Έχουμε και λέμε λοιπόν.
Τον τελευταίο καιρό έχω επικαλεστεί ένα σενδόνι δις που δεν είχα γράψει εδώ και αρκετούς μήνες και που είχα πρωτοϋποσχεθεί από το σενδόνι των ελληνοτουρκικών προβλημάτων μιας κι έχει τεράστια σχέση με τις εξελίξεις στη γειτονιά μας καθώς και τις ακόμη πιο ανησυχητικές στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου στην οποίαν επί της ουσίας ανήκουμε. Ε, μην σας λέω ψέματα, απ'αυτά που βλέπω προσπάθησα να το επισπεύσω και όχι μόνο αυτό αλλά για να μην γκαρίζει και ο Δείμος, θα το βγάλω σε δόσεις! Ξεκινάμε λοιπόν παίρνωντας τα πράγματα με τη σειρά.
Για να το πούμε σε καθημερινή γλώσσα δίχως βαθυστόχαστες αναλύσεις και ορολογίες, για να εδραιωθείς σαν κράτος απαιτούνται κάποιες βασικές προϋποθέσεις, όπως πχ να είσαι σε έναν χώρο ασφαλή που να προσφέρει και συνθήκες επιβίωσης (σε πρώτη φάση νερό). Επίσης χρειάζεσαι και λεφτά, τα οποία μπορείς να βρεις είτε από εσωτερικούς πόρους (φορολογίες κλπ), είτε από εξωτερικούς (ορυκτό πλούτο κλπ) που είναι σαφώς και πιο προσοδοφόρο αλλά και πιο ασφαλές. Μόνο που για να επιτύχεις αυτό το τελευταίο χρειάζεσαι και ισχύ και κάπου εδώ υπεισέρχονται οι διακρατικές φαγωμάρες που φυσικά δεν αποτελούν "προνόμιο" μόνο της δικής μας περιοχής ή φάρας, αλλά που απαντώνται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Βασικά θα είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να συζητούσαμε κάποια στιγμή με συνοπτικό τρόπο την εναλλαγή των δυνάμεων (εθνών) στο παγκόσμιο στερέωμα, διότι θα μπορούσατε να εξάγετε πολύ χρήσιμα συμπεράσματα (και το θέτω έτσι όχι επειδή αδυνατείτε να τα εξάγετε μόνοι σας, αλλά επειδή είμαι βέβαιος ότι σιγά μην κάτσει κανείς σας να συμπτίξει την παγκόσμια στρατιωτικοπολιτική ιστορία μέσα σε μερικές γραμμές για πολύ συγκεκριμένο λόγο). Από μια τέτοια συζήτηση πάντως ένα εξαιρετικά χρήσιμο συμπέρασμα που εξάγεται είναι και το ότι η εδραίωση, η επικράτηση, η επέκταση έχουν έναν και μόνο έναν παράγοντα: το Ναυτικό. Παγκοσμίως, είναι το ισχυρότερο όπλο που υπάρχει και όταν λέω όπλο δεν εννοώ μόνο πολεμικά αλλά και εμπορικά. Από αρχαιοτάτων ετών ήταν έτσι. Προσπαθήστε να βάλετε κάποια κομματάκια του παζλ: η εμμονή του Θεμιστοκλή να γίνει ναυμαχία στη Σαλαμίνα. Η εδραίωση της αθηναϊκής συμμαχίας μέσα από το ναυτικό. Η ανακάλυψη των νέων κόσμων. Η προσπάθεια των Ρώσων να έχουν λιμάνια σε διάφορες θάλασσες... Ωχ.. τι είπα τώρα... Το κρατάμε αυτό.
Ας μελετήσουμε κατ' αρχήν τον πρώτο χάρτη που έχω ετοιμάσει (εντελώς πρόχειρα, ως θα διαπιστώσετε):
Στον χάρτη όπως βλέπετε υπάρχουν κάποιοι συγκεκριμένοι χρωματισμοί. Οι κόκκινοι πχ είναι οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Με πράσινο χρώμα (και των δύο αποχρώσεων) είναι σημειωμένες οι χώρες στις οποίες έλαβε χώρα η λεγόμενη αραβική άνοιξη (το πιο έντονο πράσινο έχει να κάνει με τις χώρες όπου έγινε το έλα να δεις. Στις άλλες ήταν πιο ήπια τα πράγματα). Οι χώρες με το γαλάζιο είναι χώρες στις οποίες έχουν γίνει πολεμικές επιχειρήσεις ενώ μνημονεύονται και με πορτοκαλί κάποιες χώρες που παίζουν τα παιχνιδάκια τους. Και φυσικά υπάρχει και το Ιράν το οποίο για την ώρα το αφήνουμε στην άκρη. Α, και φυσικά έχουμε και το Ισραήλ. Παρατηρείτε τίποτε περίεργο στον χάρτη;
Ας επιστρέψουμε για λίγο εκεί που είχαμε μείνει, για να σας δείξω πχ πόσα πράγματα λέγονται συχνά και δεν τους δίνουμε βάση, ενώ θα έπρεπε. Πριν από κανάν χρόνο και κάτι ψιλά είχε βγει ο Ερντογάν και είχε δηλώσει ότι θέλει να φτιάξει μια διώρυγα στον Βόσπορο, ανακοίνωση που αν μη τι άλλο είχε προξενήσει ερωτηματικά στους περισσότερους, διότι απλούστατα δεν έδειχνε να βγάζει νόημα. Αν όμως ο κόσμος ήξερε ότι το στενό του Μαρμαρά επί της ουσίας είναι υπό πολυεθνικό έλεγχο και όχι υπό τουρκικό, θα έβγαζε νόημα. Γι'αυτόν τον λόγο ο Ερντογάν (που είναι οραματιστής και πολύ σοβαρός πολιτικός που ενδιαφέρεται για τη χώρα του) είχε προαναγγείλει μελέτη για κατασκευή διώρυγας, που θα είναι υπό αμιγή τουρκικό έλεγχο. Όμως θέσαμε ένα θέμα: τι γίνεται με τα Στενά;
Τα Στενά είναι μία ιδιόμορφη περίπτωση και είναι σχεδόν όλα υπό αγγλικό έλεγχο (όταν λέω σχεδόν όλα, εννοώ απ'όσα πρέπει). Πάρτε για παράδειγμα το Γιβραλτάρ: αγγλικό. Ομοίως και το Σουέζ (ή μήπως νομίζατε πως το ελέγχουν οι Αιγύπτιοι;). Ομοίως και κάμποσα ακόμη. Αν και έστιψα το μυαλό μου να θυμηθώ, δεν μου ήρθε το όνομα εκείνου που είχε αναπτύξει την σχετική θεωρία που ακολουθούν οι Άγγλοι, ότι (σε γενικές γραμμές, διότι ουσιαστικά είναι αρκετά πιο πολύπλοκο) όποιος ελέγχει τα Στενά στον κόσμο, ελέγχει και τον Κόσμο, κι εδώ που τα λέμε, αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα μάλλον ως θεωρία δεν είναι εσφαλμένη. Όμως, για να μην ξεφεύγουμε, σε τι ακριβώς εξυπηρετούν τα Στενά; Μα στο ότι αποφέρουν κέρδη σε αυτόν που τα ελέγχει! Και τα κέρδη είναι πολλών ειδών.
Ααα, επίσης και ότι επιβλέπουν ποιος διέρχεται από που.
Διότι ίσως κάποιες φορές να μας ενδιαφέρει ο τάδε ή ο δείνα να μην μπορεί να διέρχεται από εκεί, ή έστω να μην διέρχεται εύκολα ή ανεμπόδιστα.
Αλήθεια, έχετε σκεφτεί τι μανίκι πρέπει να τραβάνε οι Ρώσοι για να κατέβουν στη Μεσόγειο από τη Μαύρη Θάλασσα;
Ρε κόλλημα που'χω φάει με τους Ρώσους, ε;
Και επιστρέφουμε στον χάρτη. Μήπως βρήκατε τι ιδιαιτερότητα έχει ο παραπάνω χάρτης;
Άντε, να σας βοηθήσω λίγο συνδυάζοντάς το με αυτά που λέγαμε μόλις τώρα:
Νομίζω ότι δεν υπάρχει λόγος να διερωτάσθε τι βελάκι είναι αυτό. Ο τρόπος που το έβαλα έτσι υποδηλώνει ή μάλλον υποδεικνύει την Ελλάδα, μόνο που αυτό είναι το φαινομενικό. Στην πραγματικότητα υπάρχει κάτι άλλο βαθύτερο. Το βελάκι δείχνει την πορεία των Ρώσων για να βγουν στη Μεσόγειο. Φυσικά υπάρχουν και άλλοι θαλάσσιοι δρόμοι που οδηγούν προς τη Μεσόγειο, όπως από τη Βαλτική μέσω Γιβραλτάρ με περίπλου της μισής Ευρώπης, ή ακόμη και από την Ασία πάλι μέσω Γιβραλτάρ ή μέσω Σουέζ για πιο... σύντομα, αλλά και στις δύο περιπτώσεις με περίπλου της μισής Υφηλίου. Βέβαια θα μου πείτε, που κολλάνε οι Ρώσοι;
Εκεί ακριβώς που κόλλαγαν τα τελευταία τουλάχιστον 70 χρόνια που συμπεριλαμβάνουν ψυχρούς πολέμους και κάμποσα άλλα θεάρεστα. Να υποθέσω όμως ότι ακόμη κι αν ψιλιάζεστε, πάλι δύσκολα βλέπετε την όλη εικόνα. Ας συνεχίσουμε λοιπόν από εκεί που είχαμε μείνει.
Τις τελευταίες ημέρες έχουμε μερικές εξαιρετικά ανησυχητικές εξελίξεις στα σύνορα Συρίας-Τουρκίας. Η Συρία δεν είναι παίξε γέλασε όχι για άλλον λόγο αλλά επειδή έχει πλάτες των Ρώσων και των Κινέζων. Γιατί; Διότι είναι η πρόσβαση των Ρώσων στη Μεσόγειο στην παρούσα φάση. Είναι φίλια χώρα προς τους Ρώσους και εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους, γι'αυτό και θα έχετε παρατηρήσει ότι ο Ασσάντ έχει την εκλεπτισμένη και διακριτική πλην αμέριστη συμπαράσταση των Ρώσων στις εκκαθαρίσεις που κάνει (δηλαδή δεν είναι τέτοιες;).
Παρένθεση: μήπως θυμάστε την ιστορία με το πως δείχνει να έπεσε τελικώς ο Καραμανλής; Είχε να κάνει με την ενεργειακή συμφωνία με τους Ρώσους και είχε ολόκληρο σενάριο από πίσω (όπου προσέξτε, δεν εξετάζω αν είναι όντως αληθινό αλλά ότι τουλάχιστον δείχνει αληθοφανές). Όμως έχουμε πάλι Ρώσους, το παρατηρείτε, έτσι;
Μήπως θυμάστε μερικές δεκαετίες πίσω στον πρώτο πόλεμο στο Αφγανιστάν όπου είχνα μπουκάρει οι (τότε) Σοβιετικοί και έβρισκαν μπροστά τους τους Αμερικάνους που βοηθούσαν τους Αφγανούς; Πάλι Ρώσοι. Και ούτω καθεξής. Βέβαια θα διερωτηθείτε, μα ο ψυχρός πόλεμος δεν τελείωσε;
Η άποψή μου είναι ότι τελείωσε μεν, αλλά χρειάστηκε και κάποιο υποκατάστατο δε. Έτσι θα έμενε ένα τέτοιο κενό νομίζετε;
(συνεχίζεται)
UPDATE: Είναι αυτονόητο πως για τους μερακλήδες θα υπάρξει και το συγκεντρωτικό σενδόνι στο τέλος των δημοσιεύσεων!
Τον τελευταίο καιρό έχω επικαλεστεί ένα σενδόνι δις που δεν είχα γράψει εδώ και αρκετούς μήνες και που είχα πρωτοϋποσχεθεί από το σενδόνι των ελληνοτουρκικών προβλημάτων μιας κι έχει τεράστια σχέση με τις εξελίξεις στη γειτονιά μας καθώς και τις ακόμη πιο ανησυχητικές στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου στην οποίαν επί της ουσίας ανήκουμε. Ε, μην σας λέω ψέματα, απ'αυτά που βλέπω προσπάθησα να το επισπεύσω και όχι μόνο αυτό αλλά για να μην γκαρίζει και ο Δείμος, θα το βγάλω σε δόσεις! Ξεκινάμε λοιπόν παίρνωντας τα πράγματα με τη σειρά.
Για να το πούμε σε καθημερινή γλώσσα δίχως βαθυστόχαστες αναλύσεις και ορολογίες, για να εδραιωθείς σαν κράτος απαιτούνται κάποιες βασικές προϋποθέσεις, όπως πχ να είσαι σε έναν χώρο ασφαλή που να προσφέρει και συνθήκες επιβίωσης (σε πρώτη φάση νερό). Επίσης χρειάζεσαι και λεφτά, τα οποία μπορείς να βρεις είτε από εσωτερικούς πόρους (φορολογίες κλπ), είτε από εξωτερικούς (ορυκτό πλούτο κλπ) που είναι σαφώς και πιο προσοδοφόρο αλλά και πιο ασφαλές. Μόνο που για να επιτύχεις αυτό το τελευταίο χρειάζεσαι και ισχύ και κάπου εδώ υπεισέρχονται οι διακρατικές φαγωμάρες που φυσικά δεν αποτελούν "προνόμιο" μόνο της δικής μας περιοχής ή φάρας, αλλά που απαντώνται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Βασικά θα είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον να συζητούσαμε κάποια στιγμή με συνοπτικό τρόπο την εναλλαγή των δυνάμεων (εθνών) στο παγκόσμιο στερέωμα, διότι θα μπορούσατε να εξάγετε πολύ χρήσιμα συμπεράσματα (και το θέτω έτσι όχι επειδή αδυνατείτε να τα εξάγετε μόνοι σας, αλλά επειδή είμαι βέβαιος ότι σιγά μην κάτσει κανείς σας να συμπτίξει την παγκόσμια στρατιωτικοπολιτική ιστορία μέσα σε μερικές γραμμές για πολύ συγκεκριμένο λόγο). Από μια τέτοια συζήτηση πάντως ένα εξαιρετικά χρήσιμο συμπέρασμα που εξάγεται είναι και το ότι η εδραίωση, η επικράτηση, η επέκταση έχουν έναν και μόνο έναν παράγοντα: το Ναυτικό. Παγκοσμίως, είναι το ισχυρότερο όπλο που υπάρχει και όταν λέω όπλο δεν εννοώ μόνο πολεμικά αλλά και εμπορικά. Από αρχαιοτάτων ετών ήταν έτσι. Προσπαθήστε να βάλετε κάποια κομματάκια του παζλ: η εμμονή του Θεμιστοκλή να γίνει ναυμαχία στη Σαλαμίνα. Η εδραίωση της αθηναϊκής συμμαχίας μέσα από το ναυτικό. Η ανακάλυψη των νέων κόσμων. Η προσπάθεια των Ρώσων να έχουν λιμάνια σε διάφορες θάλασσες... Ωχ.. τι είπα τώρα... Το κρατάμε αυτό.
Ας μελετήσουμε κατ' αρχήν τον πρώτο χάρτη που έχω ετοιμάσει (εντελώς πρόχειρα, ως θα διαπιστώσετε):
Στον χάρτη όπως βλέπετε υπάρχουν κάποιοι συγκεκριμένοι χρωματισμοί. Οι κόκκινοι πχ είναι οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Με πράσινο χρώμα (και των δύο αποχρώσεων) είναι σημειωμένες οι χώρες στις οποίες έλαβε χώρα η λεγόμενη αραβική άνοιξη (το πιο έντονο πράσινο έχει να κάνει με τις χώρες όπου έγινε το έλα να δεις. Στις άλλες ήταν πιο ήπια τα πράγματα). Οι χώρες με το γαλάζιο είναι χώρες στις οποίες έχουν γίνει πολεμικές επιχειρήσεις ενώ μνημονεύονται και με πορτοκαλί κάποιες χώρες που παίζουν τα παιχνιδάκια τους. Και φυσικά υπάρχει και το Ιράν το οποίο για την ώρα το αφήνουμε στην άκρη. Α, και φυσικά έχουμε και το Ισραήλ. Παρατηρείτε τίποτε περίεργο στον χάρτη;
Ας επιστρέψουμε για λίγο εκεί που είχαμε μείνει, για να σας δείξω πχ πόσα πράγματα λέγονται συχνά και δεν τους δίνουμε βάση, ενώ θα έπρεπε. Πριν από κανάν χρόνο και κάτι ψιλά είχε βγει ο Ερντογάν και είχε δηλώσει ότι θέλει να φτιάξει μια διώρυγα στον Βόσπορο, ανακοίνωση που αν μη τι άλλο είχε προξενήσει ερωτηματικά στους περισσότερους, διότι απλούστατα δεν έδειχνε να βγάζει νόημα. Αν όμως ο κόσμος ήξερε ότι το στενό του Μαρμαρά επί της ουσίας είναι υπό πολυεθνικό έλεγχο και όχι υπό τουρκικό, θα έβγαζε νόημα. Γι'αυτόν τον λόγο ο Ερντογάν (που είναι οραματιστής και πολύ σοβαρός πολιτικός που ενδιαφέρεται για τη χώρα του) είχε προαναγγείλει μελέτη για κατασκευή διώρυγας, που θα είναι υπό αμιγή τουρκικό έλεγχο. Όμως θέσαμε ένα θέμα: τι γίνεται με τα Στενά;
Τα Στενά είναι μία ιδιόμορφη περίπτωση και είναι σχεδόν όλα υπό αγγλικό έλεγχο (όταν λέω σχεδόν όλα, εννοώ απ'όσα πρέπει). Πάρτε για παράδειγμα το Γιβραλτάρ: αγγλικό. Ομοίως και το Σουέζ (ή μήπως νομίζατε πως το ελέγχουν οι Αιγύπτιοι;). Ομοίως και κάμποσα ακόμη. Αν και έστιψα το μυαλό μου να θυμηθώ, δεν μου ήρθε το όνομα εκείνου που είχε αναπτύξει την σχετική θεωρία που ακολουθούν οι Άγγλοι, ότι (σε γενικές γραμμές, διότι ουσιαστικά είναι αρκετά πιο πολύπλοκο) όποιος ελέγχει τα Στενά στον κόσμο, ελέγχει και τον Κόσμο, κι εδώ που τα λέμε, αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα μάλλον ως θεωρία δεν είναι εσφαλμένη. Όμως, για να μην ξεφεύγουμε, σε τι ακριβώς εξυπηρετούν τα Στενά; Μα στο ότι αποφέρουν κέρδη σε αυτόν που τα ελέγχει! Και τα κέρδη είναι πολλών ειδών.
Ααα, επίσης και ότι επιβλέπουν ποιος διέρχεται από που.
Διότι ίσως κάποιες φορές να μας ενδιαφέρει ο τάδε ή ο δείνα να μην μπορεί να διέρχεται από εκεί, ή έστω να μην διέρχεται εύκολα ή ανεμπόδιστα.
Αλήθεια, έχετε σκεφτεί τι μανίκι πρέπει να τραβάνε οι Ρώσοι για να κατέβουν στη Μεσόγειο από τη Μαύρη Θάλασσα;
Ρε κόλλημα που'χω φάει με τους Ρώσους, ε;
Και επιστρέφουμε στον χάρτη. Μήπως βρήκατε τι ιδιαιτερότητα έχει ο παραπάνω χάρτης;
Άντε, να σας βοηθήσω λίγο συνδυάζοντάς το με αυτά που λέγαμε μόλις τώρα:
Νομίζω ότι δεν υπάρχει λόγος να διερωτάσθε τι βελάκι είναι αυτό. Ο τρόπος που το έβαλα έτσι υποδηλώνει ή μάλλον υποδεικνύει την Ελλάδα, μόνο που αυτό είναι το φαινομενικό. Στην πραγματικότητα υπάρχει κάτι άλλο βαθύτερο. Το βελάκι δείχνει την πορεία των Ρώσων για να βγουν στη Μεσόγειο. Φυσικά υπάρχουν και άλλοι θαλάσσιοι δρόμοι που οδηγούν προς τη Μεσόγειο, όπως από τη Βαλτική μέσω Γιβραλτάρ με περίπλου της μισής Ευρώπης, ή ακόμη και από την Ασία πάλι μέσω Γιβραλτάρ ή μέσω Σουέζ για πιο... σύντομα, αλλά και στις δύο περιπτώσεις με περίπλου της μισής Υφηλίου. Βέβαια θα μου πείτε, που κολλάνε οι Ρώσοι;
Εκεί ακριβώς που κόλλαγαν τα τελευταία τουλάχιστον 70 χρόνια που συμπεριλαμβάνουν ψυχρούς πολέμους και κάμποσα άλλα θεάρεστα. Να υποθέσω όμως ότι ακόμη κι αν ψιλιάζεστε, πάλι δύσκολα βλέπετε την όλη εικόνα. Ας συνεχίσουμε λοιπόν από εκεί που είχαμε μείνει.
Τις τελευταίες ημέρες έχουμε μερικές εξαιρετικά ανησυχητικές εξελίξεις στα σύνορα Συρίας-Τουρκίας. Η Συρία δεν είναι παίξε γέλασε όχι για άλλον λόγο αλλά επειδή έχει πλάτες των Ρώσων και των Κινέζων. Γιατί; Διότι είναι η πρόσβαση των Ρώσων στη Μεσόγειο στην παρούσα φάση. Είναι φίλια χώρα προς τους Ρώσους και εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους, γι'αυτό και θα έχετε παρατηρήσει ότι ο Ασσάντ έχει την εκλεπτισμένη και διακριτική πλην αμέριστη συμπαράσταση των Ρώσων στις εκκαθαρίσεις που κάνει (δηλαδή δεν είναι τέτοιες;).
Παρένθεση: μήπως θυμάστε την ιστορία με το πως δείχνει να έπεσε τελικώς ο Καραμανλής; Είχε να κάνει με την ενεργειακή συμφωνία με τους Ρώσους και είχε ολόκληρο σενάριο από πίσω (όπου προσέξτε, δεν εξετάζω αν είναι όντως αληθινό αλλά ότι τουλάχιστον δείχνει αληθοφανές). Όμως έχουμε πάλι Ρώσους, το παρατηρείτε, έτσι;
Μήπως θυμάστε μερικές δεκαετίες πίσω στον πρώτο πόλεμο στο Αφγανιστάν όπου είχνα μπουκάρει οι (τότε) Σοβιετικοί και έβρισκαν μπροστά τους τους Αμερικάνους που βοηθούσαν τους Αφγανούς; Πάλι Ρώσοι. Και ούτω καθεξής. Βέβαια θα διερωτηθείτε, μα ο ψυχρός πόλεμος δεν τελείωσε;
Η άποψή μου είναι ότι τελείωσε μεν, αλλά χρειάστηκε και κάποιο υποκατάστατο δε. Έτσι θα έμενε ένα τέτοιο κενό νομίζετε;
(συνεχίζεται)
UPDATE: Είναι αυτονόητο πως για τους μερακλήδες θα υπάρξει και το συγκεντρωτικό σενδόνι στο τέλος των δημοσιεύσεων!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου