετοσύνη κόσμου και κοσμάκη που πιστεύει ότι μιλάει για το Σύστημα, έχουν περιγράψει τη μάστιγα των ναρκωτικών με τρόπο ανατριχιαστικό. Εδώ επιτρέψτε μου να παραθέσω ολόκληρους τους στίχους.
End of passion play, crumbling away
I'm your source of self-destruction
Veins that pump with fear, sucking darkest clear
Leading on your death's construction

[Chorus:]
Taste me you will see
more is all you need
you're dedicated to how I'm killing you

Come crawling faster
obey your Master
your life burns faster
obey your Master
Master

Master of Puppets I'm pulling your strings
twisting your mind and smashing your dreams
Blinded by me, you can't see a thing
Just call my name, `cause I'll hear you scream
Master
Master
Just call my name, `cause I'll hear you scream
Master
Master
[End Chorus]

Needlework the way, never you betray
life of death becoming clearer
Pain monopoly, ritual misery
chop your breakfast on a mirror
[Chorus]

Master, Master,
Where's the dreams that I've been after?
Master, Master,
You promised only lies

Laughter, Laughter,
All I hear and see is laughter

Laughter, Laughter,
laughing at my cries


Hell is worth all that, natural habitat
just a rhyme without a reason
Neverending maze, drift on numbered days
now your life is out of season
Δεν ξέρω τι να πρωτοπώ γι'αυτό το αριστούργημα. Παρατηρήστε φερ ειπείν την αγωνία του του εξαρτημένου στο μέσον του τραγουδιού, όπου κατηγορεί τα ναρκωτικά ότι αθέτησαν τις υποσχέσεις τους. Είναι ν'ανατριχιάζει κανείς.
Στο Sanitarium κάνουν λόγο για τους ανθρώπους που κλείνονται μέσα σε ιδρύματα, τους τρελούς εν ολίγοις, και για τους οποίους όλοι μας πάντοτε κλείνουμε τα μάτια. Νομίζουμε ότι έιναι ζόμπι, φυτά, ότι δεν είναι άνθρωποι. Ξεχνάμε ότι ακόμη και κάποιος άνθρωπος με σοβαρά προβλήματα νοιώθει, έχει συναισθήματα, είναι άνθρωπος.
Welcome to where time stands still
no one leaves and no one will
Moon is full, never seems to change
just labeled mentally deranged
Dream the same thing every night
I see our freedom in my sight
No locked doors, No windows barred
No things to make my brain seem scarred
Ειλικρινά ανατριχιάζω: just mentally derranged. Just... Έτσι απλά... Μια ταμπέλα και τελειώσαμε. Άνθρωποι που ως ελευθερία ονειρεύονται το να μην βρίσκονται πίσω από παράθυρα με κάγκελα. Διαχρονικά προβλήματα, διαχρονική απανθρωπιά...
Στο Disposable Heroes κάνουν λόγο για τους συνεχείς πολέμους. Όχι από πλευράς αντιπολεμικής, αλλά από την ανθρώπινη. Στίχοι τουλάχιστον ανατριχιαστικοί:
Bodies fill the fields I see, hungry heroes end
No one to play soldier now, no one to pretend
running blind through killing fields, bred to kill them all
Victim of what said should be a servant `til I fall
[Chorus:]
Soldier boy, made of clay now an empty shell
twenty one, only son but he served us well
Bred to kill, not to care just do as we say
finished here, Greeting Death he's yours to take away

Back to the front
you will do what I say, when I say
Back to the front
you will die when I say, you must die
Back to the front
you coward
you servant
you blindman
[End Chorus]

Barking of machinegun fire, does nothing to me now
sounding of the clock that ticks, get used to it somehow
More a man, more stripes you bare, glory seeker trends
bodies fill the fields I see
the slaughter never ends

[Chorus]

Why, Am I dying?
Kill, have no fear
Lie, live off lying
Hell, Hell is here

I was born for dying

Life planned out before my birth, nothing could I say
had no chance to see myself, moulded day by day
Looking back I realize, nothing have I done
left to die with only friend
Alone I clench my gun
Απλά συγκλονιστικό. Μιλάμε για φιλοσοφία, όχι μαλακίες...
...And Justice for All και οι Metallica καταπιάνονται με τον χρηματισμό της δικαιοσύνης. Για μιαν ακόμη φορά ανατριχιαστικοί:
Halls of justice painted green
Money talking
Power wolves beset your door
Hear them stalking
Soon you'll please their appetite
They devour
Hammer of justice crushes you
Overpower

The ultimate in vanity
Exploiting their supremacy
I can't believe the things you say
I can't believe
I can't believe the price you pay
Nothing can save you

Justice is lost
Justice is raped
Justice is gone
Pulling your strings
Justice is done
Seeking no truth
Winning is all
Find it so grim
So true
So real
......
Lady justice has been raped
Truth assassin
Rolls of red tape seal your lips
Now you're done in
Their money tips her scales again
Make your deal
Just what is truth?i cannot tell
Cannot feel
Προσέξτε πως μπαίνει το τραγούδι: Οι χώροι της Δικαιοσύνης βάφτηκαν πράσινοι. Το χρώμα του δολλαρίου. Πρώτος στίχος, ηλεκτροσόκ. Στο Frayed Ends of Sanity δε, έχουμε το εξής μεγαλούργημα:
Never hunger
Never prosper
I have fallen prey to failure
Struggle within
Triggered again
Now the candle burns at both ends

Twisting under schizophrenia
Falling deep into dementia

Old habits reappear
Fighting the fear of fear

Growing conspiracy
Everyone's after me
Frayed ends of sanity
Hear them calling
Hear them calling me

Birth of terror
Death of much more
I'm the slave of fear,my captor
Never warnings
Spreading its wings
As i wait for the horror she brings
Loss of interest,question,wonder
Waves of fear they pull me under

Old habits reappear
Fighting the fear of fear
Growing conspiracy
Everyone's after me
Frayed ends of sanity
Hear them calling
Hear them calling me

Into run
I am sinking
Hostage of this nameless feeling
Hell is set free
Flooded i'll be
Feel the undertow inside me

Height, hell, time, haste, terror, tension
Life, death, want, waste, mass depression

Old habbits reappear
Fighting the fear of fear
Growing conspiracy Myself is after me
Frayed ends of sanity
Hear them calling
Frayed ends of sanity
Hear them calling
Hear them calling me
Είναι ν'αναρωτιέσαι πως διάολο έχουν γραφτεί τέτοιοι στίχοι. Το συγκεκριμένο τραγούδι πρακτικά αναφέρεται στις κλασικές θεωρίες συνωμοσίας που απασχολούν κάθε απλό άνθρωπο, όπου αν προσέξετε στα δύο πρώτα ρεφραίν αυτός που κυνηγάει είναι οι πάντες (everyone) ενώ στο τελευταίο ρεφραίν πλέον οι μάσκες έχουν πέσει: myself. Όλα είναι αποκύημα της φαντασίας...
Βέβαια, οι Metallica είχαν και άλλους στίχους. Αυτοί ήταν μόνο μερικοί ενδεικτικοί. Ας δούμε ένα απόσπασμα από το Whiplash...
The show is through the metal is gone
It is the time to hit the road
Another time another gig
Again we will explode
Hotel rooms and motorways
Life out here is raw
But we will never stop
We will never quit
Cause we are METALLICA
Βρε, βρε... τι λεςςςςς..... τα παιδιά που δεν θα τα παρατούσαν ποτέ... Η Μεγάλη Προδοσία...
Στο Μetal Militia (το οποίο έχει ένα από τα πλέον επικά τελειώματα που έχουν ηχογραφηθεί ποτέ, όπου καθώς το τραγούδι κάνει fade out την ίδια στιγμή μπαίνει με fade in η μεταλλική στρατιά, η οποία εν μέσω βομβαρδισμών και πυροβολισμών με σταθερό βήμα προχωράει δίχως να καταλαβαίνει μία:
We are as one as we all are the same
Fighting for one cause
Leather and metal are our uniform
Protecting what we are
Joining together to take on the world
With our heavy metal
Spreading the message to everyone here
Come let yourself go

Oh through the mist and the
Madness
We are trying To get the message
To you
Metal militia
Σιγά τα καλσόν, Lars...
Α, μην το ξεχάσω, υπάρχει και το Damage Inc, που πρακτικά οι στίχοι του φτάνουν τα όρια της... μεταλλικής βιαιότητας (πέφτει πολύ ξύλο μιλάμε):
Dealing out the agony within
charging hard and no one's gonna give in
Living on your knees, conformity
or dying on your feet for honesty
Inbred, our bodies work as one
bloody, but never cry submission
Following our instinct not a trend
go against the grain until the end

[Chorus:]
Blood will follow blood
Dying time is here
Damage Incorporated
[End Chorus]

Slamming through, don't fuck with razorback
stepping out? You'll feel our hell on your back
Blood follows blood and we make sure
life ain't for you and we're the cure
Honesty is my only excuse
Try to rob us of it, but it's no use
Steamroller action crushing all
Victim is your name and you shall fall

[Chorus]

We chew and spit you out
we laugh, you scream and shout
All flee, with fear you run
You'll know just where we come from

Damage Incorporated

Damage jackals ripping right through you
sight and smell of this, it gets me goin'
Know just how to get just what we want
tear it from your soul in nightly hunt
Fuck it all and fucking no regrets
Never happy ending on these dark sets
All's fair for Damage Inc. you see
step a little closer if you please
Είπαμε, η μεγάλη προδοσία. Τουλάχιστον ας έμεναν στην μουσική. Τους στίχους τι τους ήθελαν;
Τέλος πάντων, η ιστορία έχει γράψει και δνε ξεγράφει. Για άλλους οι Metallica είναι κορυφή από τις ελάχιστες. Για 'μένα είναι τα πλέον πουλημένα τομάρια, με τον μεγαλύτερο καραγκιόζη στα παγκόσμια χρονικά στην σύνθεσή τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι έως και το 1989 δεν παραμένουν από τα αγαπημένα μου συγκροτήματα. Άλλο το ένα, άλλο το άλλο.

Περνάμε στο οπτικοακουστικό υλικό τώρα, έτσι για να θυμηθούμε τις παλιές καλές εποχχές.

Metallica- No Remorse (live 83)


Metallica- Seek and Destroy (live 83)


Metallica- The Mechanix (live 83)


Metallica- Metal Militia (live 83)


Metallica- Ride the Lightning (live 1986)


Metallica- Fight Fire with Fire (live 1986)


Metallica- Master of Puppets (live 86)


Metallica- ...and Justice for All (live 89)


Metallica- One (video clip)


Metallica- Am I Evil?
(φυσιολογικά και το καραγκιοζιλίκι έχει ένα όριο. Φυσιολογικά, διότι εδώ...)


Lars-Dave, 20 χρόνια μετά. Δείτε την κατάθεση ψυχής του Mustaine και το πόσο καραγκιόζης είναι ο Lars.


Metallica- I Disappear. Μια γεύση από τη σύγχρονη εποχή, για τις συγκρίσεις σας.


Και για να μην φύγουμε με φλωριές...


Και δύο τλευταίες ιστορίες:
η πρώτη, ο Hetfield συνολικά έκανε 3 φορές πρόταση στον τραγουδιστή των Armored Saint, John Bushm να αναλάβει τα φωνητικά της μπάντας. Φυσικά έφαγε ισάριθμες πόρτες.
Η δεύτερη, λίγο μετά την αποχώρησή του από τους Metallica o Mustaine είχε πει "Λυπάμαι πολύ που χτύπησα τον James. Είμαστε φίλοι. Του Lars έπρεπε να έχω σπάσει τα μούτρα."

Οι μεγάλες προδοσίες δύσκολα χωνεύονται.

Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2008

Περί Μακεδονίας ΙΙΙ

Έφυγε ένα πρώτο update (στο τέλος).

Κατ' αρχήν πριν ξεκινήσουμε, ρίχτε μια ματιά στο παρακάτω βίντεο.



Πως σας φάνηκε; Καλό, ε; Όχι μόνο είναι από αγγλικό τηλεπαιχνίδι, αλλά παρουσιάστηκε και ως τεκμήριο από την σκοπιανή τηλεόραση (εκεί έχουμε φτάσει). Πως είπατε; Σιγά τα ωά; Α, ναι; Για πείτε μου κάτι, εάν εσείς ήσασταν στη θέση του Άγγλου που έχασε χρήματα, την επόμενη φορά που θα σας ρωτήσουν τι εθνικότητος ήταν ο Μ.Αλέξανδρος τι θα πείτε; Ξανά Έλληνας; Σε καμία περίπτωση... Δεν είναι δηλαδή μόνο το τηλεπαιχνίδι ως τηλεπαιχνίδι, ούτε η ενθουσιώδης αντίδραση των Σκοπιανών που έσπευσαν να το παρουσιάσουν ως τεκμήριο. Είναι και η περαιτέρω ζημιά που μπορεί να προκαλέσει και η οποία συνήθως δε φαίνεται.

Αυτό εδώ το θέμα το’χα κατά νου εδώ και κάμποσο καιρό, αλλά μ’αυτά και με τ’άλλα τελικά έμεινε πίσω. Ήγγικεν λοιπόν η ώρα για το τρίτο και (μάλλον) τελευταίο κομμάτι της Περί Μακεδονίας σεντονιάδος, η αρχή του οποίου είχε προκύψει κατά βάσιν από ένα «πρίζωμα» που μάλλον στο συμπτωματικό είχε πετάξει ο _st_ εις το βλόγιόν του κάποτε (στα σχόλια ενός κειμένου, το οποίο δυστυχώς δεν θυμάμαι ποιο ήταν τόσον καιρό μετά). Το μόνο που θυμάμαι είναι ότι είχε γράψει ένα πολύ εύστοχο σχόλιο αναφορικά με κάποιες σχετικές «ειδήσεις», διερωτώμενος πως είναι δυνατόν να διαπραγματευθεί η Ελλάδα το όνομα με την προσωρινή κυβέρνηση των Σκοπίων (διότι η κανονική είχε μόλις διαλυθεί για να πάει σε εκλογές -για να καταλάβαιτε πάνω κάτω πόσο πίσω ξεκινάει το εν λόγω σεντόνι. Παρεμπιμπτόντως, τα άλλο δύο σχετικά σεντόνια μου εδώ κι εδώ).
Τι μεσολάβησε έκτοτε λοιπόν; Εξελέγη ο κάργα ακροδεξιός αλύτρωτος πατρίδας Γκρουέφσκι (που είτε μας αρέσει είτε όχι, είναι ο επίσημος συνομιλητής μας) και δη, με αυξημένα κατά πολύ τα ποσοστά του. Επίσης, παραλίγο να γίνει εσωτερικό "διπλωματικό" επεισόδιο με τους σκοπιανοαλβανούς, οι οποίοι ακόμη και σήμερα φωνάζουν για νοθεία των αποτελεσμάτων σε κάποιες συγκεκριμένες περιοχές. Επίσης στα μαχαίρια είναι με τον πρωθυπουργό ο αρκετά μετριοπαθής και συζητήσημος (πάντα για τα σημερινά δεδομένα) Σκοπιανός πρόεδρος, Τσερβεκόφσκι. Αυτά όσον αφορά την πολιτική σκηνή των γειτώνων, διότι αναφορικά με’μας είχαμε και άλλα, με σημαντικότερο όλων τον γκρουέφσκειο ισχυρισμό περί αιγαιατών Μακεδόνων (ήτοι Σκοπιανών ουχί με αλύτρωτες πατρίδες πλέον, αλλά υπόδουλων εις τον αιμοσταγή Έλληνα δικτάτορα –τώρα ποιος είν’ τούτος, μην ρωτάτε εμένα) αφού εάν είστε παρατηριτικοί θα θυμάστε ότι εκτός από "εκδιωχθέντες" είχε κάνει λόγο και για ενεργό πληθυσμό (αν και δεν θυμάμαι την ακριβή φρασεολογία του) καθώς και τις γνωστές μπούρδες περί ανεξάρτητης μακεδονικής εθνότητος. Εννοείται φυσικά ότι η αμερικανική πρεμούρα να ονομαστούν τα Σκόπια οριστικά Μακεδονία εξακολουθεί να μένει σταθερή και αμετάβλητη και μάλιστα έχω την αίσθηση ότι η κυβέρνηση Μπούς(τη) θέλει να "επιλύσει" το ζήτημα οπωσδήποτε μέχρι να αποχωρήσει οριστικά, οπότε το κρατάμε και αυτό διότι καθιστά το ζήτημα (ακόμη πιο) φλέγον. Για την ώρα δε νομίζω να ξέχασα κάτι. Ας ξεκινήσουμε με αυτά λοιπόν.
Κατ’ αρχήν, θεωρώ ότι στο διάστημα του προεκλογικού πυρετού στα Σκόπια και όταν ο Νίμιτς είχε έρθει να προτείνει εκ νέου συμβιβασμό για το όνομα, χάθηκε μια πραγματικά τεράστια ευκαιρία να τους πάρουμε και τα σώβρακα και να λύσουμε μια και καλή αυτό το ακανθώδες πρόβλημα. Τι εννοω: στα Σκόπια υπήρχε μια υπηρεσιακή κυβέρνηση, όπως αντίστοιχα γίνεται κι εδώ όποτε προκηρύσσονται εκλογές. Η έμφαση έπεσε υπερβολικά πολύ στο επίθετο "υπηρεσιακή" εκείνο το διάστημα στη χώρα μας, διότι κανονικά θα έπρεπε να πέφτει στο ουσιαστικό "κυβέρνηση". Διότι ήταν μεν υπηρεσιακή, ήταν όμως νόμιμη κυβέρνηση και από τη στιγμή που ο Νίμιτς ήρθε με άδεια να βγάλει γεμάτα ούτο συνεπάγεται ότι η εν λόγω κυβέρνηση δεν είχε περιορισμένες αρμοδιότητες. Ήταν δηλαδή υπηρεσιακή ωσάν κανονική, με πλήρεις αρμοδιότητες. Δεν ξέρω αν πιάσατε αυτό που υποννοώ, αλλά είναι προφανές ότι από μια τέτοια κυβέρνηση μας έδινε ένα τεράστιο πλεονέκτημα: θα μπορούσαμε να έχουμε πιέσει αρκετά για να πάρουμε αυτό που θέλουμε (και για το οποίο πρακτικά δεν θα έπρεπε καν να μπαίνουμε σε διαδικασία διαλόγου) και πρακτικά δεν είχαμε τίποτε να χάσουμε, από τη στιγμή που οι πολιτικοί της τότε ενδιάμεσης σκοπιανής κυβερνήσεως θα μπορούσαν να εκληφθούν (από εμάς) ως "αναλώσιμοι" (για τους Σκοπιανούς). Μια υπηρεσιακή κυβέρνηση έρχεται, κάθεται για 2-3, άντε 4 εβδομάδες και μετά εξαφανίζεται. Οι αποφάσεις της έχουν κανονική νομική και συνταγματική ισχύ, ακόμη και (μην πω, ιδίως) στο Διεθνές Δίκαιο. Μετά λοιπόν, ας έβγαινε ο οποιοσδήποτε, αρκεί να είχε μπει το νερό μέσα στο αυλάκι. Εμείς τότε, φοβούμενοι τυχόν παγίδα (που πιθανώς να υπήρχε κιόλας) αρνηθήκαμε, ισχυριζόμενοι ότι δεν συζητάμε με προσωρινούς. Σωστό και αυτό, αλλά από τελείως διαφορετική οπτική γωνία. Ούτως ή άλλως το πιθανότερο είναι ότι ότιη σκοπιανή υπηρεσιακή κυβέρνηση να είχε λάβει την εντολή να ασχοληθεί με το ο,τιδήποτε πλην του ονόματος, το θέμα είναι ότι εμείς πρακτικά δεν είχαμε να χάσουμε το παραμικρό. Εξάλλου ως είναι πασίγνωστο, ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται (ακόμη κι αν απλώς προσπαθείς να βρεις το δίκιο σου). Χάθηκε λοιπόν κι αυτή η ευκαιρία.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας , ο Γκρουέφσκι ως ήταν αναμενόμενο έριξε όλο το βάρος στο όνομα, δεσμευόμενος να μην οπισθοχωρήσει χιλιοστό (σώπα, λες και δεν το περιμέναμε), και στηριζόμενος κυρίως στο εθνικό φρόνημα των συμπολιτών του. Αυτό που προσωπικά δεν περίμενα σε καμία τέτοια περίπτωση ήταν η τόσο μεγάλη αύξηση των ποσοστών του, και δεν το κρύβω ότι αυτό με ανησυχεί πολύ περισσότερο από τις πολιτικές θέσεις του Γκρουέφσκι. Γιατί; Μα διότι πολύ απλά δείχνει πως σκέφτονται οι εκ Βορρά γείτονές μας στην συντριπτική τους πλειοψηφία, αφού ουσιαστικά νομιμοποιούν τις αντίστοιχες πολιτικές. Ουσιαστικά δηλαδή αποδεικνύεται ότι στα βόρεια σύνορά μας έχουμε ένα έθνος ακροδεξιού πληθυσμού και προδιαγραφές μπουρλότου λόγω εσωτερικής συστάσεως. Έκτοτε λοιπόν τι έχουμε; Κατ'αρχήν έναν αστειότατο Σκοπιανό πρόεδρο που πολύ απλά έχει χάσει τη μπάλα…
Έχει χάσει τη μπάλα; Νομίζετε…
Ο Γκρουέφσκι ακολουθεί την διαχρονικά ασφαλέστερη πολιτική: ζητώ όσο το δυνατόν περισσότερα προκειμένου να πάρω αυτά που πραγματικά με καίνε και -γιατί όχι;- και λίγα παραπάνω. Ο Γκρουέφσκι προσπαθεί να κάτσει σε ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων (διότι ξέρει πολύ καλά πως δεν πρόκειται να τις γλιτώσει) και στο τέλος να φανεί ότι υποχώρησε και αυτός, ενώ στην πραγματικότητα δεν θα έχει χάσει τίποτε. Μήπως σας θυμίζει κάτι αυτή η τακτική; Μήπως θυμίζει λίγο Τουρκία, με τα περί γκρίζων ζωνών, τουρκικών μειονοτήτων κλπ, ενώ επισήμως η μοναδική μας διαφορά με τους Τούρκους είναι στην υφαλοκρηπίδα; Θα μου πείτε, έχουν κερδίσει τίποτε οι Τούρκοι μέχρι σήμερα; Δεν έχουν κερδίσει; Η Συνθήκη της Μαδρίτης με την οποία τους αναγνωρίσαμε ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο δεν ήταν κέρδος τους; Το ότι δεν αυξάνουμε τα σύνορά μας από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια δεν είναι κέρδος τους; Το ότι δεν έχουμε καταφέρει έστω να τους κάνουμε να πάρουν πίσω το casus belli δεν είναι κέρδος τους; Μην πω και άλλα γιατί θα εκνευριστώ… Φυσικά, τα Σκόπια ξέρουν ότι δεν είναι Τουρκία (όπου σημειωτέον, εάν διαβάζετε τα σχετικά ρεπορτάζ, η Τουρκία υποστηρίζει τις σκοπιανές θέσεις), αλλά όπως είπα και πιο πάνω, ο λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται (πόσο δε μάλλον όταν έχει και αμερικανικές πλάτες), διότι πρακτικά τα Σκόπια δεν είναι το μοναδικό μας πρόβλημα, μην ξεχνιώμαστε, και αυτό το ξέορυν όλοι. Εσχάτως λοιπόν, ο Σκοπιανός πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι υπάρχει έως και καταπιεζόμενη μακεδονική μειονότητα καθώς και για μακεδονικές περιουσίες που έχουν δημευθεί στην Ελλάδα και πολλά άλλα αστειοτάτως φαιδρότατα. Δεν θα κάτσω να αναλύσω το πώς του ήρθε κάτι τέτοιο (ίσως να το κάνω μελλοντικά, μιας και ο ισχυρισμός του ουσιαστικά προκύπτει από ελληνικές πολιτικής –εντός ή εκτός εισαγωγικών- του παρελθόντος, αν με νοείτε), παρά θ’ασχοληθώ με τον καθεαυτό ισχυρισμό, τον οποίον μάλιστα είχε και το θράσος να αποστείλει στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπό μορφή επιστολής (στην οποίαν έφαγε ευτυχώς μια μεγαλοπρεπεστατη -αν και επιφυλακτική- πόρτα).
Όπως είπα και πιο πάνω, ο Γκρουέφσκι προσπαθεί να θέσει πολλά θέματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, προκειμένου τελικώς να φύγει με αυτά που πραγματικά τον ενδιαφέρουν. Το πρώτο ερώτημα που πρέπει να μας απασχολήσει φυσικά είναι το πόσα άλλα έχουμε ν’ακούσουμε ακόμη, μέχρι τελικώς να ξεκινήσουν οι οριστικές διαπραγματεύσεις (που με αυτόν στην κυβέρνηση, δεν τις βλέπω σύντομα όσο κι αν οι ενδείξεις δείχνουν ότι θα έρθουν μάλλον συντομότατα). Διότι όποιος νομίζει ότι ο Γκρουέφσκι είπε την τελευταία του λέξη είναι βαθύτατα νυχτωμένος. Είναι βέβαιο ότι έχουμε ν’ακούσουμε πολλά ακόμη από την πάρτη του. Το δεύτερο ερώτημα είναι πιο πολύ ρητορικό: ακόμη δεν έβαλε μυαλό από την ηχηρότατη πόρτα (μας περί εντάξεως στο ΝΑΤΟ) που έφαγε στη μάπα προ μηνών; Η απάντηση είναι απλή: όχι. Γιατί; Μα διότι έτσι τους έχει πει το "αφεντικό". Ακόμη δεν έχει πέσει στο τραπέζι η επίσημη κλάψα, η οποία εάν θυμάστε, προ μηνών είχε βγει προς τα έξω δειλά-δειλά πριν από λίγο καιρό, έτσι για να μετρήσει αντιδράσεις: ότι (όπως λέγαμε και στο πρώτο Περί Μακεδονίας κείμενο) την Ελλάδα την συμφέρει για πολλούς λόγους η ύπαρξη αυτού του μικρού αν κι ενοχλητικότατου –ως τώρα- κράτους. Κι όταν θα αρχίσει να ακούγεται έντονα αυτό, τότε –θυμηθείτε το- θα είμαστε σχεδόν στο τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων, όπου μετά την απομάκρυνση από το ταμείο ουδέν λάθος αναγνωρίζεται φυσικά. Ένα τρίτο ερώτημα, που αφορά όμως αποκλειστικά τη δική μας χώρα είναι και το εξής: όλοι εκείνοι οι ελληνικότατοι ντολμάδες (ονόματα δε λέμε, υπολήψεις δε θίγουμε) που μας είχαν πάρει τ’αφτιά επί σειρά ετών για την σχεδόν αιμοσταγή ελληνική πολιτική που δεν αφήνει τους Σκοπιανούς να ζήσουν εν ειρήνει, που ισχυρίζονταν ότι δεν είμαστε τίποτε άλλο παρά ένα κράτος ακροδεξιών την ώρα που το ομορό κράτος είναι φιλειρηνικότατο δίχως την παραμικρή βλέψη πάνω μας, που είναι τώρα; Διότι καιρό έχει να τους πάρει τ’αφτί μου: όσοι δεν ασχολούνται με άλλα, άσχετα, ζητήματα, μάλλον θα ψάχνουν λαγούμι να κρυφτούν. Διότι οι σκοπιανοί ισχυρισμοί αποδεικνύουν ότι οι πραγματικοί ακροδεξιοί βρίσκονται αλλού (δίχως αυτό να σημαίνει ότι απουσιάζουν και από τα καθ’ημών τεκτενόμενα. Τους έχουμε "θαυμάσει" κατ' επανάληψιν άλλωστε...)… Βέβαια, εδώ που τα λέμε μερικοί εξ αυτών μας ετίμησαν –αν και τελείως σποραδικά οφείλω να ομολογήσω- με κάποιες παρουσίες καθώς και με εξαιρετικά αστείους ισχυρισμούς ότι οι Σκοπιανοί απλώς ένα όνομα θέλουν και τίποτε άλλο. Η αλήθεια είναι ότι τρώγωντας ανοίγει η όρεξη, και αν οι Σκοπιανοί πάρουν το όνομα στη συνέχεια θα ζητήσουν και άλλα, με σημαντικότερο το εμπορικό κομμάτι αφού αν τους κατοχυρωθεί το όνομα αυτομάτως τους κατοχυρώνεται όχι μόνο η ιστορική αλλά και η εμπορική εκμετάλλευσή του και αυτό είναι κάτι που δεν έχει γίνει κατανοητό. Αρκετός κόσμος ζει στην άγνοια και νομίζουν ότι η όλη διαμάχη ανάμεσα σε Ελλάδα και Σκόπια έχει να κάνει απλώς με το όνομα, ενώ στην πραγματικότητα το έλα να δεις γίνεται μετά (και πίσω από) το όνομα. Και φυσικά, μιας και ήδη τέθηκε θέμα περί περιουσιών, αλύτρωτων πατρίδων και λοιπών γελοιοτήτων, ε, μην το συνεχίσω, καταλάβατε που το πάω τέλος πάντων για το τι μπορεί να γίνει στην συνέχεια όπου πλέον θα μπορούμε και με τη βούλα να μπούμε στον χωρό των εδαφικών διεκδικήσεων…
Όπως και να’χει, εκτιμώ ότι η ιστορία αυτή βρίσκεται στο τέλος της, όποιο κι αν είναι αυτό κι όποτε έρθει οριστικά. Όχι για άλλον λόγο, αλλά διότι σύντομα οι Σκοπιανοί θ'αρχίσουν να αντιμετωπίζουν σοβαρότατα (εσωτερικά) προβλήματα και οι εντάξεις που επιθυμούν θα τους βοηθήσουν αρκετά. Οι Σκοπιανοί με τις αμερικανικές ευλογίες πετάνε το ένα άδειο μετά το άλλο με την ελπίδα ότι έστω κι ένα καλάθι θα είναι στο τέλος γεμάτο. Εμείς εμμένουμε στις πάγιες θέσεις μας, το κακό όμως είναι ότι δεν τρίζουμε και λίγο τα δόντια, παρόλο που εκεί που χρειάστηκε –στην ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ δηλαδή- κι ενώ επί της ουσίας ουδείς μας έπαιρνε στα σοβαρά, αναγκάστηκαν και μας πήραν στα σοβαρά θέλοντας και μη. Μην ξεχνάμε κάτι πολύ σημαντικό: επιλογή των Σκοπιανών είναι να ψοφήσουν και να λιμοκτονήσουν μένοντας έξω από τα πάντα, προκειμένου να απεμπολήσουν το... όνομά τους, το οποίο πρακτικά ακόμη και οι ίδιοι ξέρουν πως δεν είναι δικό τους διότι απλούστατα δεν ήταν ποτέ. Όσο σκληρό κι αν ακουστεί, εάν τελικώς επιλέξουν μόνοι τους τον αφανισμό, θα πρέπει να σεβαστούμε αυτήν την επιθυμία τους, και δεν κάνω καθόλου πλάκα. Αυτό που δεν έχει καταλάβει ο Γκρουέφσκι είναι ότι ουσιαστικά σχοινοβατεί ανάμεσα στην μη ύπαρξη και την ύπαρξη με ένα όνομα που πραγματικά να περιγράφει τον ίδιο και τον λαό του, και όχι ανάμεσα στο Μακεδονία και το "κάτι άλλο". Θα μου πείτε όμως ότι είναι και οι Αμερικάνοι στη μέση. Ναι… Ε, και; Πρέπει κάποτε να καταλάβουμε ότι όσο πιο κοντά είμαστε στους Αμερικάνους, τόσο πιο πολλές είναι οι πιθανότητες να μας πιάνουν τον κώλο. Δεν λέει κανείς να τους γράψουμε τελείως (δεν μπορούμε κιόλας, μήτε μας παίρνει), αλλά αρκετά πια και με την αμερικανολαγνεία και με την αμερικανοφοβία πως δεν κάνει να τους λέμε όχι σε τίποτε διότι θα μας πηδήξουν. Παρατράβηξε αυτό το διφορούμενο παραμύθι. Εάν είχαμε ισχυρότερη πολιτική βούληση –κατ’ αρχήν ως λαός- και δεν προσφεύγαμε από μόνοι μας κάθε τρεις και λίγο στον ξένο παράγοντα, θα ήμασταν σε πολλούς τομείς πολύ καλύτερα και θα νοιώθαμε και πιο ανεξάρτητοι. Μην ξεφεύγω όμως…
Ανέφερα πιο πάνω τα περί καταπιεσμένων "Μακεδόνων" εν Ελλάδι. Αυτός ο ισχυρισμός έχει πολύ ψωμί από πίσω. Το ότι ο Γκρουέφσκι λέει κοινές παπαριές, το ξέρει μέχρι και ο ίδιος. Δεν είναι καν κοινό μυστικό. Το θέμα είναι ότι τυχόν εσφαλμένοι χειρισμοί από πλευράς μας θα δημιουργήσουν από το πουθενά εφιαλτικές καταστάσεις στη χώρα μας. Η Ιστορία είναι διφορούμενη έννοια και έχει να κάνει με την οπτική γωνία που θέλουμε να τη βλέπουμε. Έτσι η μια όψη του νομίσματος είναι τα αντικειμενικά γεγονότα (αυτά που έχουν συμβεί στην πραγματικότητα δηλαδή), η έτερη είναι η τα γεγονότα που παρουσιάζονται ως ιστορία και τα οποία βρίσκονται πάντοτε υπό διαρκή "αναθεώρηση". Τουτέστιν υφίσταται και το εφιαλτικό ενδεχόμενο οι σημερινές αηδίες του Γκρουέφσκι να γίνουν τα ιστορικά γεγονότα του μέλλοντος. Σε μια τέτοια περίπτωση, που τα "άδεια" του Γκρουέφσκι βγουν γεμάτα, όχι μόνο θα θεωρηθεί εθνικός ήρωας στη χώρα του, αλλά δεν θα πέφτει και με τίποτε (μήτε φυσικά θα εγκαταλείψει τα εθνικιστικά του παραληρήματα). Και σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο εμείς θα τρέχουμε σαν τα κουνέλια. Καλώς ή κακώς δεν κυνηγάμε μόνο το όνομα σε αυτήν την περίπτωση, αλλά έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα είμαστε πλέον στη δυσάρεστη θέση να προσπαθούμε να διαφυλάξουμε τα πάντα. Και να πεις ότι δεν ήταν δικά μας, να πω να πήγαινε στο διάολο...

Μια πολύ σημαντική λακούβα που πρέπει να αποφύγουμε είναι και η εξής: όπως έγραφα εξαρχής ο Σκοπιανός πρόεδρος, Τσερβεκόφσκι, είναι στα μαχαίρια με τον πρωθυπουργό. Γιατί; Διότι εκφράζει πιο μετριοπαθείς πολιτικές. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι παλαιότερα ο πρόεδρος των γειτώνων είχε πιο "ακραίες" θέσεις, κάποιες εκ των οποίων με τον καιρό ουσιαστικά εγκαταλείφθηκαν, όχι για άλλον λόγο αλλά επειδή έχει διαπιστώσει ότι είναι πολύ ορατό το ενδεχόμενο να τα χάσουν όλα ως κράτος ένεκα της αδιαλλαξίας του Γκρουέφσκι. Το ότι η κόντρα ισχύει, είναι γεγονός. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να την παίρνουμε και τοις μετρητοίς διότι από τη στιγμή που υπάρχουν και αμερικανικές πιέσεις από πίσω είναι πάντα πιθανό το ενδεχόμενο να πρόκειται και απλώς για ένα εναλλακτικό φαινομενικό σενάριο. Μην κάνουμε δηλαδή το λάθος να δούμε τον Τσερβεκόφσκι ως έναν ντε φάκτο καλό συνομιλητή. Και ο Ταλάτ στην Κύπρο έλεγε ότι άντε να φύγει ο Ντενκτάς και θα βοηθήσω στην επίλυση και τελικά όταν έφυγε ο Ντενκτάς και έπεσαν οι σχετικές ντιρεκτίβες πάλι στα ίδια είμαστε και δεν κουνιώμαστε ρούπι. Το ενδεχόμενο λοιπόν να έχουμε μια από τα ίδια και εδώ είναι υπαρκτό και μόνο ως αποκύημα της φαντασίας δεν μπορεί να χαρακηρισθεί. Μμμμ... άσχετο, αλλά ρίχτε μια ματιά και σε αυτό...
Εξακολουθώ να πιστεύω ότι η καλύτερη λύση (πλέον, εδώ και χρόνια) είναι το Σλαυομακεδονία. Είναι ένας όρος πρακτικά και με ιστορικό και με γεωγραφικό και με εθνικό προσδιορισμό. Ένας όρος όμως που οι Σκοπιανοί ουδέποτε αποδέχθησαν παρά τα όσα άρχισαν να ισχυρίζονται χρόνια μετά (πακέτο Πινέιρο). Ουδέποτε αρνηθήκαμε ότι η αρχαία Μακεδονία εκτεινόταν και βορειότερα από τη σημερινή. Όμως και οι άλλοι δεν πρέπει να αρνούνται ότι ήρθαν στην ευρύτερη περιοχή πολλούς αιώνες αργότερα. Και φυσικά, όπως και οι ίδιοι δεν ήταν ποτέ Έλληνες, έτσι δεν μπορούν να είναι και Μακεδόνες. Στο χέρι τους είναι να τον δεχθούν. Εάν δεν τον δεχθούν, ας μείνουν μέχρι τον αιώνα τον άπαντα έξω από κάθε Διεθνή Θεσμό ή Κοινότητα. Δική τους η επιλογή, δικό τους και το πρόβλημα. Θεωρώ ότι ως χώρα έχουμε αναγνωρίσει σε μεγάλο βαθμό τα πολιτικά λάθη του παρελθόντος (ως προς το συγκεκριμένο θέμα) και έχουμε βάλει αρκετό νερό στο κρασί μας, ακόμη κι να πολλά από αυτ΄ατα λάθη πρακτικά έιναι αδύνατον να διορθωθούν πλέον. Η λεπτομέρεια εδώ είναι ότι αν βάλουμε κι άλλο νερό, πλέον δεν θα πίνουμε νερωμένο κρασί αλλά κρασωμένο νερό κι αυτό δεν πρέπει να μας διαφεύγει. Έχουμε κάνει αρκετά πίσω ήδη, πιθανώς να μας παίρνει να κάνουμε και λίγο ακόμη, όμως πρέπει και οι άλλοι να πράξουν το ίδιο. Η πολιτική είναι μεταξύ άλλων και αμοιβαίες υποχωρήσεις, ουχί μόνο μονομερείς κι εμείς ουσιαστικά πιεζόμαστε να είμαστε η μόνη πλευρά που θα υποχωρήσει.
Ειλικρινά δεν το έχω καταλάβει πάντως. Δηλαδή εμείς γιατί δεν διεκδικούμε τη Μικρά Ασία από τους Τούρκους ή τη Σικελία από τους Ιταλούς; (αν και βέβαια ακόμη και εντός ενός καθαρά φιλολογικού διαλόγου θα υπάρξουν αναμφίβολα και πολλοί μαϊντανοί που θα αρχίσουν να διεκδικούν έως και το... Αφγανιστάν, αλλά λέμε τώρα). Θυμάμαι προ ετών είχα δει ένα ντοκυμανταίρ στη Σικελία όπου σε αρκετά χωριά υπάρχει πληθυσμός που μιλάει ένα ελληνόγλωσσο ιδίωμα που πρακτικά προέρχεται από την αρχαιότητα. Όχι παντού στην Σικελία βεβαίως, αλλά σε ορισμένα χωριά. Αυτό δηλαδή τι άλλο μπορεί να πει εκτός από το ότι εκεί υπήρχε ελληνικό παρελθόν; Ότι μπορούμε και να έχουμε εδαφικές βλέψεις δηλαδή; Με τις ντομάτες θα μας έπαιρναν και θα είχαν και δίκιο.
Μια σύντομη (πλήρης) ανακεφαλαίωση λοιπόν. Τι ακριβώς παίζει με τα Σκόπια; Η ιστορία με τα Σκόπια δεν είναι τωρινή. Πηγαίνει δεκαετίες ολόκληρες πίσω. Ουσιαστικά ήταν μια εφεύρεση του Τίτο (δίχως να απουσιάζουν και τα ελληνικά "εγκλήματα") η οποία διαιωνιζόμενη κατήντησε να είναι το "σημερινό" πρόβλημα. Ως νεοσύστατο κράτος (και συνεκτικά ασταθές κιόλας) τα Σκόπια απλώς ζητούν μια εθνική ταυτότητα που να πηγαίνει πίσω στο παρελθόν και να τους δίνει το πάτημα να ζήσουν όπως αυτά θέλουν. Καλώς ή κακώς, επέλεξαν την Μακεδονία για να το πράξουν. Στοιχεία υπάρχουν αμέτρητα, ξεκινώντας από την αρχαιότητα και φτάνοντας μέχρι και σήμερα. Ακόμη και οι πολιτικοί των γειτώνων του πρόσφατου παρελθόντος πρακτικά έρχονται σε πλήρη αντιδιαστολή με τα όσα ισχυρίζονται σήμερα. Σημασία όμως δεν έχουν αυτά, αφού το παιχνίδι είναι κατ' αρχήν πολιτικό. Δεν διακυβέβεται μόνο το όνομα, αυτό πρέπει να το καταλάβουμε καλά. Πρέπει επιτέλους να σταματήσουμε να μπερδεύουμε πράγματα και καταστάσεις. Στην πραγματικότητα η λέξη "όνομα" είναι παντελώς εσφαλμένη. Το "Μακεδονία" δεν είναι όπως λέμε "Δημήτρης", "Μιχάλης", "Ανέστης Χατζητζατζικοπέρδογλου". Αυτό που εμείς αποκαλούμε όνομα στην πραγματικότητα είναι τοπωνύμιο, δηλαδή τελείως διαφορετική ιστορία. Ένα τοπωνύμιο είναι ολόκληρο "πακέτο": έχει ιστορία, έχει έδαφος, έχει εμπορική εκμετάλευση, έχει... της Παναγιάς τα μάτια. Δεν είναι ένα απλό όνομα και τελειώσαμε. Οι μαίντανοί μας ήξεραν πολύ καλά να συμμετέχουν σε αντιπολεμικές διαδηλώσεις υπέρ των Σέρβων όταν οι αμερικάνοι το ξέσκιζαν πατόκορφα, πάντα με την αιτιολογία ότι το Κοσσυφοπέδιο είναι το λίκνο του σερβικού πολιτισμού (βέβαια κάτσε να έκαναν τους βομβαρδισμούς οι Ρώσοι να βλέπαμε ποιοι θα αντιδρούσαν και πώς). Στα ξένα πάντα έχουμε άποψη, στα δικά μας τα κάνουμε μάτσο συνήθως. Το να έρθει κάποιος, ακόμη κι αν αυτός είναι ο γείτονάς σου, μέσα στο δικό σου σπίτι, να θρονιαστεί, να μην φεύγει, να ισχυρίζεται ότι το σπίτι σου είναι δικό του και τελικώς να σου λέει και ότι για να φύγει θέλει να διαπραγματευτείτε κιόλας νομίζω δεν θα το δεχόταν κανείς. Κάτι αντίστοιχο συμβαίει και εδώ. Καλώς ή κακώς οι Σλαύοι ξεκίνησαν να έρχονται περίπου 9 αιώνες μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είτε αυτό αρέσει, είτε όχι. Δεν λέω: να τα βοηθήσουμε τα Σκόπια όσο μπορούμε. Εξαρχής έχω τονίσει ότι η ύπαρξή τους μας συμφέρει. Όχι όμως άνευ όρων. Όχι με κίνδυνο της δικής μας οντότητος. Πρέπει επιτέλους να κατανοήσουμε ότι από τα όπλα συνέρχεσαι, από την πολιτική δεν συνέρχεσαι ποτέ. Ο Βενιζέλος έφτιαξε το σύγχρονο ελληνικό κράτος μετά από μια μεγαλειώδη ήττα σε πόλεμο με τους Τούρκους (μικρασιατική καταστροφή). Η πολιτική είναι που δημιουργεί τελικές καταστάσεις. Ο πόλεμος απλώς ισωπεδώνει. Μην την παίρνουμε αψήφιστα λοιπόν την πολιτική. Δεν είναι μια απλή διαπραγμάτευση. Δεν είναι ακίνδυνη διαπραγμάτευση. Και δεδομένου ότι ποτέ δεν μπορείς να πάρεις το 100% ακόμη κι αν έχεις 100% δίκιο, από την στιγμή που θέλοντας και μη θα κάτσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους Σκοπιανούς πρέπει να έχουμε τα μάτια μας 14.
Τη Μακεδονία και τα μάτια μας λοιπόν και προσοχή (μεταξύ άλλων και) στους ημέτερους ελληνικότατους μαϊντανούς…
Για το τέλος, έχω φυλάξει σημαντικό υλικό (όπου σύντομα θα υπάρξει και μεγάλο update μιας και δεν το έχω ολόκληρο εύκαιρο) για όποιον επιθυμεί να μελετήσει σχετικά, ή να έχει αρχείο. Το συγκεκριμένο υλικό δεν είναι μόνο δικό μου. Αρκετό μου ήρθε μετά το πρώτο σεντόνι της «τριλογίας» (πλέον) από κάποιον φίλο «ονόματι» Astron τον οποίον και ευχαριστώ πάρα πολύ, και ο οποίος με βομβαρδίζει έκτοτε με σωρεία από mails, σχετικά και μη. Το εν λόγω παληκάρι δεν το γνωρίζω, ούτε πάρε-δώσε είχαμε, και απ’όσο έχω καταλάβει δεν έχουμε καν τις ίδιες ιδεολογίες, απλά νομίζω κάποια στιγμή πήρε το μάτι του το πρώτο σεντόνι της τριλογίας και αποφάσισε να βοηθήσει. Αυτά βέβαια δεν έχουν καμία σημασία, αφού όπως είχα πει εξ αρχής, υπάρχουν και κάποια θέματα που δε σηκώνουν πολιτικές χροιές ούτε λοιπές "γνωριμίες", και το θέμα της Μακεδονίας εν προκειμένω είναι ένα εξ αυτών. Επίσης το συγκλονιστικό βιδεάκι παρακάτω είναι κλεμένο (έστω και κατόπιν αδείας) από το βλόγιον της Αθηνάς, την οποίαν ευχαριστώ εξίσου. Παρεμπιπτόντως, το συγκεκριμένο βίντεο δείτε το πολύ προσεκτικά διότι έχει πραγματικά έχει πολύ ψωμί μέσα: μεταξύ άλλων δείτε και πόσο επιτυχημένα η σκοπιανή προπαγάνδα έχει πείσει τον κόσμο της ως προς το γιατί μέχρι σήμερα η Ελλάδα είχε... "οικειοποιηθεί" τη Μακεδονία. Η αρχαιότητα φερ'ειπείν είναι κάτι που ποτέ δεν αναφέρεται (για ευνόητους λόγους). Κι αν θέλετε, το κείμενο της Αθηνάς είναι εδώ. Κέφι να’χετε να διαβάζετε (και μην ξεχάσετε να ρίνετε καμιά ματιά για το update)...








Επίσης μια πολύ ενδιαφέρουσα δήλωση του Γκλιγκόροφ, στο παρακάτω βίδεο:


Και θα επανέλθουμε συντομότατα...

UPDATE: Λίγο ακόμη "υλικό". Δώστε λίγη προσοχή διότι δεν το'χει πάρει πουθενά το μάτι μου...