Σελίδες

Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013

Μελαγχολία...

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο παμμέγιστος Μάνος Χατζιδάκις.

 Δεν εκπλήσσομαι που δεν τον θυμηθήκαμε... Ελάχιστα τα σχόλια που άκουσα και διάβασα ακόμη και στην (αυτοπροσδιοριζόμενη ως) ψαγμένη διαδικτυόσφαιρα. Προφανώς έχουμε σοβαρότερα πράγματα ν'ασχοληθούμε από το να θυμόμαστε κάποιον Μάνο Χατζιδάκι. Για παράδειγμα, επί τη ευκαιρία της μικρής Μαρίας άξαφνα θυμηθήκαμε ότι υπάρχουν παιδιά που απαγάγονται. Οκ, με την πάροδο των τριών ημερών θα ξεχαστεί και αυτό το θαύμα όπως έγινε και με όλα τα υπόλοιπα.

Εγώ πάντως με θυμάμαι κυριολεκτικά εκστασιασμένο στην ηλικία των 11 ετών, από τα μεγάλα ταλέντα του Ωδείου που πήγαινα για να μάθω κιθάρα και μάλιστα και με μια συμμετοχή σε συναυλία στο Βεάκειο στο ενεργητικό μου, να έχω αγγαρέψει την μάνα μου να οργώσει όλον τον Πειραιά να μου βρει μια εύκολη για την ηλικία μου συλλογή με παρτιτούρες Χατζιδάκι, τον οποίον έπαιζα καθαρά ακουστικά από μια κασσέτα του Κώστα Γρηγορέα που είχα (το "Τετράδιο").
Τελικώς επειδή εύκολη συλλογή του Χατζιδάκι για την ηλικία μου δεν υπήρχε, μου είχαν συστήσει να περιμένω μερικά χρόνια...

Βασικά, μεγάλωσα με Χατζιδάκι. Η Λιλιπούπολη ήταν από τις πρώτες μου κασσέτες που όχι απλά άκουγα, αλλά που είχα λιώσει σχεδόν κυριολεκτικά. Αυτή και τα στρουμφάκια. Α, και ο Έλβις στον οποίον είχα μια τεράστια αδυναμία και όλα αυτά σε ηλικία που μετά βίας είχα αρθρώσει κάποιες βασικές λεξούλες. Γινόταν χαμός στο σπίτι όταν έπαιζε Έλβις, Λιλιπούπολη και Στρουμφάκια. Αλλά ας μην ξεφεύγουμε.

Υποθέτω ότι η οργή που με έστρεψε στο metal ήταν κάπου μέσα μου ούτως ή άλλως (εξάλλου έχετε διαπιστώσει ότι δεν έφυγε και ποτέ) και απλώς βρήκε πρόσφορο έδαφος να εκδηλωθεί σε όλο της το μεγαλείο. Την μελαγχολία που ενίοτε με πιάνει όμως καθώς βλέπω διάφορα πράγματα γύρω μου αναμφίβολα την πήρα από τον Χατζιδάκι, μιας και υπήρχε πάντα, σε όλα τα τραγούδια του, απλώς είχε διάφορες μορφές: από πιο χαρούμενη έως όσο πιο... μελαγχολική μπορούσε να γίνει. Σε φάσεις που είμαι χαρούμενος συνήθως σκέφτομαι κάποιο τραγούδι από το metal. Το ίδιο και όταν παίρνω ανάποδες, ή όταν με έχει πάρει από κάτω κλπ. Γενικά όχι απλά είμαι ταυτισμένος με το metal αλλά τολμώ να πω ότι είμαι το metal (ξέρω ότι αυτό ελάχιστα θα γίνει κατανοητό αλλά ας το αφήσουμε εκεί). Όταν όμως βρέχει όπου είτε αντί να κάτσω στο σπίτι θα βγω έξω να καθαρθώ ακριβώς όπως μόνο το υγρό στοιχείο μπορεί να κάνει, είτε θα κάτσω ακόμη και με τις ώρες στο παράθυρο να παρατηρήσω την μυσταγωγία της κάθε σταγόνας, εκείνον τον απόκρυφο χορό πάνω στο τζάμι και όπου αλλού, έχω διαπιστώσει ότι πάντοτε μου ερχόταν κάποια αγαπημένη μελωδία του Χατζιδάκι στο μυαλό. Συνήθως υποσυνείδητα, σχεδόν αυτόματα. Μέσα μου, ο Χατζιδάκις είναι ταυτισμένος με την μελαγχολία αλλά μόνο όταν πρέπει και με τις δόσεις που πρέπει, διότι ο Χατζιδάκις ήταν ανέκαθεν μια πηγή ανεξάντλητης δύναμης.

Θυμάμαι ότι κάπου εκεί στα 11 μου, το θεωρούσα αυτονόητο να κάτσω και να "ξεπατικώσω" Χατζιδάκι. Ο δάσκαλός μου -όταν του το είπαν οι γονείς μου- συνειδητοποίησε ότι ήμουν για μεγάλα πράγματα. Κατάφερε μόλις σε 5 μήνες να με κάνει να μισήσω την κλασική κιθάρα, να μην την ξανακουμπήσω στα χέρια μου και να μην ξανανοίξω παρτιτούρα έκτοτε. Ήταν, βλέπετε, από το Ωδείο των Αθηνών και παραέπαιρνε στα σοβαρά αυτό που έκανε. Κάπου εκεί θυμάμαι ότι έθαψα και τον Χατζιδάκι μέσα μου, διότι θεωρούσα αδιανόητο απλώς το να ακούω Χατζιδάκι. Ήταν σχεδόν υποτιμητικό. Στον Χατζιδάκι αν δεν συμμετέχεις δεν έχει νόημα ακόμα και να τον αναφέρεις. Και όταν λέω συμμετοχή δεν αναφέρομαι απαραίτητα σε μουσικό όργανο. Η συμμετοχή στον Χατζιδάκι είναι σκέτη μυσταγωγία, διαθέτει κάτι το (σχεδόν) ιερατικό... Δεν μπορώ να εξηγήσω το γιατί, αλλά ο Χατζιδάκις ανέκαθεν με παρέπεμπε στην μαγεία του Πάνα, μου έφερνε το Σύμπαν στα μάτια και μου το άπλωνε μέσα στο μυαλό μου. Κάθε δάκρυ που έβγαινε από τη μουσική του ήταν και ένα διαμάντι της διάνοιάς του.

Ήδη λείπει εδώ και 19 χρόνια αλλά πάντα θα είναι παρών και ιδίως αυτή η μελαγχολία του που σου σκίζει τα σωθηκά, ιδίως τον τελευταίο καιρό που παρατηρώ δίπλα μου όλα αυτά που γίνονται.
Το μόνο δυστύχημα είναι ότι δεν έχει αντικατασταθεί και ούτε πρόκειται φυσικά. Ίσως να παραήταν μεγάλο μέγεθος για την κουλτούρα μας, ίσως γι'αυτό υπάρχει μία ασταμάτητη προσπάθεια να μειωθεί από διαφόρους πουθενάδες, διότι "πρέπει" να τον φέρουμε στο δικό μας το επίπεδο για να νοιώθουμε πιο άνετα απέναντί του (όπως άλλωστε κάνουμε με κάθε άξιο στον οποίον σπεύδουμε να φορέσουμε μια ταμπέλα ανάλογα με τα γούστα μας).

Για την ιστορία, αν δεν με απατά η μνήμη μου, η πρώτη (και πεισματική) απόπειρα να διασκευάσω Χατζιδάκι ήταν στην Μπαλάντα του Ουρί.


Ο εφιάλτης της Περσεφόνης


Όταν έρχονται τα σύννεφα


Δεν είμαστε Ζουλού


Κεμάλ


Παίδες



Παίδες, 
πριν 15 χρόνια με μιαν άλλη μουσική, σας είχα πει πως θα ξαγρυπνώ έξω απ'τα σπίτια σας για να μαζεύω τα όνειρά σας. 
Τώρα κουράστηκα.
Εσείς είτε ονειρεύεστε, είτε όχι, μπορείτε και ζείτε χωρίς εμένα. 
Δεν ανήκω ούτε στη ζωή σας ούτε στα όνειρά σας. 
Ακόμη κουράστηκα να πλέκω μουσικές απ' την επιθυμία των σωμάτων σας.
Προτιμώ να φύγω μακριά σας για πάντα. 
Ίσως συναντηθώ με μερικούς σοφούς που δεν τους ένοιωσα όταν κι εγώ ήμουν νέος.
Γεια σας παίδες, γεια σας...

8 σχόλια:

Panos Konstantinidis είπε...

Πολύ μεγάλος ο Χατζιδάκης. Δυστυχώς ποτέ δεν είχα την ευκαιρία να τον ζήσω έτσι όπως το περιγράφεις. Ίσως διότι ποτέ δεν είχα τα ερεθίσματα από παιδί (ο πατέρας μου ήταν πολύ πιο "βαρύς" ακούγοντας Καζαντζίδη, Βοσκόπουλο, Μενιδιάτη ή από την άλλη μεριά Olympians, Τέρυ Χρυσό, Boney M κλπ). Στρουμφάκια άκουγα κι εγώ (ακόμα έχω τον δίσκο) και Έλβις (ακόμα επίσης έχω τους δίσκους του και τις κασσέτες του), μεγάλο κόλλημα, το πρώτο κόλλημα πριν το μέταλ. Αλλά για κάποιο λόγο τον Χατζιδάκη τον γνώρισα μεγάλος, και ποτέ δεν κόλλησα με τη μουσική του.

Σε κάποια στιγμή ήλθε η στροφή στο μέταλ όταν άκουσα για πρώτη φορά το Black Sabbath, εκεί ανατινάχτηκε το κεφάλι μου, ήταν μια αποκάλυψη για εμένα. Και ξέχασα και Έλβις και Olympians και τα πάντα. Μέχρι στιγμής αυτό είναι το μόνο μου κόλλημα, αλλά αν και το λατρεύω υπερβολικώς δεν μπορώ να πω ότι είμαι το μέταλ (αν καταλαβαίνω σωστά αυτό που θες να πεις).

Από εκεί και πέρα (μετά το μέταλ δηλαδή) ό,τι και αν ακούω είναι σαν να πέφτει πάνω σε τείχος, δύσκολα θα ριζώσει στις προτιμήσεις μου. Είναι και ο λόγος που ο Χατζιδάκης δε ρίζωσε.

Πάντως και το μέταλ έχει πάρα πολλά μελαγχολικά τραγούδια, το ίδιο μελαγχολικά σαν του Χατζιδάκη, και ίσως και περισσότερο.

Stefanos είπε...

Το Χατζιδάκι τον γνώρισα απο το θείο μου, τεράστιο μουσικόφιλο με απίστευτη δισκοθήκη (και στα 80's με ένα σύστημα B&O που έμοιαζε διαστημικό). Χαμόγελο της Τζοκόντα, Ρωμαϊκή αγορά κλπ. Καλά, η Λιλιπούπολη έλιωνε προφανώς..
Κάπου εκεί, μαζί με τα κλασσικά,τα προκλασσικά,το Χατζιδάκι, την Κάλλας και τους Simon&Garfunkel της δισκοθήκης του θείου, βρήκα και το Demons & Wizards των Uriah Heep. Ε απο κει άρχισε η κατρακύλα προς το metal :p
Πολύ γλυκό ποστ ρε... :D

Roadartist είπε...

Τυχαία βρέθηκα εδώ... Χαίρομαι που γράφεις αυτά για τον Μ.Χ. Κάθε χρόνο τον θυμάμαι, σκέφτομαι αφιερώμα, είχα πει όσο έχω το ιστολόγιο θα φτιάχνω σίγουρα αφιερώματα και τη μέρα θανάτου κ γέννησης. Τελικά όντως έχω ανεβάσει 16 αφιερώματα μόνο για τον Μάνο (!), φέτος δεν μπορούσα όμως να συγκεντρωθώ, να ξεπεράσω όσα συμβαίνουν και να γράψω κάτι για εκείνον, οπότε θα ήταν η πρώτη φορά που δε θα έγραφα, ένιωσα σαν να αθετούσα εκείνη την υπόσχεση που είχα δώσει στον εαυτό μου,,, Και πάλι έτσι, έκατσα και έγραψα κάτι. :)

Ακούγοντας το Χαμόγελο της Τζοκόντας καθώς το έγραφα, ένιωσα πόσο μάταιες είναι όλες οι λύπες που μας περιτριγυρίζουν
Ξεχνάμε όσα αξίζουν, αυτό έχουν σκοπό, να αφεθούμε.

Hades είπε...

@Πάνο
Υποθέτω ότι μπορείς να "διορθώσεις" την κατάσταση με την κορούλα σου! Όσον αφορά το γιατί τον γνώρισες μεγάλος, μην επκπλήσσεσαι. Ανέκαθεν είχαμε μια ξενομανία και θάβαμε ακόμη και τους κορυφαίους.
Πάντως προσωπικά δεν βλέπω τον Χατζιδάκι σε σχέση με το μέταλ διότι είναι δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι που απλώς συνυπάρχουν. Όσον αφορά το ότι είμαι το μέταλ που έγραψα, μου είναι δύσκολο να το περιγράψω. Έχει να κάνει με τον βαθμό ταύτισής μου με αυτό.

Πάντως δώσε του μια ευκαιρία και είμαι βέβαιος ότι θα δεις πως θα τον προσεγγίσεις με εντελώς διαφορετικό μάτι (αφτί).

Hades είπε...

@Προφέτα
Σιγά μην έμενες έξω από τη λασπουριά εσύ ρε!
Πάντως να σου πω κάτι να γελάσεις; Ξέρω πάρα πολλούς μεταλλάδες που μικροί είχαν επαφή με τη μουσική του Χατζιδάκι και δεν ξέρω αν αυτό μπορεί να λέει κάτι ή όχι. Γενικά η μουσική είναι μεγάλη υπόθεση. Είναι ο καθρέπτης της ψυχής του καθενός.

Hades είπε...

@roadartist
Κατ' αρχήν καλωσήλθες. Θα συμφωνήσω ως προς το τελικό συμπέρασμα αλλά έχω μια μικροένσταση ως προς το αμέσως προηγούμενο. Ο ίδιος ο Χατζιδάκις είχε πάντοτε την τάση να παρεμβαίνει για θέματα που ουσιαστικά είχαν να κάνουν με την νοοτροπία και την ψυχοσύνθεσή μας (ως λαός). Μήπως τελικά και η μουσική του από εκεί πήγαζε; Μήπως παραήταν μεγάλος για ένα κοινό ανθρώπινο σώμα; Μήπως δηλαδή είχε και αυτός αντίστοιχες καθημερινές λύπες και στεναχώριες; Για σκέψου το λίγο μήπως τελικά το να ασχολείσαι με τα καθημερινά δεν είναι τόσο ευτελές... Αν όλα ήταν μάταια δεν θα ασχολείτο κιόλας ο Χατζιδάκις, έτσι δεν είναι;

Panos Konstantinidis είπε...

Άδη το μόνο σίγουρο είναι ότι η κόρη μου θα τον ακούσει από μικρή, μιας και στη δισκοθήκη μου βρίσκονται κάποιοι δίσκοι του.

Αλλά δε νομίζω να έχει να κάνει με ξενομανία το ότι δεν τον γνώρισα από μικρός. Μερικά πράγματα απλώς είναι έτσι. Δεν έτυχε, δε συνέβηκε, δεν... Ας πούμε ότι απλώς δεν έτυχε.

Τώρα για το μέταλ που λες είναι μεγάλη συζήτηση, ας την αφήσουμε για άλλη φορά.

Hades είπε...

Γιατί υποβαθμίζεις την ξενομανία, Πάνο; Στο αίμα μας την έχουμε. Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου που είναι θεός ο άνθρωπος έπρεπε να βγει στο εξωτερικό να βρει την υγειά του, την ίδιαν στιγμή που εδώ τον έχουμε για την φάπα. Έτσι να σου φέρω ένα απλό παράδειγμα. Άσε, γιατί από τέτοια παραδείγματα έχω εντελώς πρόχειρα δεκάδες να σου πω, από κάθε τομέα της καθημερινότητός μας. Δες το κι από την ελληνική μέταλ σκηνή ρε'σύ. Έβγαζαν demo βόθρο οι Γερμανοί Hesemass και γινόταν το έλα να δεις. Διθύραμβοι από όλα τα περιοδικά, χαμός στο ίσιωμα από τους οπαδοί. Έβγαζαν demo οι Deceptor και το διαλούσαν 2 χρόνια μετά επειδή δεν είχαν πέραση. Τι το ψάχνεις μετά; Αυτοί είμαστε.