Με αυτό που διάβασα προχθές, ηρέμησα μιλάμε. Τα προβλήματα της παιδείας επιτέλους φτάνουν στο τέλος τους: διορθώνεται το εγχειρίδιο ιστορίας της Στ' Δημοτικού (Σ.σ. εγχειρίδιον=μικρό ξίφος). Νομίζω ότι είμαστε σε καλό δρόμο...
Βασικά είναι δεδομένο ότι απ'όλα τα βιβλία του ελληνικού σχολείου όλων των τάξεων, μόνο το συγκεκριμένο είχε πρόβλημα. Τα υπόλοιπα είναι μια χαρά, και πως να μην είναι; Αφού ουδείς ασχολείται με αυτά (αν και κάποια στιγμή κάτι είχε πάρει τ'αφτί μου για κάποιες διαμαρτυρίες και για το βιβλίο ιστορίας της Ε' Δημοτικού, αλλά για λόγους που δεν γνωρίζω συνέχεια δεν δόθηκε). Άρα τι κάνουμε; Ένα προβληματικό βιβλίο είχαμε, το διορθώνουμε και όλα βαίνουν καλώς, ενώ παράλληλα ατενίζουμε το μέλλον (της Παιδείας) με μεγαλύτερη αισιοδοξία.
Βέβαια το γεγονός ότι δεν ξέρουμε καν να μιλάμε (πόσο δε μάλλον να γράφουμε κιόλας) είναι ψιλά γράμματα και προφανώς θα διορθωθεί μαζί με τη διόρθωση του βιβλίου. Αντικαθιστάς πχ τον "συνωστισμό" με την "εκδίωξη υπό δραματικές συνθήκες" και ταυτόχρονα εκτός από την σωστή εκμάθηση της πραγματικής ιστορίας εξασφαλίζεις και τον τριπλασιασμό των λέξεων της Ελληνικής που χρησιμοποιεί ο μέσος Έλληνας (αριθμός που συρρικνώνεται ολοένα και περισσότερο), διασφαλίζεις ότι το... "από ανέκαθεν" δεν θα ξανακουστεί, ούτε θα ξαναδιαβάσει κανείς "παρεπιπτόντως" (τρίζουν τα κόκκαλα του "εν" στο παρά+εν+πίπτω). Όλα πάνε καλά, λέμε... Μεμψιμοιρίες δεν χωρούν πλέον...
Τι έχω αποκομήσει από την όλη φασαρία για το συγκεκριμένο βιβλίο; Πως έχουμε χάσει και τη μπάλα και το μέτρο. Κι εμένα μου έμεινε η γεύση πως το εν λόγω βιβλίο είχε γραφτεί και με σκοπιμότητες και με χειρουργικό τρόπο. Όπως επίσης δεν θεωρώ συμπτωματικό γεγονός το ότι είχε γραφτεί και με δυσνόητο τρόπο. Αν θες να αφήσεις στην κρίση του μαθητή ένα ιστορικό γεγονός (όπως ισχυριζόταν η ευαγής συγγραφική ομάδα) αν μη τι άλλο προσέχεις να γράφεις με εύκολη γλώσσα κι ουχί με ξύλινη. Τώρα, μην ρωτήσει κανείς τι γνώσεις, εμπειρία κι επίπεδο μπορεί να έχει ένα παιδάκι 11 ετών για να κρίνει αντικειμενικά και να επεξεργαστεί ανάλογα πχ την Μικρασιατική Καταστροφή διότι θα κατηγορηθεί ως εγκάθετος. Πιστεύω άλλωστε πως αν μπορέσει το παιδάκι να επεξεργαστεί αντικειμενικά τις πληροφορίες που... εμείς τεχνηέντως του πλασάρουμε, θα έχει επιτευχθεί ο σκοπός (ρε παιδιά, μήπως θυμίζει λίγο Όργουελ το όλο σκηνικό, ή ιδέα μου είναι; μπρρρρρρρρ....). Κάτι άλλο που συμπέρανα (με τα υποκειμενικά και χαμερπή κριτήριά μου) είναι πως η εν λόγω συγγραφική ομάς δεν ξέρει που της πάνε τα τέσσερα. Ακόμη κι αν δεχθώ (που δεν το δέχομαι με τίποτε) ότι διαπνέετο από τις πλέον ειλικρινείς και αγνές προθέσεις, να διδαχθεί η πραγματική κι αντικειμενική ιστορία, ο τρόπος με τον οποίον επιχειρήθηκε αυτό ήταν τουλάχιστον φαιδρός κι απαράδεκτος. Γράψε. δηλαδή, τι έγινε στο Έπος του 40, γράψε τι έγινε στη Σμύρνη και τη Μικρασία, αλλά γράψε και τι ασχήμιες κάναμε κι εμείς (διότι κι εμείς κάναμε). Δεν είναι κακό να μαθαίνεις από μικρός ποιος σε πετσόκοψε το παρελθόν, προκειμένου να φυλάγεσαι, ούτε να μαθαίνεις πως οι άνθρωποι του παρελθόντος άφηναν πίσω οικογένεις, σπίτια κι ο,τι πολύτιμο διέθεταν προκειμένου να υπερασπιστούν την Πατρίδα ακόμη και με κόστος την ίδια τους τη ζωή, διότι έτσι περνάει και το αίσθημα πως από τους άλλους (ωπ, τι διάολο, πάλι οι "άλλοι";) δεν μπορείς να περιμένεις τίποτε όταν ΕΣΥ δεν κάνεις τίποτε. Ας μάθαίνεις όμως κι από μικρός και τα σφάλματα που έκαναν οι παλαιότεροι για να μην επαναλάβεις τα ίδια. Έτσι πρέπει να διδάσκεται η ιστορία, όχι με αποκρύψεις, διαστρεβλώσεις και τεχνητές παρανοήσεις.
Κι εδώ που τα λέμε, όσο κι αν θέλουμε να βρούμε ελαφρυντικά, αυτά εξανεμίζονται σχεδόν... αυταπάγγελτα. Υπάρχουν επί παραδείγματι δύο σημεία με τα οποία προσωπικά συμφωνώ, όχι όμως έτσι όπως παρουσιάζονται στο βιβλίο (πόσο δε μάλλον όταν έχει γίνει ηλίου φαεινώτερον το πως γράφτηκε το βιβλίο κιόλας). Το πρώτο έχει να κάνει με την ασυνέχεια του Ελληνισμού. Ο συγκεκριμένος όρος είναι παραπλανητικός και ανυπόστατος έτσι όπως παρουσιάστηκε, διότι ουσιοαστικά αποσκοπεί στο να χαθεί πλήρως η συνείδηση της καταγωγής μας. Εν προκειμένω όμως κρύβει μια αλήθεια: ασυνέχεια υπήρχε κάποις μορφής, όχι όμως της φυλετικής που υποννοεί το βιβλίο.
Ναι μεν είχε πέσει φωτιά και τσεκούρι στους Έλληνες επί Βυζαντίου (ως γνωστόν είχε απαγορευθεί έως και ηλέξη "Έλληνας"), όμως Έλληνες εξακολουθούσαν να υφίστανται, όπως υπήρχαν και επί τουρκοκρατίας ή γερμανικής κατοχής. Το μέγα ψεύδος όμως ήταν ότι το Βυζάντιο (που ως όρος είναι αιώνες ολόκληρους μεταγενέστερος) δεν ήταν κομμάτι της ελληνικής παραδόσεως και ιστορίας, αλλά στην πραγματικότητα συνέβαινε το αντίθετο: η Ελλάδα με όλα όσα αυτή συνδεόταν (πολιτισμό, τέχνες, ιστορία κλπ) πέρασε υπό την σκεπή του Βυζαντίου. Με λίγα λόγια, το έθνος εξακολούθησε να υφίσταται, η ιστορία του επίσης, ομοίως και πολλά άλλα στοιχεία του (όσα δεν καταποντίστηκαν στο αίμα, τέλος πάντων), η Ελλάδα όμως είτε με την έννοια της συνέχειας του δικού της πολιτισμού, είτε με την έννοια των δικών της πολιτευμάτων, είτε με την έννοια των συνασπισμένων ή διαχωρισμένων πόλεων-κρατών και περιοχών πολύ απλά δεν συνεχίστηκε. Αυτό δεν σημαίνει ότι σταμάτησε η γραμμή των Ελλήνων εκεί, σε καμία περίπτωση, απλά η Ελλάδα "αποσύρθηκε" (δεν εξετάζουμε το πως) από το προσκήνιο για να έρθει στη θέση της το (μη ελληνικό και σφόδρα ανθελληνικό) Βυζάντιο. Και καλώς ή κακώς υπάρχει μια ακόμη σημαντική λεπτομέρεια, η οποία είτε μας αρέσει, είτε όχι είναι αληθινή: αν ο ελληνικός πολιτισμός και η γλώσσα, παράγοντες που εξακολουθούσαν να είναι πανίσχυροι και κραταιόί αμφότεροι, δεν εξυπηρετούσαν τα βυζαντινά σχέδια εξάπλωσης και εδραίωσης, τότε το πιθανότερο θα ήταν να μπορούσαμε να κάνουμε λόγο όντως για... κυριολεκτική ασυνέχεια, αυτά είναι ευτυχώς όμως μόνο υποθέσεις. Θα μου πείτε, τώρα, (όσοι δεν έχετε πάθει συγκοπή ακόμη δηλαδή) ότι "σιγά ρε μεγάλε μην τα σκέφτηκαν όλα αυτά οι της συγγραφικής ομάδος". Μα αυτό λέω κι εγώ, ότι δεν υπάρχει περίπτωση να τα σκέφτηκαν. Ξεκαθάρισα άλλωστε ότι κρύβονται συμφέροντα από πίσω, αν και μόνο εικασίες μπορώ να κάνω (όπως όλοι).
Το δεύτερο σημείο στο οποίο έχω βρει μεγάλες δόσεις αλήθειας, αλλά και πάλι υπό τελείως διαφορετικό πρίσμα είναι αυτό που απαντά στον ρόλο της εκκλησίας κατά την Εθνεγερσία. Το ότι η εκκλησία εξελίχθηκε σε μάστιγα για τον ελληνισμό μετά την ιδιαιτέρως σκοτεινή συνθήκη των Μεδιολάνων από τον Κωνσταντίνο (κάποιοι τον αποκαλούν και μεγάλο), είναι γεγονός (με το οποίο θα ασχοληθώ εν ευθέτω χρόνω, μιας και το θέμα είναι τεράστιο και με απασχολεί ιδιατέρως). Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν ιερείς και ιερωμένοι άξιοι (με όποια έννοια θέλουμε να δώσουμε στη λέξη), μιλάω για τη γενική ιδέα όμως, τον μέσο όρο. Ας μου φέρει κάποιςο έστω και μια μαρτυρία που να αποδεικνύει την ύπαρξη του κρυφού σχολείου. Μία ρε παιδιά θέλω. Κρυφό σχολείο σημαίνει κάτι οργανωμένο, κι όχι αν ο ένας από τους 500 παπάδες επιχειρούσε κάτι σχετικό (άσε που οι περισσότεροι μόνο τις Γραφές ήξεραν κι αυτές ακόμη όχι ιδιαίτερα καλά). Το κρυφό σχολειό ήταν πολύ μεταγενέστερη εφεύρεση, γι'αυτό και δεν υπάρχει καμία αναφορά από τους τότε σύγχρονους. Εξάλλου, δεν μπορεί από τη μία μεριά να υπάρχει κρυφό σχολειό επί αιώνες κιόλας, όταν στην αμέσως προηγούμενη... χιλιετία ό,τι ήταν ελληνικό κυνηγιώταν ανηλεώς. Ούτε παράλληλα με την Εθνεγερσία να σκάνε μύτη οι αφορισμοί με το κιλό και το τσουβάλι. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος ήξερε πως αν δεν κατάφερνε να αναστείλει την Εξέγερση θα έχανε το κεφάλι του, αν δεν πίστευε με την αυτά που έγραψε όμως για τον αφορισμό του Α. Υψηλάντη, του Πρίγκηπα της Μολδοβλαχίας και... όλων των Φιλικών (μηδενός εξαιρουμένου) δεν θα είχε χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο... υβρεολόγιο (όσοι έχετε διαβάσει το εν λόγω κείμενο καταλαβαίνετε τι εννοώ. Οι υπόλοιποι, καλό είναι να μην βγείτε ακόμη απ'τα ρούχα σας...), μήτε το κείμενο θα υπογραφόταν από την τότε ηγεσία της εκκλησίας εν τω συνόλω της. Σαφώς και συμμετείχαν και κληρικοί στην Επανάσταση, ουδείς το αμφισβητεί, σαφώς και υπήρχαν πολλοί που πίστεψαν στο Όνειρο της Ανεξαρτησίας και στην αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, σαφώς και υπήρξαν αρκετοί που το πλήρωσαν με το αίμα τους. Ούτε αμφισβητώ τίποτε, ούτε ακυρώνω κάτι, δεν μου αρέσουν αυτές οι τακτικές. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως ήταν η εκκλησιαστική "γραμμή". Ο ρόλος της εκκλησίας ήταν σκοτεινός και ανασταλτικός τις περισσότερες φορές και υπάρχει σωρεία στοιχείων γι'αυτό, όσο κι αν μας στεναχωρεί (βασικά εμένα δεν με στεναχωρεί και ιδιαίτερα, αλλά λέμε τώρα...).
Εννοείται πως κι εδώ ισχύει ό,τι έγραψα και παραπάνω: σιγά μην σκέφτηκαν έτσι τα πουλάκια μας. Όντως, κατ' εμέ είναι εμφανέστατο το ότι δεν σκέφτηκαν έτσι.
Τέλος πάντων, ξεφεύγουμε νομίζω και εν αντιθέσει με την αρχική ειρωνικοσαρκαστική μου διάθεση ας εκμεταλλευθώ το γεγονός ότι σοβαρευτήκαμε απότομα. Δεν είναι το βιβλίο της ιστορίας Στ' Δημοτικού το πρόβλημα. Μέρος του προβλήματος είναι. Η Παιδεία μας πάει κατά διαόλου. Έχουμε φάει τόσους μήνες με το συγκεκριμένο βιβλίο, που κυριολεκτικά βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος (χμ, λίγο... άκαιρο το παράδειγμα ένεκα των πυρκαϊών βεβαίως). Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στο δάσος, διότι αν το κάνουμε θα χάσουμε τις λεπτομέρειες των δέντρων. Πρέπει να γίνουν και τα δύο ταυτόχρονα: και τα δέντρα και το δάσος. Προβλήματα υπάρχουν σε πολλά βιβλία προφανώς (μάλλον το καλό σχολικό βιβλίο είναι η εξαίρεση, κι όχι το προβληματικό), προβλήματα υπάρχουν στα μαθήματα και στο πως αυτά διδάσκονται, προβλήματα όμως υπάρχουν πάνω απ'όλα μέσα στο ίδιο μας το κεφάλι. Διότι όταν φτάνουμε σε σημείο να σφαζόμαστε για τα μάτια της κυρίας πως-την-λένε και της συγγραφικής της ομάδος, εμπορευόμενοι τα κατά τα λοιπά αυτονόητα ότι οι προσωπικές απόψεις του καθενός σε καμία περίπτωση δεν ορίζουν και την Ιστορία, ούτε είναι ορθό και πρέπον το να αντικαθιστούν την Ιστορία στην διδακτέα ύλη, τότε κλάφτα Χαράλαμπε (αν και η παροιμία με τον Πολυχρόνη θα κόλλαγε καλύτερα εδώ, αλλά τέλος πάντων...).
Έγραψα και στην αρχή: δεν ξέρουμε καν να μιλάμε πλέον. Όλα από τη γλώσσα ξεκινούν, αυτό πρέπει να το κατανοήσουμε. Αλλά θα αναφερθούμε ξεχωριστά σε αυτό...
Χαίρετε.
Βασικά είναι δεδομένο ότι απ'όλα τα βιβλία του ελληνικού σχολείου όλων των τάξεων, μόνο το συγκεκριμένο είχε πρόβλημα. Τα υπόλοιπα είναι μια χαρά, και πως να μην είναι; Αφού ουδείς ασχολείται με αυτά (αν και κάποια στιγμή κάτι είχε πάρει τ'αφτί μου για κάποιες διαμαρτυρίες και για το βιβλίο ιστορίας της Ε' Δημοτικού, αλλά για λόγους που δεν γνωρίζω συνέχεια δεν δόθηκε). Άρα τι κάνουμε; Ένα προβληματικό βιβλίο είχαμε, το διορθώνουμε και όλα βαίνουν καλώς, ενώ παράλληλα ατενίζουμε το μέλλον (της Παιδείας) με μεγαλύτερη αισιοδοξία.
Βέβαια το γεγονός ότι δεν ξέρουμε καν να μιλάμε (πόσο δε μάλλον να γράφουμε κιόλας) είναι ψιλά γράμματα και προφανώς θα διορθωθεί μαζί με τη διόρθωση του βιβλίου. Αντικαθιστάς πχ τον "συνωστισμό" με την "εκδίωξη υπό δραματικές συνθήκες" και ταυτόχρονα εκτός από την σωστή εκμάθηση της πραγματικής ιστορίας εξασφαλίζεις και τον τριπλασιασμό των λέξεων της Ελληνικής που χρησιμοποιεί ο μέσος Έλληνας (αριθμός που συρρικνώνεται ολοένα και περισσότερο), διασφαλίζεις ότι το... "από ανέκαθεν" δεν θα ξανακουστεί, ούτε θα ξαναδιαβάσει κανείς "παρεπιπτόντως" (τρίζουν τα κόκκαλα του "εν" στο παρά+εν+πίπτω). Όλα πάνε καλά, λέμε... Μεμψιμοιρίες δεν χωρούν πλέον...
Τι έχω αποκομήσει από την όλη φασαρία για το συγκεκριμένο βιβλίο; Πως έχουμε χάσει και τη μπάλα και το μέτρο. Κι εμένα μου έμεινε η γεύση πως το εν λόγω βιβλίο είχε γραφτεί και με σκοπιμότητες και με χειρουργικό τρόπο. Όπως επίσης δεν θεωρώ συμπτωματικό γεγονός το ότι είχε γραφτεί και με δυσνόητο τρόπο. Αν θες να αφήσεις στην κρίση του μαθητή ένα ιστορικό γεγονός (όπως ισχυριζόταν η ευαγής συγγραφική ομάδα) αν μη τι άλλο προσέχεις να γράφεις με εύκολη γλώσσα κι ουχί με ξύλινη. Τώρα, μην ρωτήσει κανείς τι γνώσεις, εμπειρία κι επίπεδο μπορεί να έχει ένα παιδάκι 11 ετών για να κρίνει αντικειμενικά και να επεξεργαστεί ανάλογα πχ την Μικρασιατική Καταστροφή διότι θα κατηγορηθεί ως εγκάθετος. Πιστεύω άλλωστε πως αν μπορέσει το παιδάκι να επεξεργαστεί αντικειμενικά τις πληροφορίες που... εμείς τεχνηέντως του πλασάρουμε, θα έχει επιτευχθεί ο σκοπός (ρε παιδιά, μήπως θυμίζει λίγο Όργουελ το όλο σκηνικό, ή ιδέα μου είναι; μπρρρρρρρρ....). Κάτι άλλο που συμπέρανα (με τα υποκειμενικά και χαμερπή κριτήριά μου) είναι πως η εν λόγω συγγραφική ομάς δεν ξέρει που της πάνε τα τέσσερα. Ακόμη κι αν δεχθώ (που δεν το δέχομαι με τίποτε) ότι διαπνέετο από τις πλέον ειλικρινείς και αγνές προθέσεις, να διδαχθεί η πραγματική κι αντικειμενική ιστορία, ο τρόπος με τον οποίον επιχειρήθηκε αυτό ήταν τουλάχιστον φαιδρός κι απαράδεκτος. Γράψε. δηλαδή, τι έγινε στο Έπος του 40, γράψε τι έγινε στη Σμύρνη και τη Μικρασία, αλλά γράψε και τι ασχήμιες κάναμε κι εμείς (διότι κι εμείς κάναμε). Δεν είναι κακό να μαθαίνεις από μικρός ποιος σε πετσόκοψε το παρελθόν, προκειμένου να φυλάγεσαι, ούτε να μαθαίνεις πως οι άνθρωποι του παρελθόντος άφηναν πίσω οικογένεις, σπίτια κι ο,τι πολύτιμο διέθεταν προκειμένου να υπερασπιστούν την Πατρίδα ακόμη και με κόστος την ίδια τους τη ζωή, διότι έτσι περνάει και το αίσθημα πως από τους άλλους (ωπ, τι διάολο, πάλι οι "άλλοι";) δεν μπορείς να περιμένεις τίποτε όταν ΕΣΥ δεν κάνεις τίποτε. Ας μάθαίνεις όμως κι από μικρός και τα σφάλματα που έκαναν οι παλαιότεροι για να μην επαναλάβεις τα ίδια. Έτσι πρέπει να διδάσκεται η ιστορία, όχι με αποκρύψεις, διαστρεβλώσεις και τεχνητές παρανοήσεις.
Κι εδώ που τα λέμε, όσο κι αν θέλουμε να βρούμε ελαφρυντικά, αυτά εξανεμίζονται σχεδόν... αυταπάγγελτα. Υπάρχουν επί παραδείγματι δύο σημεία με τα οποία προσωπικά συμφωνώ, όχι όμως έτσι όπως παρουσιάζονται στο βιβλίο (πόσο δε μάλλον όταν έχει γίνει ηλίου φαεινώτερον το πως γράφτηκε το βιβλίο κιόλας). Το πρώτο έχει να κάνει με την ασυνέχεια του Ελληνισμού. Ο συγκεκριμένος όρος είναι παραπλανητικός και ανυπόστατος έτσι όπως παρουσιάστηκε, διότι ουσιοαστικά αποσκοπεί στο να χαθεί πλήρως η συνείδηση της καταγωγής μας. Εν προκειμένω όμως κρύβει μια αλήθεια: ασυνέχεια υπήρχε κάποις μορφής, όχι όμως της φυλετικής που υποννοεί το βιβλίο.
Ναι μεν είχε πέσει φωτιά και τσεκούρι στους Έλληνες επί Βυζαντίου (ως γνωστόν είχε απαγορευθεί έως και ηλέξη "Έλληνας"), όμως Έλληνες εξακολουθούσαν να υφίστανται, όπως υπήρχαν και επί τουρκοκρατίας ή γερμανικής κατοχής. Το μέγα ψεύδος όμως ήταν ότι το Βυζάντιο (που ως όρος είναι αιώνες ολόκληρους μεταγενέστερος) δεν ήταν κομμάτι της ελληνικής παραδόσεως και ιστορίας, αλλά στην πραγματικότητα συνέβαινε το αντίθετο: η Ελλάδα με όλα όσα αυτή συνδεόταν (πολιτισμό, τέχνες, ιστορία κλπ) πέρασε υπό την σκεπή του Βυζαντίου. Με λίγα λόγια, το έθνος εξακολούθησε να υφίσταται, η ιστορία του επίσης, ομοίως και πολλά άλλα στοιχεία του (όσα δεν καταποντίστηκαν στο αίμα, τέλος πάντων), η Ελλάδα όμως είτε με την έννοια της συνέχειας του δικού της πολιτισμού, είτε με την έννοια των δικών της πολιτευμάτων, είτε με την έννοια των συνασπισμένων ή διαχωρισμένων πόλεων-κρατών και περιοχών πολύ απλά δεν συνεχίστηκε. Αυτό δεν σημαίνει ότι σταμάτησε η γραμμή των Ελλήνων εκεί, σε καμία περίπτωση, απλά η Ελλάδα "αποσύρθηκε" (δεν εξετάζουμε το πως) από το προσκήνιο για να έρθει στη θέση της το (μη ελληνικό και σφόδρα ανθελληνικό) Βυζάντιο. Και καλώς ή κακώς υπάρχει μια ακόμη σημαντική λεπτομέρεια, η οποία είτε μας αρέσει, είτε όχι είναι αληθινή: αν ο ελληνικός πολιτισμός και η γλώσσα, παράγοντες που εξακολουθούσαν να είναι πανίσχυροι και κραταιόί αμφότεροι, δεν εξυπηρετούσαν τα βυζαντινά σχέδια εξάπλωσης και εδραίωσης, τότε το πιθανότερο θα ήταν να μπορούσαμε να κάνουμε λόγο όντως για... κυριολεκτική ασυνέχεια, αυτά είναι ευτυχώς όμως μόνο υποθέσεις. Θα μου πείτε, τώρα, (όσοι δεν έχετε πάθει συγκοπή ακόμη δηλαδή) ότι "σιγά ρε μεγάλε μην τα σκέφτηκαν όλα αυτά οι της συγγραφικής ομάδος". Μα αυτό λέω κι εγώ, ότι δεν υπάρχει περίπτωση να τα σκέφτηκαν. Ξεκαθάρισα άλλωστε ότι κρύβονται συμφέροντα από πίσω, αν και μόνο εικασίες μπορώ να κάνω (όπως όλοι).
Το δεύτερο σημείο στο οποίο έχω βρει μεγάλες δόσεις αλήθειας, αλλά και πάλι υπό τελείως διαφορετικό πρίσμα είναι αυτό που απαντά στον ρόλο της εκκλησίας κατά την Εθνεγερσία. Το ότι η εκκλησία εξελίχθηκε σε μάστιγα για τον ελληνισμό μετά την ιδιαιτέρως σκοτεινή συνθήκη των Μεδιολάνων από τον Κωνσταντίνο (κάποιοι τον αποκαλούν και μεγάλο), είναι γεγονός (με το οποίο θα ασχοληθώ εν ευθέτω χρόνω, μιας και το θέμα είναι τεράστιο και με απασχολεί ιδιατέρως). Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν ιερείς και ιερωμένοι άξιοι (με όποια έννοια θέλουμε να δώσουμε στη λέξη), μιλάω για τη γενική ιδέα όμως, τον μέσο όρο. Ας μου φέρει κάποιςο έστω και μια μαρτυρία που να αποδεικνύει την ύπαρξη του κρυφού σχολείου. Μία ρε παιδιά θέλω. Κρυφό σχολείο σημαίνει κάτι οργανωμένο, κι όχι αν ο ένας από τους 500 παπάδες επιχειρούσε κάτι σχετικό (άσε που οι περισσότεροι μόνο τις Γραφές ήξεραν κι αυτές ακόμη όχι ιδιαίτερα καλά). Το κρυφό σχολειό ήταν πολύ μεταγενέστερη εφεύρεση, γι'αυτό και δεν υπάρχει καμία αναφορά από τους τότε σύγχρονους. Εξάλλου, δεν μπορεί από τη μία μεριά να υπάρχει κρυφό σχολειό επί αιώνες κιόλας, όταν στην αμέσως προηγούμενη... χιλιετία ό,τι ήταν ελληνικό κυνηγιώταν ανηλεώς. Ούτε παράλληλα με την Εθνεγερσία να σκάνε μύτη οι αφορισμοί με το κιλό και το τσουβάλι. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος ήξερε πως αν δεν κατάφερνε να αναστείλει την Εξέγερση θα έχανε το κεφάλι του, αν δεν πίστευε με την αυτά που έγραψε όμως για τον αφορισμό του Α. Υψηλάντη, του Πρίγκηπα της Μολδοβλαχίας και... όλων των Φιλικών (μηδενός εξαιρουμένου) δεν θα είχε χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο... υβρεολόγιο (όσοι έχετε διαβάσει το εν λόγω κείμενο καταλαβαίνετε τι εννοώ. Οι υπόλοιποι, καλό είναι να μην βγείτε ακόμη απ'τα ρούχα σας...), μήτε το κείμενο θα υπογραφόταν από την τότε ηγεσία της εκκλησίας εν τω συνόλω της. Σαφώς και συμμετείχαν και κληρικοί στην Επανάσταση, ουδείς το αμφισβητεί, σαφώς και υπήρχαν πολλοί που πίστεψαν στο Όνειρο της Ανεξαρτησίας και στην αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, σαφώς και υπήρξαν αρκετοί που το πλήρωσαν με το αίμα τους. Ούτε αμφισβητώ τίποτε, ούτε ακυρώνω κάτι, δεν μου αρέσουν αυτές οι τακτικές. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως ήταν η εκκλησιαστική "γραμμή". Ο ρόλος της εκκλησίας ήταν σκοτεινός και ανασταλτικός τις περισσότερες φορές και υπάρχει σωρεία στοιχείων γι'αυτό, όσο κι αν μας στεναχωρεί (βασικά εμένα δεν με στεναχωρεί και ιδιαίτερα, αλλά λέμε τώρα...).
Εννοείται πως κι εδώ ισχύει ό,τι έγραψα και παραπάνω: σιγά μην σκέφτηκαν έτσι τα πουλάκια μας. Όντως, κατ' εμέ είναι εμφανέστατο το ότι δεν σκέφτηκαν έτσι.
Τέλος πάντων, ξεφεύγουμε νομίζω και εν αντιθέσει με την αρχική ειρωνικοσαρκαστική μου διάθεση ας εκμεταλλευθώ το γεγονός ότι σοβαρευτήκαμε απότομα. Δεν είναι το βιβλίο της ιστορίας Στ' Δημοτικού το πρόβλημα. Μέρος του προβλήματος είναι. Η Παιδεία μας πάει κατά διαόλου. Έχουμε φάει τόσους μήνες με το συγκεκριμένο βιβλίο, που κυριολεκτικά βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος (χμ, λίγο... άκαιρο το παράδειγμα ένεκα των πυρκαϊών βεβαίως). Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στο δάσος, διότι αν το κάνουμε θα χάσουμε τις λεπτομέρειες των δέντρων. Πρέπει να γίνουν και τα δύο ταυτόχρονα: και τα δέντρα και το δάσος. Προβλήματα υπάρχουν σε πολλά βιβλία προφανώς (μάλλον το καλό σχολικό βιβλίο είναι η εξαίρεση, κι όχι το προβληματικό), προβλήματα υπάρχουν στα μαθήματα και στο πως αυτά διδάσκονται, προβλήματα όμως υπάρχουν πάνω απ'όλα μέσα στο ίδιο μας το κεφάλι. Διότι όταν φτάνουμε σε σημείο να σφαζόμαστε για τα μάτια της κυρίας πως-την-λένε και της συγγραφικής της ομάδος, εμπορευόμενοι τα κατά τα λοιπά αυτονόητα ότι οι προσωπικές απόψεις του καθενός σε καμία περίπτωση δεν ορίζουν και την Ιστορία, ούτε είναι ορθό και πρέπον το να αντικαθιστούν την Ιστορία στην διδακτέα ύλη, τότε κλάφτα Χαράλαμπε (αν και η παροιμία με τον Πολυχρόνη θα κόλλαγε καλύτερα εδώ, αλλά τέλος πάντων...).
Έγραψα και στην αρχή: δεν ξέρουμε καν να μιλάμε πλέον. Όλα από τη γλώσσα ξεκινούν, αυτό πρέπει να το κατανοήσουμε. Αλλά θα αναφερθούμε ξεχωριστά σε αυτό...
Χαίρετε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου