Μελαγχολία...

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο παμμέγιστος Μάνος Χατζιδάκις.

 Δεν εκπλήσσομαι που δεν τον θυμηθήκαμε... Ελάχιστα τα σχόλια που άκουσα και διάβασα ακόμη και στην (αυτοπροσδιοριζόμενη ως) ψαγμένη διαδικτυόσφαιρα. Προφανώς έχουμε σοβαρότερα πράγματα ν'ασχοληθούμε από το να θυμόμαστε κάποιον Μάνο Χατζιδάκι. Για παράδειγμα, επί τη ευκαιρία της μικρής Μαρίας άξαφνα θυμηθήκαμε ότι υπάρχουν παιδιά που απαγάγονται. Οκ, με την πάροδο των τριών ημερών θα ξεχαστεί και αυτό το θαύμα όπως έγινε και με όλα τα υπόλοιπα.

Εγώ πάντως με θυμάμαι κυριολεκτικά εκστασιασμένο στην ηλικία των 11 ετών, από τα μεγάλα ταλέντα του Ωδείου που πήγαινα για να μάθω κιθάρα και μάλιστα και με μια συμμετοχή σε συναυλία στο Βεάκειο στο ενεργητικό μου, να έχω αγγαρέψει την μάνα μου να οργώσει όλον τον Πειραιά να μου βρει μια εύκολη για την ηλικία μου συλλογή με παρτιτούρες Χατζιδάκι, τον οποίον έπαιζα καθαρά ακουστικά από μια κασσέτα του Κώστα Γρηγορέα που είχα (το "Τετράδιο").
Τελικώς επειδή εύκολη συλλογή του Χατζιδάκι για την ηλικία μου δεν υπήρχε, μου είχαν συστήσει να περιμένω μερικά χρόνια...

Βασικά, μεγάλωσα με Χατζιδάκι. Η Λιλιπούπολη ήταν από τις πρώτες μου κασσέτες που όχι απλά άκουγα, αλλά που είχα λιώσει σχεδόν κυριολεκτικά. Αυτή και τα στρουμφάκια. Α, και ο Έλβις στον οποίον είχα μια τεράστια αδυναμία και όλα αυτά σε ηλικία που μετά βίας είχα αρθρώσει κάποιες βασικές λεξούλες. Γινόταν χαμός στο σπίτι όταν έπαιζε Έλβις, Λιλιπούπολη και Στρουμφάκια. Αλλά ας μην ξεφεύγουμε.

Υποθέτω ότι η οργή που με έστρεψε στο metal ήταν κάπου μέσα μου ούτως ή άλλως (εξάλλου έχετε διαπιστώσει ότι δεν έφυγε και ποτέ) και απλώς βρήκε πρόσφορο έδαφος να εκδηλωθεί σε όλο της το μεγαλείο. Την μελαγχολία που ενίοτε με πιάνει όμως καθώς βλέπω διάφορα πράγματα γύρω μου αναμφίβολα την πήρα από τον Χατζιδάκι, μιας και υπήρχε πάντα, σε όλα τα τραγούδια του, απλώς είχε διάφορες μορφές: από πιο χαρούμενη έως όσο πιο... μελαγχολική μπορούσε να γίνει. Σε φάσεις που είμαι χαρούμενος συνήθως σκέφτομαι κάποιο τραγούδι από το metal. Το ίδιο και όταν παίρνω ανάποδες, ή όταν με έχει πάρει από κάτω κλπ. Γενικά όχι απλά είμαι ταυτισμένος με το metal αλλά τολμώ να πω ότι είμαι το metal (ξέρω ότι αυτό ελάχιστα θα γίνει κατανοητό αλλά ας το αφήσουμε εκεί). Όταν όμως βρέχει όπου είτε αντί να κάτσω στο σπίτι θα βγω έξω να καθαρθώ ακριβώς όπως μόνο το υγρό στοιχείο μπορεί να κάνει, είτε θα κάτσω ακόμη και με τις ώρες στο παράθυρο να παρατηρήσω την μυσταγωγία της κάθε σταγόνας, εκείνον τον απόκρυφο χορό πάνω στο τζάμι και όπου αλλού, έχω διαπιστώσει ότι πάντοτε μου ερχόταν κάποια αγαπημένη μελωδία του Χατζιδάκι στο μυαλό. Συνήθως υποσυνείδητα, σχεδόν αυτόματα. Μέσα μου, ο Χατζιδάκις είναι ταυτισμένος με την μελαγχολία αλλά μόνο όταν πρέπει και με τις δόσεις που πρέπει, διότι ο Χατζιδάκις ήταν ανέκαθεν μια πηγή ανεξάντλητης δύναμης.

Θυμάμαι ότι κάπου εκεί στα 11 μου, το θεωρούσα αυτονόητο να κάτσω και να "ξεπατικώσω" Χατζιδάκι. Ο δάσκαλός μου -όταν του το είπαν οι γονείς μου- συνειδητοποίησε ότι ήμουν για μεγάλα πράγματα. Κατάφερε μόλις σε 5 μήνες να με κάνει να μισήσω την κλασική κιθάρα, να μην την ξανακουμπήσω στα χέρια μου και να μην ξανανοίξω παρτιτούρα έκτοτε. Ήταν, βλέπετε, από το Ωδείο των Αθηνών και παραέπαιρνε στα σοβαρά αυτό που έκανε. Κάπου εκεί θυμάμαι ότι έθαψα και τον Χατζιδάκι μέσα μου, διότι θεωρούσα αδιανόητο απλώς το να ακούω Χατζιδάκι. Ήταν σχεδόν υποτιμητικό. Στον Χατζιδάκι αν δεν συμμετέχεις δεν έχει νόημα ακόμα και να τον αναφέρεις. Και όταν λέω συμμετοχή δεν αναφέρομαι απαραίτητα σε μουσικό όργανο. Η συμμετοχή στον Χατζιδάκι είναι σκέτη μυσταγωγία, διαθέτει κάτι το (σχεδόν) ιερατικό... Δεν μπορώ να εξηγήσω το γιατί, αλλά ο Χατζιδάκις ανέκαθεν με παρέπεμπε στην μαγεία του Πάνα, μου έφερνε το Σύμπαν στα μάτια και μου το άπλωνε μέσα στο μυαλό μου. Κάθε δάκρυ που έβγαινε από τη μουσική του ήταν και ένα διαμάντι της διάνοιάς του.

Ήδη λείπει εδώ και 19 χρόνια αλλά πάντα θα είναι παρών και ιδίως αυτή η μελαγχολία του που σου σκίζει τα σωθηκά, ιδίως τον τελευταίο καιρό που παρατηρώ δίπλα μου όλα αυτά που γίνονται.
Το μόνο δυστύχημα είναι ότι δεν έχει αντικατασταθεί και ούτε πρόκειται φυσικά. Ίσως να παραήταν μεγάλο μέγεθος για την κουλτούρα μας, ίσως γι'αυτό υπάρχει μία ασταμάτητη προσπάθεια να μειωθεί από διαφόρους πουθενάδες, διότι "πρέπει" να τον φέρουμε στο δικό μας το επίπεδο για να νοιώθουμε πιο άνετα απέναντί του (όπως άλλωστε κάνουμε με κάθε άξιο στον οποίον σπεύδουμε να φορέσουμε μια ταμπέλα ανάλογα με τα γούστα μας).

Για την ιστορία, αν δεν με απατά η μνήμη μου, η πρώτη (και πεισματική) απόπειρα να διασκευάσω Χατζιδάκι ήταν στην Μπαλάντα του Ουρί.


Ο εφιάλτης της Περσεφόνης


Όταν έρχονται τα σύννεφα


Δεν είμαστε Ζουλού


Κεμάλ


Παίδες

Παίδες, 

πριν 15 χρόνια με μιαν άλλη μουσική, σας είχα πει πως θα ξαγρυπνώ έξω απ'τα σπίτια σας για να μαζεύω τα όνειρά σας. 

Τώρα κουράστηκα.

Εσείς είτε ονειρεύεστε, είτε όχι, μπορείτε και ζείτε χωρίς εμένα. 

Δεν ανήκω ούτε στη ζωή σας ούτε στα όνειρά σας. 

Ακόμη κουράστηκα να πλέκω μουσικές απ' την επιθυμία των σωμάτων σας.

Προτιμώ να φύγω μακριά σας για πάντα. 

Ίσως συναντηθώ με μερικούς σοφούς που δεν τους ένοιωσα όταν κι εγώ ήμουν νέος.

Γεια σας παίδες, γεια σας...