Πρελούδιο
Έπρεπε να κοντέψει να ξεψυχήσει κι ο Φλεβάρης για να φτάσω στο σημείο να κάνω ποδαρικό για το 2016. Και για να αποφύγω τα κενά περιεχομένου λόγια -για τα οποία ουδένα κέφι διαθέτω- θα μπω απευθείας στην ουσία.
Εδώ και κάποιον καιρό η συγκυρία με έφερε σε ένα μέρος από αυτά για τα οποία διαβάζετε στο διαδίκτυο και βλέπετε στους τηλεβόθρους σας. Εντελώς συμπτωματικά. Είπα, λοιπόν, στον εαυτο μου ότι αφού ήρθα που ήρθα εδώ πέρα, ας αρπάξω την "ευκαιρία" και να σταθώ στο ύψος των περιστάσεων (όσο μπορώ και περνάει από το χέρι μου) και να ασχοληθώ με τις ευθύνες μου απέναντι στην Ιστορία και την Ανθρωπότητα. Κοινώς, αποφάσισα ν'ασχοληθώ με τους πρόσφυγες (και τους λαθρομετανάστες κατ' επέκταση, διότι ναι, υπάρχουν και αυτοί). Να σημειώσω ότι το μέρος δεν έχει καμία απολύτως σημασία: θα μπορούσε να είναι το οποιοδήποτε. Αυτό που μετράει είναι οι πτυχές της ιστορίας, καθώς και το γεγονός ότι η ιστορία είναι μία, και όχι πολλές.
Οφείλω να ομολογήσω πως τίποτε απ'αυτά που έως τώρα έχω δει, δεν το περίμενα παρόλο που και στο παρελθόν είχα ξανασχοληθεί κάπως (αν και σε εποχές που δεν ήταν τόσο της... μόδας η όλη κατάσταση). Και είμαι βέβαιος ότι όσοι καταφέρετε να διαβάσετε ετούτο το σενδόνι, ομοίως δεν θα τα περιμένετε κι αυτό επειδή πουθενά δεν θα τα διαβάσετε. Δεν είναι ότι δεν πουλάνε... Όχι... Είναι ότι.... θα καταλάβετε μόνοι σας.
Παρένθεση: ήδη ο κλασικός μαλάκας ο Έλληνας, που λέει κι ο Γεωργίου, αναρωτιέται πως και γιατί εγώ αποφάσησα ν'ασχοληθώ με το θέμα. Είναι η κλασική περίπτωση του ηλιθίου εκείνου που δεν βλέπει ούτε το δέντρο, ούτε το δάσος, αποδεικνύωντας τωόντι πως είμαστε ο περιούσιος λαός. Κλείνω την παρένθεση.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε είναι ότι η ιστορία με τους πρόσφυγες έχει τόσες πολλές πτυχές που κυριολεκτικά δεν πάει το μυαλό κανενός αν δεν το βιώσει. Από 'κει κι έπειτα, ανάολογα με τα μυαλά που κουβαλάει ο καθένας (δηλαδή αναλόγως ποια πτυχή βρίσκεται σε περίσσεια: η ηλιθιότητα, ο ρατσισμός, η λογική κλπ) μπορεί να δει αυτό το θέμα και από διαφορετική οπτική γωνία απομονώνοντας μοιραία μεμονωμένα κομμάτια της ιστορίας. Είναι προφανές πως πρόκειται για μέγιστο λάθος, αλλά όταν μιλάμε για τις ζωές των άλλων (ούτως ειπείν όλων των υπολοίπων πλην του δικού μας κώλου), δεν μας μοιάζει και ιδιαίτερα. Έχουμε και λέμε λοιπόν, και σας προτείνω να διαβάσετε πολύ προσεκτικά, διότι αυτά που θα γράψω δεν πρόκειται να τα διαβάσετε αλλού.
Μέρος πρώτον: η Τραγωδία
Θεωρώ εαυτόν τυχερό που δεν έχω δει πτώμα μέχρι σήμερα και ιδίως παιδιού. Μάλλον δεν θα δω, για να ειμαι ειλικρινής, διότι δεν βλέπω να το συνεχίζω για πολύ. Όμως έχω δει αυτούς που συνέχισαν. Ως επίσης έχω δει και μέρη που βρέθηκαν πτώματα και τα οποία σε κάνουν να αναρωτιέσαι πως μπορεί να χώρεσε άνθρωπος εκεί μέσα.
Η αλήθεια είναι πως όση φιλοσοφία κι αν έχεις διαβάσει στη ζωή σου, όσο κι αν έχεις φιλοσοφήσει εσύ ο ίδιος για πάρτη σου όλα τα χρόνια, αυτά αποτελούν μετά βίας δεκανίκι για να μιλήσεις με τον πατέρα έντεκα παιδιών, που τα έχασε (δηλαδή πνίγηκαν) και τα έντεκα, μαζί και με τη γυναίκα του. Τι μπορείς να πεις σε έναν τέτοιον άνθρωπο; Πως μπορείς εσύ να τον αντικρίσεις την ώρα που νοιώθεις στους ώμους όλο το βάρος των εγκλημάτων του Δυτικού Κόσμου;
Εύκολα μπορείς να εκστομίσεις κρίση εκ του μακρόθεν, αλλά μόλις πλησιάσεις (ακόμη κι αν θες απλώς να περάσεις από μπροστά για να πας κάπου αλλού), το σπαραχτικό κλάμα σου σμπαραλιάζει τα σωθηκά. "Τα έβλεπα ένα ένα να σκορπάνε προς διαφορετικές κατευθύνσεις και δεν ήξερα προς που να πάω. Τα άκουγα να ζητάνε για βοήθεια και δεν μπορούσα να τα βοηθήσω".
Ναι, μαλάκα Έλληνα. Έλα να μου πεις την κοσμοθεωρία σου που δεν έμειναν πίσω να πολεμήσουν και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο. Όταν υπό τέτοιες συνθήκες αποκόπτεσαι από την οικογένειά σου, δύο τινά μπορούν να έχουν συμβεί, το εξής ένα: να σου την φέρουν πίσω, το οποίο θα συμβεί νομοτελειακά. Η διαφορά έγκειται στο αν θα στη φέρουν περπατώντας, ή ξαπλωμένη. Ήταν ελάχιστες οι φορές που είδα την αγωνία στα μάτια να μετατρέπεται σε χαρά. Σχεδόν όλες μετετράπη σε οδύνη, σε σπαραγμό. Το νέο ήταν ότι "δυστυχώς βρέθηκε....", με την έμφαση στο "δυστυχώς". Πολλά έχουμε ακούσει για τους λιμενικούς από τα ευαγή ΜΜΕ της χώρας, αλλά προσωπικά έφτασα σε σημείο να τους θαυμάζω. Και τους στρατιωτικούς επίσης που σχεδόν εξίσου συμμετέχουν σε αυτό το μακάβριο θέατρο. Αν ήμουν στη θέση όλων τους, θα έτρεχα σε ψυχολόγους με αυτά που θα είχα δει. Άραγε, πως λες σε μια μάνα ότι το βρέφος της βρέθηκε πνιγμένο; Πως βγάζεις ένα άψυχο κορμάκι από τη θάλασσα; Που βρίσκεις τα άντερα να ανακοινώνεις ως εκπρόσωπος του Χάροντα κάθε μέρα και σε νέα (δεκάδες) πρόσωπα το δυσάρεστο;
Δηλαδή τι δυσάρεστο, το χειρότερο.
Ακόμη και η κοπελίτσα της οποίας κόπηκε το γάλα και δεν είχε μπορέσει επί πέντε μέρες να θηλάσει το τριών μηνών μωράκι της, είναι μια αποτυχία του υποτιθέμενα πολιτισμένου Δυτικού Κόσμου.
Πολλές θεωρίες ακούμε(τε) σχετικά με το προσφυγικό. Περιττό να πω ότι όλα είναι απόλυτες μαλακίες. Ακόμη και οι απόψεις που οι περισσότεροι εκφέρετε είναι απόλυτες μαλακίες. Τερατώδεις. Και αναφέρομαι και στους επικριτές, και στους υπερασπιστές. Δεν ξέρετε ούτε την τύφλα σας. Έτσι απλά. Και το μόνο για το οποίο μπορώ να σας διαβεβαιώσω είναι ότι δεν θα χρειαζόταν να πάτε σε κάποιο νησί για να ξεστραβωθείτε.
Μέρος δεύτερον: η Άποψη και ο Μηδενισμός
Διότι ναι, αν δεν πει ο Ελληνάρας την αποψάρα του, ποιος θα την πει ντε; και μάλιστα, όσο πιο άσχετος με το θέμα είναι, τόσο πιο βαρυσήμαντη και συνήθως μηδενιστική αποψάρα έχει κιόλας. Ας πούμε, από τους μεν υπάρχουν οι γελοίοι που θεωρούν ότι η λέξη λαθρομετανάστης είναι ρατσιστική και υποτιμητική, ενώ από τους δε πλήθος κόσμου πιστεύει πως όλοι είναι στο ίδιο καζάνι και δεν θα έπρεπε να έρθουν κλπ, κλπ. Και κάπου στο μέσον, βρισκόμαστε κάποιοι άνθρωποι κι ακούμε τον οχετό από γελοιότητες αμφοτέρων πλευρών. Τόσο απλά.
Κατά πρώτον, η λέξη λαθρομετανάστης όχι μόνο είναι απολύτως ρεαλιστική (διότι απλούστατα υποδηλώνει τον άνθρωπο που έρχεται δίχως χαρτιά και τίποτε περισσότερο), αλλά αποκτάει και εντελώς χειροπιαστή υπόσταση εξαιτίας (κυρίως) των Σύρων οι οποίοι έρχονται κανονικότατα με όλα τα χαρτιά τους και το πρώτο πράγμα που ψάχνουν είναι οι Αρχές για να απογραφούν.
Βεβαίως, στο πλαίσιο του μηδενισμού, υπάρχει και η άποψη ότι μόνο οι Σύροι είναι "καλοδεχούμενοι", δηλαδή να έρθουν για να φύγουν και να μην κάτσουν. Οι άλλοι να μην έρθουν καν. Σχετικά πρόσφατα έμαθα για μια περίπτωση (πολλών) ανθρώπων που ούτε Σύροι είναι, ούτε είχαν την τύχη να αποτελούν είδηση της μόδας στα δελτία ειδήσεων και που μετά βεβαιότητος σας λέω πως κι εγώ αν δεν τους έβλεπα από κοντά θα αγνοούσα εντελώς την ύπαρξή τους: στο Ιράκ (και προφανώς όχι μόνο εκεί) υπάρχει ένα πάρα πολύ σεβαστό τμήμα του πληθυσμού το οποίο θρησκευτικά προέρχεται από τον Ζωροαστρισμό. Για κάποιον λόγο που δεν δύναμαι να γνωρίζω, η πορεία αυτών των ανθρώπων ανά τους αιώνες τους ενέταξε στο ευρύτερο φάσμα του Χριστιανισμού. Όσοι εξ αυτών ζουν σε περιοχές που καταδυναστεύει το ISIS, το τελευταίο πράγμα που νοιώθουν είναι η λεπίδα που κόβει το λαρύγγι καθώς σε αποκεφαλίζει ένας τζιχαντιστής ως άπιστο. Οι άνθρωποι αυτοί είναι απολύτως λογικό ότι δεν μπορούν να κάτσουν εκεί. Το ίδιο ισχυει και για Αφγανούς και για πολλούς άλλους. Είναι εύκολο να βγαίνει ένας κλασικός μαλάκας Έλλην να πετάει την παπάτζα του ότι "θα έπρεπε να κάτσουν εκεί να πολεμήσουν" αλλά η πραγματικότητα είναι ότι στο 95% των περιπτώσεων δεν είναι εφικτό να πολεμήσεις. Και κάπως έτσι αυτοί οι άνθρωποι παίρνουν την τεράστια απόφαση να αφήσουν πίσω τα πατρογονικά, τα ήθη και τα έθιμα, τις παραδόσεις και το παρελθόν τους και να ξενιτεύονται μέσα από τις χειρότερες των συνθηκών. Και όλους αυτούς τους ανθρώπους τους περιμένει η αποψάρα του Ελληνάρα. Ουδέν σχόλιον.
Μέρος τρίτον: όλα στο ίδιο καζάνι
Έχω ξαναπει και ξαναγράψει πως η χώρα αυτή κατήντησε σε τούτα τα χάλια ακριβώς επειδή έχει την ατυχία να διαθέτει μακράν τον πιο ηλίθιο λαό που υπάρχει. Τα λόγια και τα έργα μας το αποδεικνύουν καθημερινά σε όλους τους τομείς. Είμαστε μικροπρεπείς, σκατόψυχοι, μικρόνοοι και αιθεροβάμωνες. Κάπως έτσι, είμαστε συνεπείς και στο ότι όχι μόνο όλα τα σφάζουμε, όλα τα μαχαιρώνουμε, αλλά τα βάζουμε και στο ίδιο καζάνι κιόλας.
Παράδειγμα: μα είναι πρόσφυγας, κοίτα τι κινητό έχει.
Να προσθέσω κι εγώ κάτι που είδα με τα μάτια μου, μια φορά ένας Σύρος έβγαλε μια golden visa και σήκωσε ένα χιλιάρικο από το ΑΤΜ. Και τι έγινε;
Έχουμε ξεχάσει ότι (ιδίως) οι Σύροι ήταν κοσμοπολίτες, και είχαν επίπεδο διαβίωσης σε πολλές περιπτώσεις πολύ υψηλότερο από το δικό μας. Απολύτως λογικό το βρίσκω να έχουν φέρει μαζί τους το πολύ καλό κινητό που από πριν είχαν (και στο οποίο κατά πάσα πιθανότητα έχουν μέσα όλες τους τις αναμνήσεις). Το ότι καταστράφηκαν οι πόλεις τους, η χώρα τους, οι ζωές τους, δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι τα έχασαν κι όλα, απλώς ο κλασικός μαλάκας ο Έλληνας θέλει για μια ακόμη φορά να πει την μαλακία του. Ακριβώς όπως θα κοιτάξει επιμελώς να μην την πει όταν δει κάποιον πρόσφυγα ή μετανάστη που είναι στην ακριβώς αντίθετη μοίρα.
Προσωπικά βλέπω αυτούς τους ανθρώπους μόλις φτάνουν σε αυτό που θεωρούν πολιτισμό (ανάθεμα κι αν είχαν ιδέα τι απάτη είμαστε) και αμέσως βγάζουν από έναν μπόγο μια πιο καλή φορεσιά ρούχα για αν κυκλοφορούν σαν άνθρωποι, να νοιώθουν αξιοπρέπεια. Όχι μόνο δεν βρίσκω κάτι το κακό σε αυτό, αλλά τουναντίον δεν ξέρω και κανέναν που να ήθελε να τα χάσει (κυριολεκτικά) όλα προκειμένου να έχει ένα τόσο... καλό κινητό.
Μέρος τέταρτον: η συνδρομή της Ευρώπης
Δυστυχώς, η συνδρομή της Ευρώπης δεν είναι ακριβώς αυτή που νομίζετε. Όντως η Ευρώπη ανησυχεί για το προσφυγικό ζήτημα. Αυτό σημαίνει (για όσους δεν το έχετε αντιληφθεί) ότι θα προτιμούσε απλώς να μην το βλέπει. Πολύ πρόσφατα ακούσαμε κάποιες πολιτισμένες ευρωπαϊκές παραινέσεις ότι το Ναυτικό της χώρας δεν κάνει αρκετά (εννοώντας ότι δεν περνάει πάνω από βάρκες όπως συμβαίνει σε κάποιες άλλες χώρες). Όταν οι "σύμμαχοι" και "συνοδοιπόροι" μας της γηραιάς Ηπείρου, που φέρεται κάποτε (όπως λένε οι φήμες) να δημιούργησε τον Δυτικό Πολιτισμό, διαπίστωσαν ότι είμαστε αρκούντως άχρηστοι και δεν θα βγάλουν άκρη με'μάς, αποφάσισαν να τα σκάσουν ακόμη πιο χοντρά στους Τούρκους που είναι αποδεδειγμένα πιο καλοί στο να κρύβουν τέτοιου είδους "προβληματάκια" κάτω από το χαλάκι της Ιστορίας. Να υπενθυμίσω σε αυτό το σημείο, ότι με το Δουβλίνο 2 οι Ευρωπαίοι εταίροι μας (προφανώς όχι απλώς... μαντεύοντας ότι μετά από 15 χρόνια θα έσκαγε μύτη το πρόβλημα) είχαν συμφωνήσει με εκείνον τον γελωτοποιό της Ιστορίας ονόματι Σημίτη να του τα σκάνε κι εκείνου ανά κεφάλι για να μην επιτρέπουμε στους Ευρωπαίους να βλέπουν το πρόβλημα μιας και ήδη από τότε μας ζητούσαν να φτιάξουμε κέντρα υποδοχής (και για τα οποία φράγκα ουδείς αναρωτιέται τι έχουν γίνει όλα αυτά τα λεφτά όταν δεν έγιναν υποδομές). Απλώς, επειδή τώρα το πρόβλημα πολλαπλάσιάστηκε, έπρεπε να ξαναβάλουν το χέρι στην τσέπη πιο βαθειά. Κατά τα λοιπά, τα υπόλοιπα τα βλέπετε όλοι: τυπικώς κλειστά σύνορα κάπου, αυστηροί έλεγχοι αλλού, κατάργηση του Σέγκεν παραπέρα, αύξηση ρατσιστικών κρουσμάτων κατά κείθε και πάει λέγοντας. Και το τραγικό ξέρετε ποιο είναι; Ότι οι ζωές αυτών των ανθρώπων έχουν στιγματιστεί από τις διακρατικές μπίζνες σε όλα τα επίπεδα (πολιτική, εμπόριο όπλων, πετρέλαια κλπ), αλλά η παρενέργεια που δεν είχε φανταστεί κανείς ότι δεν θα ήταν ελεγχόμενη από ένα σημείο κι έπειτα είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι ενώ θα έπρεπε να είχαν πεθάνει σε κάποιο Χ χρονικό σημείο, τελικώς απεδείχθησαν πιο σκληροί και επιβίωσαν. Δεν τους έφαγανμ ούτε οι βόμβες, ούτε οι τρομοκράτες, ούτε οι φονταλιστές, ούτε οι πεζοπορίες, ούτε τα κύμματα της πιο όμορφης βαθυκόκκινης θάλασσας του κόσμου, του Αιγαίου. Και το πρόβλημα πρέπει να λυθεί άμεσα...
Μέρος πέμπτον: το ελληνικόν ζήτημα
Κατ' αρχάς να ξεκαθαρίσουμε το προφανές: οι άνθρωποι αυτοί πληρώνουν τα περισσότερα από τις τσέπες τους. Από τα νησιά φεύγουν με πλοία της γραμμής πληρώνοντας κανονικότατα από τις τσέπες τους. Όπου πηγαίνουν στηρίζουν κανονικότατα τις τοπικές κοινωνίες. Όχι όλοι, αλλά αρκετοί εξ αυτών πηγαίνουν σε ξενοδοχεία, πηγαίνουν σε τοπικά μαγαζιά εστίασης, αγοράζουν από τις ντόπιες αγορές.
Ταυτόχρονα όμως, υπάρχει και η έμμεση ροή χρημάτων, διότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν "φέρει" σε αυτά τα νησιά πλήθος άλλων ανθρώπων που έχουν αντιστοιχες ανάγκες: γιατρούς χωρίς σύνορα, μέλη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, εκπροσώπους από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εντεταλμένους της ΕΕ, μέλη της FRONTEX κλπ. Και βεβαίως τις ΜΚΟ, αλλά γι'αυτές θα τα πούμε ξεχωριστά. Όλοι αυτοί στα μάτια των ντόπιων (και πολύ καλά κάνουν κιόλας) μεταφράζονται σε λεφτά. Ξενοδοχεία που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν εντελώς κλειστά κατά τους χειμερινούς μήνες, έχουν όσο κόσμο θα είχαν και το καλοκαίρι. Σπίτια νοικιάζονται και ενοίκια εκτοξεύονται, το εμπόριο ανθεί, το χρήμα ρέει εν καιρώ κρίσης (κρατιέμαι πολύ να μην πω, ποια κρίση, διότι θα είναι εν μέρει υπερβολικό, αλλά σίγουρα δεν είναι σαν το λεκανοπέδιο και τα μεγάλα αστικά κέντρα ούτε καν κατά προσέγγιση).
Και όχι μόνο αυτά, διότι οι μπίζνες φέρνουν και άλλους πόρους. Όσο κι αν προσπάθησα να κάνω... "ρεπορτάζ", κάποια πράγματα δεν στα λένε με τίποτε οι ντόπιοι, ακόμη κι αν έχουν μάθει την φάτσα σου. Για παράδειγμα, μικρό καράβι που πηγαινοφέρνει πρόσφυγες και μετανάστες από "περιφερειακά" μέρη στο "κεντρικό" και το οποίο δεν πληρώνεται από τους πρόσφυγες ακούγεται πως παίρνει ένα 50ρικο το κεφάλι, επί 200 άτομα τη φορά με έναν μέσο όρο τριών δρομολογίων την ημέρα εκτός από τις περιπτώσεις απαγορευτικού απόπλου (πολλαπλασιασμό ξέρετε). Τα χρήματα αυτά είναι μάλλον κρατικά, αλλά από που; ΜΚΟ ίσως; Ιδέα δεν έχω, αλλά την γενική ιδέα την καταλάβατε.
Οι πρόσφυγες είναι μια χρυσή ευκαιρία. Χρυσή, κυριολεκτικώς...
Μέρος έκτον: ο εθελοντισμός
Οφείλω να ομολογήσω ότι κατάφερα να γνωρίσω κάποιους εθελοντές. Λίγους βέβαια. Απελπιστικά λίγους. Και εννοώ κανονικούς εθελοντές, έτσι όπως επίσημα ορίζεται ο εθελοντισμός, διότι οι περισσότεροι εθελοντές που βρίσκονται στη χώρα (κυρίως αλλοδαποί, μην λέω ψέματα) είναι εθελοντές που παίρνουν από 3 έως και 5 χιλιαρικάκια (τουλάχιστον εγώ τέτοιο εύρος βρήκα, μπορεί να υπάρχουν κι εκτός πάνω-κάτω αλλά δεν είχα την τιμή να τους γνωρίσω). Έτσι ορίζεται ο εθελοντισμός α λα ευρωπαϊκά, φίλες και φίλοι. Με λεφτά που ο Έλληνας θα πάρει ενδεχομένως σε ένα ολόκληρο έτος (και αν). Και μη νομίζετε ότι οι αβάντες σταματούν εκεί, διότι οι "εθελοντές" έχουν πλήθος παροχών (πχ από τα Ηνωμένα Έθνη σε θέματα ρουχισμού κλπ), διευκολύνσεων (πχ καλύτερες τιμές σε μαγαζιά για να φάνε) κ.ο.κ. Και αναρωτιέμαι, με τόση ανεργία που υπάρχει στη χώρα, αυτή η κωλοκυβέρνηση (δίχως να εννοώ μόνο ετούτους, αλλά εννοώ σε πρώτη φάση ιδίως ετούτους) δεν μπορούσε να κανονίσει οι "εθελοντές" να είναι από τούτη τη χώρα; Κι όσον αφορά τους κανονικούς εθελοντές, αυτοί είναι οι μαλάκες της παρέας ως είναι εύκολα αντιληπτό.
Η ουσία όμως είναι αλλού: θυμάστε εκείνη την φωτογραφία του Ισπανού εθελοντή που έσωνε ένα παιδάκι από τη θάλασσα και που είχε γίνει φωτογραφία σε αμέτρητα προφίλ στο φεηστσιμβούκιον; Δίχως να ξέρω για τον συγκεκριμένο, αλλά να είστε σίγουροι ότι αν παίρνατε όσα αυτός εσείς θα σώνατε περισσότερα...
Μέρος έβδομον: ο δηθενισμός
Όμως μετά την περίπτωση του εθελοντισμού να πάμε να εξετάσουμε και το φαινόμενο του δηθενισμού. Είμαι βέβαιος ότι όλοι έχετε ακούσει πλέον για τα περιβόητα hot spot. Εδώ παρακάτω έχω το ένα εξ αυτών και το βλέπω συχά κιόλας και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι στην νεοχιτλερική (μερκελική/σοϊμπλική) Ευρώπη που ζούμε (θυμάστε εδώ και πόσα χρόνια τα λέγαμε, έτσι;) πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι που η χώρα μας διαθέτει υπερσύγχρονα στρατόπεδα συγκεντρώσεως με τα όλα τους αν και ομολογουμένως στο πιο σύγχρονο (έχω και φωτογραφίες, αλλά δεν γουστάρω να τις ανεβάσω). Αυτό είναι και το menoume_evropi άλλωστε, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας στην παρούσα φάση. Η ουσία έγκειται αλλού και δεν την έχετε πάρει χαμπάρι: ο λόγος που κάθε νησί αντιδρά είναι διαφορετικός. Πχ, άλλο νησί μπορεί να αντιδρά επειδή το καλοκαίρι ενδέχεται να υποστεί τεράστια οικονομική ζημιά και άλλο επειδή.... χμ, θα τα πούμε σε λιγουλάκι. Ας κάνουμε μια μικρή παρένθεση πρώτα γιατί πρέπει να ειπωθεί κάτι ακόμα: στα hot spot δεν θα φιλοξενούνται οι επιβεβαιωμένοι (ούτως ειπείν οι αποδεκτοί από την Ευρώπη) πρόσφυγες, αλλά όσοι δεν θα πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις ή απλώς δεν θα έχουν χαρτιά. Η θεωρία λέει ότι ενός 48 ωρών αυτοί θα πρέπει να επαναπροωθούνται στην χώρα από την οποίαν μας ήρθαν (την Τουρκία δηλαδή). Κοινώς καλά κρασιά. Από αυτό το ελάχιστο που έχω δει και κρίνοντας ότι δεν υπάρχει καν ανάγκη περαιτέρω πληροφόρησης, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι το όλο θέμα με τα hot spot έχει γίνει τόσο πολύ στο πόδι, που δεν υπάρχει η παραμικρή πρόνοια για την αξιοπρεπή διαβίωση αυτών των ανθρώπων σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά. Κοινώς, τα λυώμενα είναι συνολικά για πολύ περιορισμένο αριθμό ατόμων τα οποία, πιστέψτε με, πολύ εύκολα μπορούν να γεμίσουν μέσα σε ένα διημεράκι, ιδίως τώρα που καλυτερεύει ο καιρός, ενώ ταυτόχρονα δεν έχω διαπιστώσει να υπάρχει υλική πρόνοια, ούτως ειπείν τι θα τρώνε αυτοί οι άνθρωποι κλπ.
Να είστε σίγουροι λοιπόν ότι δεν θα αργήσουν να γίνουν μανούρες και μετά βεβαιότητος θα έχουμε ιστορίες. Ε, όπως είπαμε και πιο πάνω, κάποια νησιά (με μεγάλη τουριστική κίνηση) το διαβλέπουν αυτό και φοβούνται ότι θα πάθουν οικονομική ζημιά (που θα την πάθουν). Κάποια άλλα όμως, αντιδρούν για έναν άλλον λόγο: διότι ναι μεν τους θέλουν τους πρόσφυγες, αλλά όχι στα hot spot! Διότι αν τους διοχετεύεις εκεί πέρα (και από την στιγμή που αυτά είναι εκ των πραγμάτων εκτός χώρας του νησιού) αυτομάτως αποκόπτεις την χρηματική ροή προς την τοπική κοινωνία. Και τα μέρη με τη μικρότερη τουριστική κίνηση, δεν το θέλουν αυτό. Καταλάβατε τώρα πως παίζεται το παιχνίδι και γιατί ακούτε από τα νησιά να λένε ναι μεν αλλά;
Μέρος όγδοον: η τοπική κοινωνία
Οκ, δεν θέλω να είμαι μηδενιστής. Δεν μπορώ να μιλήσω για όλα τα νησιά, ούτε για το σύνολο της τοπικής κοινωνίας, όμως ήδη πήρατε μια πρώτη γεύση, την οποίαν επιβάλλεται να ολοκληρώσουμε, στο μέτρο του εφικτού.
Πριν λίγες μέρες έφτασε στην αποθήκη του ΟΗΕ μια μπάζα από κάτι πραγματικά καταπληκτικά μπουφάν διασώσεων (ιδίως αν επιχειρείς στον... αρκτικό κύκλο). Επειδή στο παρελθόν έχω δει κοστολόγιο τέτοιου ρουχισμού, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι μιλάμε εύκολα για πάνω από 3 κατοστάρικα το κομμάτι. Αφού πήραν οι "δικαιούχοι", δηλαδή οι αποκαλούμενοι εθελοντές, δεν ξέρω αν συνέβη τυχαία ήταν σχέδιο με την ελπίδα ότι θα προέλκυε και άλλους εθελοντές (κανονικούς αυτη τη φορά), από την αποθήκη άρχισαν να μοιράζουν τα περισσευούμενα μπουφάν σε όποιον προλάβαινε. Δε νομίζω να χρειάζεται να σας πω ότι εξαντλήθηκαν μέσα σε ένα εικοσάλεπτο. Πως το έμαθα; την επομένη από παραπονούμενο, που πήγε και στήθηκε στην ουρά (!!!) και τελικώς δεν πήρε κιόλας. Αλλά όχι, δεν είναι αυτός το κερασάκι στην τούρτα. Το πραγματικό κερασάκι ή μάλλον κερασιά ολόκληρη πάνω στην τούρτα είναι εκείνοι που την επομένη μέρα διαμαρτύρονταν ότι δεν είχε στο νούμερό τους κιόλας. Και το κορυφαίο όλων; Η διαμαρτυρία, διαμαρτυρία αλλά το μπουφάν αρκετοί το φοράνε (και το θέαμα είναι γελοίο, πιστέψτε με).
Οποία ξεφτίλα, η χώρα δεν σώζεται, το'χω ξαναπεί.
Για το τέλος δε, να συμπληρώσω και το εξής: θεωρώ ότι είναι τόσο αυτονόητο που δεν ξέρω αν κάνω καλά που θα το μνημονεύσω, ότι όπως μπορείτε πολύ εύκολα να κατανοήσετε, από αρκετό κόσμο πρόσφυγες θεωρούνται μόνο όσοι τα ακουμπάνε. Όλοι αυτοί θεωρούνται Σύροι, απλώς και μόνο επειδή έχουν λεφτά, άσχετα αν πραγματικά είναι ή όχι. Όσοι δεν έχουν λεφτά είναι λαθρομετανάστες και ας πάνε πίσω να τους σφάξουν. Ακόμα κι αν είναι Σύροι.
Μέρος ένατον: το εθνικό του πράγματος
Τα λέγαμε και πολύ πρόσφατα ότι, η απόλυτη χαζομάρα περί του Έβρου πρέπει επιτέλους να σταματήσει. Ακόμη κι αν ανοίξει πλήρως ο Έβρος, οι Τούρκοι σύγχρονοι δουλέμποροι θα συνεχίσουν να διοχετεύουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες στα ελληνικά νησιά με τα ίδια σαπιοκάραβα ακριβώς για να διατηρούν την Ελλάδα στο επίκεντρο του προβλήματος. Αν οι Τούρκοι ήθελαν, θα μπορούσαν να στέλνουν όλον υατόν τον κόσμο είτε στη Σάμο, είτε στο Καστελλόριζο. Δεν το πράττουν όμως κι ας είναι τα πιο κοντινά σημεία στα τουρκικά παράλια, ακριβώς διότι θέλουν να μας εξωθήσουν στο σημείο να απεμπωλήσουμε την κυριαρχία του Αιγαίου. Και η αλήθεια είναι ότι δεχόμαστε αφόρητες πιέσεις από τους "συμμάχους" μας για να το πράξουμε και για να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, μερικώς το έχουμε ήδη πράξει. Η διαβόητο FRONTEX λύνει και δένει στο Αιγαίο. Κάνει κυριολεκτικώς ό,τι γουστάρει, όπως γουστάρει, όποτε γουστάρει. Πλέον, φέρνουμε και το ΝΑΤΟ στο παιχνίδι. Είναι προφανές ότι το status quo στο Αιγαίο έχει αρχίσει να μεταβάλλεται.
Όποιος δεν τα καταλαβαίνει αυτά τα εύκολα πράγματα έχει σοβαρό πρόβλημα επαφής με την πραγματικότητα. Κι όποιος πιστεύει ότι με ρευστό το γεωπολιτικό σκηνικό εμείς θα την βγάλουμε αλώβητοι, απλώς κοιμάται τον ύπνο του Δικαίου.
Μέρος δέκατον: ο Επίλογος
Σε γενικές γραμμές έχω δει αξιοπρεπείς ανθρώπους. Για να μην τα ισοπεδώνω όλα, έχω δει πολλούς αξιοπρεπείς ανθρώπους και από τη δική μας φάρα, όπου ειρήσθω εν παρόδω να τονίσω ότι αυτοί που γ΄νεται προσπάθεια να προταθούν για νόμπελ Ειρήνης είναι δυστυχώς η μειοψηφία. Εκ νέου παρενθετικά, να θέσω και ένα φιλολογικό ερώτημα προς όλους εσάς που τους θαυμάζετε αυτούς τους ανθρώπους: γιατί δεν κάνετε κι εσείς αν όχι το ίδιο, έστω κάτι παρόμοιο; Και δεν χρειάζεται κι εσείς να πάτε σε κάποιο νησί. Οργάνωση μπορεί να υπάρξει ακόμη και στις πόλεις, αλλά είναι πιο ασφαλή τα σχόλια στο φεηστσιμβούκιον, σαφές. Και επανέρχομαι...
Σαφώς και έχω δει και παρατράγουδα (από απόπειρες ληστείας, μέχρι πολλά άλλα) όμως αυτά δεν είναι ο κανόνας αλλά οι λίγες εξαιρέσεις.
Έχω βιώσει αυτόν τον καιρό γεγονότα που με έχουν σακατέψει (εξ ου κι ο λόγος που δεν έχω γράψει στο βλόγι. Δεν έχω κέφι να γράψω).
Έχω δει παιδάκια όχι πάνω από 4 ετών, να ποζάρουν στο λιμάνι κάνοντας το σήμα της νίκης.
Έχω δει τα μάτια των παιδιών, τα πιο καθαρά μάτια, να εμπεριέχουν ταυτόχρονα και την ανακούφιση και τον εφιάλτη, και τον τρόμο και τη χαρά.
Έχω δει ανθρώπους των οποίων ο πόνος του χαμού, της απώλειας ήταν τόσο μεγάλος που τους άπλωνε μια αμετακίνητη σκιά στο βλέμα: σε ποιον άνθρωπο αξίζει τέτοια μοίρα άλλωστε;
Όπως έχω δει ανθρώπους να κλαίνε από χαρά επειδή ήρθε το καράβι της γραμμής να τους πάει στον Πειραιά, έχοντας (εγώ) την επίγνωση (εν αντιθέσει μ'αυτούς) ότι τα βάσανά τους δεν τελείωσαν.
Και ως τέτοιο δείγμα έρχεται κάποιος (ενίοτε συγκεκριμένος) υπάλληλος πλοίου που σε ένα κρεσέντο ρατσισμού λέει σε άραβες σε άπταιστα... ελληνικά και με όλη τη διαθέσιμη σιχαμάρα στη μάπα του "τα χαρτιά σου ρε", νομίζοντας ότι ο Άραβας θα καταλάβει έτσι.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι απόβλητα της Ιστορίας. Εμείς οι δήθεν πολιτισμένοι τους καταντήσαμε έτσι και αυτό μάλλον για να νοιώθουμε καλύτερα εμείς για τα δικά μας χάλια. Το χειρότερο είναι ότι εν μέσω όσων βιώνουμε με την ατέρμονα κρίση (που σαφώς και δεν είναι μόνο οικονομική) θα έπρεπε να είμαστε πιο διαλλακτικοί απέναντί τους αλλά δεν είμαστε. Νομίζουμε ότι διαπνεόμαστε από κάποια δήθεν ανωτερότητα. Η πραγματικότητα είτε την γουστάρουμε είτε όχι είναι ότι κάποιοι άλλοι έχουνμ το μαχαίρι κι εμείς είμαστε απλώς το πεπόνι.
Δυστυχώς δεν το βλέπουμε έτσι. Ο νεοΈλλην έχει τη δικιά του άποψη για την πραγματικότητα, το έχουμε διαπιστώσει κατ' επανάληψη, πιθανώς επειδή βρισκόμαστε σε κάποια αδιανόητη μακαριότητα στο πλαίσιο της οποίας θεωρούμε ότι αυτά τα φρικτά πράγματα σε'μάς δεν πρόκειται να συμβούν.
Δυστυχώς δε, το πολυπλόκαμον του προσφυγικού ζητήματος μας δυσκολεύει και στην κρίση μας. Και δεν είναι παράλογο, οφείλω να το ομολογήσω. Το βλέπω κι από τον εαυτό μου. Όλοι μας -ανάλογα με το τι βιώνουμε- τείνουμε να συγχέουμε καταστάσεις. Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε, όμως, διότι αυτή είναι η λύση, είναι ότι σε κάθε περίπτωση ακόμη κι αν ξερουμε ότι συνολικά είναι η ίδια ιστορία ταυτόχρονα έχει να κάνει με διαφορετικές εκφάνσεις της. Το προσφυγικό δράμα δεν πρέπει να συγχέεται με κάποια τμήματα κάποιων τοπικών κοινωνιών, ούτε με με τον πακτωλό χρημάτων που έχει συγκεκριμένες ροές και φορά συγκεκριμένους ανθρώπους, ούτε πρέπει να μπερδεύει την κρίση μας το ότι η αχρηστία και η ανικανότητα των πολιτκών είναι που μας επιβαρύνει και άμεσα οικονομικά ως προς αυτούς τους ανθρώπους και όχι αυτοί οι χιλιοταλαιπωρημένοι άνθρωποι.
Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι τα θύματα.
Όπου εξίσου θύματα αν και εντελώς άλλης φύσεως είμαστε κι εμείς. Και τα θύματα δεν πρέπει να τρώγωνται μεταξύ τους, ούτε το πιο... δυνατό θύμα να κατηγορεί το πιο αδύναμο.
Τα χώματα τούτα, τα ιερά χώματα όπως θα έλεγαν και οι ποιητές, έχουν ποτιστεί με υπερβολικά πολύ αίμα, ακόμη και πολύ πρόσφατα. Είμαστε δε, ένοικοι ενός οικήματος το οποίο βρίσκεται σε μια γειτονιά όχι ιδιαίτερα σταθερή που συχνά εξερράγη. Για την ακρίβεια πρέπει επιτέλους να αποδεχθούμε ότι το γεγονός ότι έχουμε αποφύγει εμπλοκές σε χειρότερες περιπέτειες τύπου πρώην Γιουγκοσλαβίας έχει να κάνει με το γεγονός ότι απλώς εξυπηρετούσαμε άλλα συμφέροντα. Είναι τόσο απλό. Και όλα αυτά μας δείχνουν ότι πολύ εύκολα μπορούμε να βρεθούμε κι εμείς αύριο-μεθαύριο σε μια αντίστοιχη κατάσταση, όπως μόλις τρεις γενεές πίσω (αλλά και πιο κοντά) βιώσαμε. Ούτε η μικρασιατική καταστροφή είναι τόσο μακρυά όσο νομίζουμε, ούτε η τραγωδία της Κύπρου, όμως αποδεδειγμένα δεν γνωρίζουμε Ιστορία...
Επιμύθιον
Δεν ξέρω αν μπορώ να έχω σοβαρές απαιτήσεις από τον πιο ηλίθιο λαό από καταβολής της ανθρωπότητας (διότι όπως έχουμε πει και ξαναπεί, δεν καταντήσαμε σε τούτα τα χάλια επειδή είμαστε τίποτε κορυφαίοι...).
Ό Γιώργος Σεφέρης είχε πει κάποτε: "Ἀνήκω σὲ μία χώρα μικρή. Ἕνα πέτρινο ἀκρωτήρι στὴ Μεσόγειο, ποὺ δὲν ἔχει ἄλλο ἀγαθὸ παρὰ τὸν ἀγώνα τοῦ λαοῦ, τὴ θάλασσα, καὶ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. Εἶναι μικρὸς ὁ τόπος μας, ἀλλὰ ἡ παράδοσή του εἶναι τεράστια καὶ τὸ πράγμα ποὺ τὴ χαρακτηρίζει εἶναι ὅτι μας παραδόθηκε χωρὶς διακοπή. Ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα δὲν ἔπαψε ποτέ της νὰ μιλιέται. Δέχτηκε τὶς ἀλλοιώσεις ποὺ δέχεται καθετὶ ζωντανό, ἀλλὰ δὲν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Ἄλλο χαρακτηριστικὸ αὐτῆς τῆς παράδοσης εἶναι ἡ ἀγάπη της γιὰ τὴν ἀνθρωπιά, κανόνας της εἶναι ἡ δικαιοσύνη. Στὴν ἀρχαία τραγωδία, τὴν ὀργανωμένη μὲ τόση ἀκρίβεια, ὁ ἄνθρωπος ποὺ ξεπερνᾶ τὸ μέτρο, πρέπει νὰ τιμωρηθεῖ ἀπὸ τὶς Ἐρινύες.
Ὅσο γιὰ μένα συγκινοῦμαι παρατηρώντας πῶς ἡ συνείδηση τῆς δικαιοσύνης εἶχε τόσο πολὺ διαποτίσει τὴν ἑλληνικὴ ψυχή, ὥστε νὰ γίνει κανόνας τοῦ φυσικοῦ κόσμου. Καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς διδασκάλους μου, τῶν ἀρχῶν τοῦ περασμένου αἰώνα, γράφει: «... θὰ χαθοῦμε γιατί ἀδικήσαμε ...». Αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος ἦταν ἀγράμματος."
Δυστυχώς ο Σεφέρης φαίνεται ότι έπεσε έξω. Ο άνθρωπος αυτό δεν ήταν αγράμματος, ήταν απλώς ρεαλιστής...
Παρά ταύτα υπάρχει και ένα σημείο που θα πρέπει να κρατήσουμε: Ὅταν στὸ δρόμο τῆς Θήβας, ὁ Οἰδίπους συνάντησε τὴ Σφίγγα, κι αὐτὴ τοῦ ἔθεσε τὸ αἴνιγμά της, ἡ ἀπόκρισή του ἦταν: ὁ ἄνθρωπος. Τούτη ἡ ἁπλὴ λέξη χάλασε τὸ τέρας. Ἔχουμε πολλὰ τέρατα νὰ καταστρέψουμε. Ἂς συλλογιστοῦμε τὴν ἀπόκριση τοῦ Οἰδίποδα.
Και κυρίως, να προσθέσω εγώ, για το τέρας που κρύβουμε μέσα μας.
Χαίρετε.
ΥΓ. Καταλάβατε τώρα γιατί έγραψα στην αρχή ότι δεν βλέπω να αντέχω για πολύ καιρό ακόμα. Διότι τα πτώματα δεν περνάνε μόνο "ζωντανά" μπροστά σου. Περνάνε και με σεντόνια. Και μετά περνάνε και στον ύπνο σου σα να τα έπνιξες εσύ.
Έπρεπε να κοντέψει να ξεψυχήσει κι ο Φλεβάρης για να φτάσω στο σημείο να κάνω ποδαρικό για το 2016. Και για να αποφύγω τα κενά περιεχομένου λόγια -για τα οποία ουδένα κέφι διαθέτω- θα μπω απευθείας στην ουσία.
Εδώ και κάποιον καιρό η συγκυρία με έφερε σε ένα μέρος από αυτά για τα οποία διαβάζετε στο διαδίκτυο και βλέπετε στους τηλεβόθρους σας. Εντελώς συμπτωματικά. Είπα, λοιπόν, στον εαυτο μου ότι αφού ήρθα που ήρθα εδώ πέρα, ας αρπάξω την "ευκαιρία" και να σταθώ στο ύψος των περιστάσεων (όσο μπορώ και περνάει από το χέρι μου) και να ασχοληθώ με τις ευθύνες μου απέναντι στην Ιστορία και την Ανθρωπότητα. Κοινώς, αποφάσισα ν'ασχοληθώ με τους πρόσφυγες (και τους λαθρομετανάστες κατ' επέκταση, διότι ναι, υπάρχουν και αυτοί). Να σημειώσω ότι το μέρος δεν έχει καμία απολύτως σημασία: θα μπορούσε να είναι το οποιοδήποτε. Αυτό που μετράει είναι οι πτυχές της ιστορίας, καθώς και το γεγονός ότι η ιστορία είναι μία, και όχι πολλές.
Οφείλω να ομολογήσω πως τίποτε απ'αυτά που έως τώρα έχω δει, δεν το περίμενα παρόλο που και στο παρελθόν είχα ξανασχοληθεί κάπως (αν και σε εποχές που δεν ήταν τόσο της... μόδας η όλη κατάσταση). Και είμαι βέβαιος ότι όσοι καταφέρετε να διαβάσετε ετούτο το σενδόνι, ομοίως δεν θα τα περιμένετε κι αυτό επειδή πουθενά δεν θα τα διαβάσετε. Δεν είναι ότι δεν πουλάνε... Όχι... Είναι ότι.... θα καταλάβετε μόνοι σας.
Παρένθεση: ήδη ο κλασικός μαλάκας ο Έλληνας, που λέει κι ο Γεωργίου, αναρωτιέται πως και γιατί εγώ αποφάσησα ν'ασχοληθώ με το θέμα. Είναι η κλασική περίπτωση του ηλιθίου εκείνου που δεν βλέπει ούτε το δέντρο, ούτε το δάσος, αποδεικνύωντας τωόντι πως είμαστε ο περιούσιος λαός. Κλείνω την παρένθεση.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε είναι ότι η ιστορία με τους πρόσφυγες έχει τόσες πολλές πτυχές που κυριολεκτικά δεν πάει το μυαλό κανενός αν δεν το βιώσει. Από 'κει κι έπειτα, ανάολογα με τα μυαλά που κουβαλάει ο καθένας (δηλαδή αναλόγως ποια πτυχή βρίσκεται σε περίσσεια: η ηλιθιότητα, ο ρατσισμός, η λογική κλπ) μπορεί να δει αυτό το θέμα και από διαφορετική οπτική γωνία απομονώνοντας μοιραία μεμονωμένα κομμάτια της ιστορίας. Είναι προφανές πως πρόκειται για μέγιστο λάθος, αλλά όταν μιλάμε για τις ζωές των άλλων (ούτως ειπείν όλων των υπολοίπων πλην του δικού μας κώλου), δεν μας μοιάζει και ιδιαίτερα. Έχουμε και λέμε λοιπόν, και σας προτείνω να διαβάσετε πολύ προσεκτικά, διότι αυτά που θα γράψω δεν πρόκειται να τα διαβάσετε αλλού.
Μέρος πρώτον: η Τραγωδία
Θεωρώ εαυτόν τυχερό που δεν έχω δει πτώμα μέχρι σήμερα και ιδίως παιδιού. Μάλλον δεν θα δω, για να ειμαι ειλικρινής, διότι δεν βλέπω να το συνεχίζω για πολύ. Όμως έχω δει αυτούς που συνέχισαν. Ως επίσης έχω δει και μέρη που βρέθηκαν πτώματα και τα οποία σε κάνουν να αναρωτιέσαι πως μπορεί να χώρεσε άνθρωπος εκεί μέσα.
Η αλήθεια είναι πως όση φιλοσοφία κι αν έχεις διαβάσει στη ζωή σου, όσο κι αν έχεις φιλοσοφήσει εσύ ο ίδιος για πάρτη σου όλα τα χρόνια, αυτά αποτελούν μετά βίας δεκανίκι για να μιλήσεις με τον πατέρα έντεκα παιδιών, που τα έχασε (δηλαδή πνίγηκαν) και τα έντεκα, μαζί και με τη γυναίκα του. Τι μπορείς να πεις σε έναν τέτοιον άνθρωπο; Πως μπορείς εσύ να τον αντικρίσεις την ώρα που νοιώθεις στους ώμους όλο το βάρος των εγκλημάτων του Δυτικού Κόσμου;
Εύκολα μπορείς να εκστομίσεις κρίση εκ του μακρόθεν, αλλά μόλις πλησιάσεις (ακόμη κι αν θες απλώς να περάσεις από μπροστά για να πας κάπου αλλού), το σπαραχτικό κλάμα σου σμπαραλιάζει τα σωθηκά. "Τα έβλεπα ένα ένα να σκορπάνε προς διαφορετικές κατευθύνσεις και δεν ήξερα προς που να πάω. Τα άκουγα να ζητάνε για βοήθεια και δεν μπορούσα να τα βοηθήσω".
Ναι, μαλάκα Έλληνα. Έλα να μου πεις την κοσμοθεωρία σου που δεν έμειναν πίσω να πολεμήσουν και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο. Όταν υπό τέτοιες συνθήκες αποκόπτεσαι από την οικογένειά σου, δύο τινά μπορούν να έχουν συμβεί, το εξής ένα: να σου την φέρουν πίσω, το οποίο θα συμβεί νομοτελειακά. Η διαφορά έγκειται στο αν θα στη φέρουν περπατώντας, ή ξαπλωμένη. Ήταν ελάχιστες οι φορές που είδα την αγωνία στα μάτια να μετατρέπεται σε χαρά. Σχεδόν όλες μετετράπη σε οδύνη, σε σπαραγμό. Το νέο ήταν ότι "δυστυχώς βρέθηκε....", με την έμφαση στο "δυστυχώς". Πολλά έχουμε ακούσει για τους λιμενικούς από τα ευαγή ΜΜΕ της χώρας, αλλά προσωπικά έφτασα σε σημείο να τους θαυμάζω. Και τους στρατιωτικούς επίσης που σχεδόν εξίσου συμμετέχουν σε αυτό το μακάβριο θέατρο. Αν ήμουν στη θέση όλων τους, θα έτρεχα σε ψυχολόγους με αυτά που θα είχα δει. Άραγε, πως λες σε μια μάνα ότι το βρέφος της βρέθηκε πνιγμένο; Πως βγάζεις ένα άψυχο κορμάκι από τη θάλασσα; Που βρίσκεις τα άντερα να ανακοινώνεις ως εκπρόσωπος του Χάροντα κάθε μέρα και σε νέα (δεκάδες) πρόσωπα το δυσάρεστο;
Δηλαδή τι δυσάρεστο, το χειρότερο.
Ακόμη και η κοπελίτσα της οποίας κόπηκε το γάλα και δεν είχε μπορέσει επί πέντε μέρες να θηλάσει το τριών μηνών μωράκι της, είναι μια αποτυχία του υποτιθέμενα πολιτισμένου Δυτικού Κόσμου.
Πολλές θεωρίες ακούμε(τε) σχετικά με το προσφυγικό. Περιττό να πω ότι όλα είναι απόλυτες μαλακίες. Ακόμη και οι απόψεις που οι περισσότεροι εκφέρετε είναι απόλυτες μαλακίες. Τερατώδεις. Και αναφέρομαι και στους επικριτές, και στους υπερασπιστές. Δεν ξέρετε ούτε την τύφλα σας. Έτσι απλά. Και το μόνο για το οποίο μπορώ να σας διαβεβαιώσω είναι ότι δεν θα χρειαζόταν να πάτε σε κάποιο νησί για να ξεστραβωθείτε.
Μέρος δεύτερον: η Άποψη και ο Μηδενισμός
Διότι ναι, αν δεν πει ο Ελληνάρας την αποψάρα του, ποιος θα την πει ντε; και μάλιστα, όσο πιο άσχετος με το θέμα είναι, τόσο πιο βαρυσήμαντη και συνήθως μηδενιστική αποψάρα έχει κιόλας. Ας πούμε, από τους μεν υπάρχουν οι γελοίοι που θεωρούν ότι η λέξη λαθρομετανάστης είναι ρατσιστική και υποτιμητική, ενώ από τους δε πλήθος κόσμου πιστεύει πως όλοι είναι στο ίδιο καζάνι και δεν θα έπρεπε να έρθουν κλπ, κλπ. Και κάπου στο μέσον, βρισκόμαστε κάποιοι άνθρωποι κι ακούμε τον οχετό από γελοιότητες αμφοτέρων πλευρών. Τόσο απλά.
Κατά πρώτον, η λέξη λαθρομετανάστης όχι μόνο είναι απολύτως ρεαλιστική (διότι απλούστατα υποδηλώνει τον άνθρωπο που έρχεται δίχως χαρτιά και τίποτε περισσότερο), αλλά αποκτάει και εντελώς χειροπιαστή υπόσταση εξαιτίας (κυρίως) των Σύρων οι οποίοι έρχονται κανονικότατα με όλα τα χαρτιά τους και το πρώτο πράγμα που ψάχνουν είναι οι Αρχές για να απογραφούν.
Βεβαίως, στο πλαίσιο του μηδενισμού, υπάρχει και η άποψη ότι μόνο οι Σύροι είναι "καλοδεχούμενοι", δηλαδή να έρθουν για να φύγουν και να μην κάτσουν. Οι άλλοι να μην έρθουν καν. Σχετικά πρόσφατα έμαθα για μια περίπτωση (πολλών) ανθρώπων που ούτε Σύροι είναι, ούτε είχαν την τύχη να αποτελούν είδηση της μόδας στα δελτία ειδήσεων και που μετά βεβαιότητος σας λέω πως κι εγώ αν δεν τους έβλεπα από κοντά θα αγνοούσα εντελώς την ύπαρξή τους: στο Ιράκ (και προφανώς όχι μόνο εκεί) υπάρχει ένα πάρα πολύ σεβαστό τμήμα του πληθυσμού το οποίο θρησκευτικά προέρχεται από τον Ζωροαστρισμό. Για κάποιον λόγο που δεν δύναμαι να γνωρίζω, η πορεία αυτών των ανθρώπων ανά τους αιώνες τους ενέταξε στο ευρύτερο φάσμα του Χριστιανισμού. Όσοι εξ αυτών ζουν σε περιοχές που καταδυναστεύει το ISIS, το τελευταίο πράγμα που νοιώθουν είναι η λεπίδα που κόβει το λαρύγγι καθώς σε αποκεφαλίζει ένας τζιχαντιστής ως άπιστο. Οι άνθρωποι αυτοί είναι απολύτως λογικό ότι δεν μπορούν να κάτσουν εκεί. Το ίδιο ισχυει και για Αφγανούς και για πολλούς άλλους. Είναι εύκολο να βγαίνει ένας κλασικός μαλάκας Έλλην να πετάει την παπάτζα του ότι "θα έπρεπε να κάτσουν εκεί να πολεμήσουν" αλλά η πραγματικότητα είναι ότι στο 95% των περιπτώσεων δεν είναι εφικτό να πολεμήσεις. Και κάπως έτσι αυτοί οι άνθρωποι παίρνουν την τεράστια απόφαση να αφήσουν πίσω τα πατρογονικά, τα ήθη και τα έθιμα, τις παραδόσεις και το παρελθόν τους και να ξενιτεύονται μέσα από τις χειρότερες των συνθηκών. Και όλους αυτούς τους ανθρώπους τους περιμένει η αποψάρα του Ελληνάρα. Ουδέν σχόλιον.
Μέρος τρίτον: όλα στο ίδιο καζάνι
Έχω ξαναπει και ξαναγράψει πως η χώρα αυτή κατήντησε σε τούτα τα χάλια ακριβώς επειδή έχει την ατυχία να διαθέτει μακράν τον πιο ηλίθιο λαό που υπάρχει. Τα λόγια και τα έργα μας το αποδεικνύουν καθημερινά σε όλους τους τομείς. Είμαστε μικροπρεπείς, σκατόψυχοι, μικρόνοοι και αιθεροβάμωνες. Κάπως έτσι, είμαστε συνεπείς και στο ότι όχι μόνο όλα τα σφάζουμε, όλα τα μαχαιρώνουμε, αλλά τα βάζουμε και στο ίδιο καζάνι κιόλας.
Παράδειγμα: μα είναι πρόσφυγας, κοίτα τι κινητό έχει.
Να προσθέσω κι εγώ κάτι που είδα με τα μάτια μου, μια φορά ένας Σύρος έβγαλε μια golden visa και σήκωσε ένα χιλιάρικο από το ΑΤΜ. Και τι έγινε;
Έχουμε ξεχάσει ότι (ιδίως) οι Σύροι ήταν κοσμοπολίτες, και είχαν επίπεδο διαβίωσης σε πολλές περιπτώσεις πολύ υψηλότερο από το δικό μας. Απολύτως λογικό το βρίσκω να έχουν φέρει μαζί τους το πολύ καλό κινητό που από πριν είχαν (και στο οποίο κατά πάσα πιθανότητα έχουν μέσα όλες τους τις αναμνήσεις). Το ότι καταστράφηκαν οι πόλεις τους, η χώρα τους, οι ζωές τους, δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι τα έχασαν κι όλα, απλώς ο κλασικός μαλάκας ο Έλληνας θέλει για μια ακόμη φορά να πει την μαλακία του. Ακριβώς όπως θα κοιτάξει επιμελώς να μην την πει όταν δει κάποιον πρόσφυγα ή μετανάστη που είναι στην ακριβώς αντίθετη μοίρα.
Προσωπικά βλέπω αυτούς τους ανθρώπους μόλις φτάνουν σε αυτό που θεωρούν πολιτισμό (ανάθεμα κι αν είχαν ιδέα τι απάτη είμαστε) και αμέσως βγάζουν από έναν μπόγο μια πιο καλή φορεσιά ρούχα για αν κυκλοφορούν σαν άνθρωποι, να νοιώθουν αξιοπρέπεια. Όχι μόνο δεν βρίσκω κάτι το κακό σε αυτό, αλλά τουναντίον δεν ξέρω και κανέναν που να ήθελε να τα χάσει (κυριολεκτικά) όλα προκειμένου να έχει ένα τόσο... καλό κινητό.
Μέρος τέταρτον: η συνδρομή της Ευρώπης
Δυστυχώς, η συνδρομή της Ευρώπης δεν είναι ακριβώς αυτή που νομίζετε. Όντως η Ευρώπη ανησυχεί για το προσφυγικό ζήτημα. Αυτό σημαίνει (για όσους δεν το έχετε αντιληφθεί) ότι θα προτιμούσε απλώς να μην το βλέπει. Πολύ πρόσφατα ακούσαμε κάποιες πολιτισμένες ευρωπαϊκές παραινέσεις ότι το Ναυτικό της χώρας δεν κάνει αρκετά (εννοώντας ότι δεν περνάει πάνω από βάρκες όπως συμβαίνει σε κάποιες άλλες χώρες). Όταν οι "σύμμαχοι" και "συνοδοιπόροι" μας της γηραιάς Ηπείρου, που φέρεται κάποτε (όπως λένε οι φήμες) να δημιούργησε τον Δυτικό Πολιτισμό, διαπίστωσαν ότι είμαστε αρκούντως άχρηστοι και δεν θα βγάλουν άκρη με'μάς, αποφάσισαν να τα σκάσουν ακόμη πιο χοντρά στους Τούρκους που είναι αποδεδειγμένα πιο καλοί στο να κρύβουν τέτοιου είδους "προβληματάκια" κάτω από το χαλάκι της Ιστορίας. Να υπενθυμίσω σε αυτό το σημείο, ότι με το Δουβλίνο 2 οι Ευρωπαίοι εταίροι μας (προφανώς όχι απλώς... μαντεύοντας ότι μετά από 15 χρόνια θα έσκαγε μύτη το πρόβλημα) είχαν συμφωνήσει με εκείνον τον γελωτοποιό της Ιστορίας ονόματι Σημίτη να του τα σκάνε κι εκείνου ανά κεφάλι για να μην επιτρέπουμε στους Ευρωπαίους να βλέπουν το πρόβλημα μιας και ήδη από τότε μας ζητούσαν να φτιάξουμε κέντρα υποδοχής (και για τα οποία φράγκα ουδείς αναρωτιέται τι έχουν γίνει όλα αυτά τα λεφτά όταν δεν έγιναν υποδομές). Απλώς, επειδή τώρα το πρόβλημα πολλαπλάσιάστηκε, έπρεπε να ξαναβάλουν το χέρι στην τσέπη πιο βαθειά. Κατά τα λοιπά, τα υπόλοιπα τα βλέπετε όλοι: τυπικώς κλειστά σύνορα κάπου, αυστηροί έλεγχοι αλλού, κατάργηση του Σέγκεν παραπέρα, αύξηση ρατσιστικών κρουσμάτων κατά κείθε και πάει λέγοντας. Και το τραγικό ξέρετε ποιο είναι; Ότι οι ζωές αυτών των ανθρώπων έχουν στιγματιστεί από τις διακρατικές μπίζνες σε όλα τα επίπεδα (πολιτική, εμπόριο όπλων, πετρέλαια κλπ), αλλά η παρενέργεια που δεν είχε φανταστεί κανείς ότι δεν θα ήταν ελεγχόμενη από ένα σημείο κι έπειτα είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι ενώ θα έπρεπε να είχαν πεθάνει σε κάποιο Χ χρονικό σημείο, τελικώς απεδείχθησαν πιο σκληροί και επιβίωσαν. Δεν τους έφαγανμ ούτε οι βόμβες, ούτε οι τρομοκράτες, ούτε οι φονταλιστές, ούτε οι πεζοπορίες, ούτε τα κύμματα της πιο όμορφης βαθυκόκκινης θάλασσας του κόσμου, του Αιγαίου. Και το πρόβλημα πρέπει να λυθεί άμεσα...
Μέρος πέμπτον: το ελληνικόν ζήτημα
Κατ' αρχάς να ξεκαθαρίσουμε το προφανές: οι άνθρωποι αυτοί πληρώνουν τα περισσότερα από τις τσέπες τους. Από τα νησιά φεύγουν με πλοία της γραμμής πληρώνοντας κανονικότατα από τις τσέπες τους. Όπου πηγαίνουν στηρίζουν κανονικότατα τις τοπικές κοινωνίες. Όχι όλοι, αλλά αρκετοί εξ αυτών πηγαίνουν σε ξενοδοχεία, πηγαίνουν σε τοπικά μαγαζιά εστίασης, αγοράζουν από τις ντόπιες αγορές.
Ταυτόχρονα όμως, υπάρχει και η έμμεση ροή χρημάτων, διότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν "φέρει" σε αυτά τα νησιά πλήθος άλλων ανθρώπων που έχουν αντιστοιχες ανάγκες: γιατρούς χωρίς σύνορα, μέλη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, εκπροσώπους από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εντεταλμένους της ΕΕ, μέλη της FRONTEX κλπ. Και βεβαίως τις ΜΚΟ, αλλά γι'αυτές θα τα πούμε ξεχωριστά. Όλοι αυτοί στα μάτια των ντόπιων (και πολύ καλά κάνουν κιόλας) μεταφράζονται σε λεφτά. Ξενοδοχεία που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν εντελώς κλειστά κατά τους χειμερινούς μήνες, έχουν όσο κόσμο θα είχαν και το καλοκαίρι. Σπίτια νοικιάζονται και ενοίκια εκτοξεύονται, το εμπόριο ανθεί, το χρήμα ρέει εν καιρώ κρίσης (κρατιέμαι πολύ να μην πω, ποια κρίση, διότι θα είναι εν μέρει υπερβολικό, αλλά σίγουρα δεν είναι σαν το λεκανοπέδιο και τα μεγάλα αστικά κέντρα ούτε καν κατά προσέγγιση).
Και όχι μόνο αυτά, διότι οι μπίζνες φέρνουν και άλλους πόρους. Όσο κι αν προσπάθησα να κάνω... "ρεπορτάζ", κάποια πράγματα δεν στα λένε με τίποτε οι ντόπιοι, ακόμη κι αν έχουν μάθει την φάτσα σου. Για παράδειγμα, μικρό καράβι που πηγαινοφέρνει πρόσφυγες και μετανάστες από "περιφερειακά" μέρη στο "κεντρικό" και το οποίο δεν πληρώνεται από τους πρόσφυγες ακούγεται πως παίρνει ένα 50ρικο το κεφάλι, επί 200 άτομα τη φορά με έναν μέσο όρο τριών δρομολογίων την ημέρα εκτός από τις περιπτώσεις απαγορευτικού απόπλου (πολλαπλασιασμό ξέρετε). Τα χρήματα αυτά είναι μάλλον κρατικά, αλλά από που; ΜΚΟ ίσως; Ιδέα δεν έχω, αλλά την γενική ιδέα την καταλάβατε.
Οι πρόσφυγες είναι μια χρυσή ευκαιρία. Χρυσή, κυριολεκτικώς...
Μέρος έκτον: ο εθελοντισμός
Οφείλω να ομολογήσω ότι κατάφερα να γνωρίσω κάποιους εθελοντές. Λίγους βέβαια. Απελπιστικά λίγους. Και εννοώ κανονικούς εθελοντές, έτσι όπως επίσημα ορίζεται ο εθελοντισμός, διότι οι περισσότεροι εθελοντές που βρίσκονται στη χώρα (κυρίως αλλοδαποί, μην λέω ψέματα) είναι εθελοντές που παίρνουν από 3 έως και 5 χιλιαρικάκια (τουλάχιστον εγώ τέτοιο εύρος βρήκα, μπορεί να υπάρχουν κι εκτός πάνω-κάτω αλλά δεν είχα την τιμή να τους γνωρίσω). Έτσι ορίζεται ο εθελοντισμός α λα ευρωπαϊκά, φίλες και φίλοι. Με λεφτά που ο Έλληνας θα πάρει ενδεχομένως σε ένα ολόκληρο έτος (και αν). Και μη νομίζετε ότι οι αβάντες σταματούν εκεί, διότι οι "εθελοντές" έχουν πλήθος παροχών (πχ από τα Ηνωμένα Έθνη σε θέματα ρουχισμού κλπ), διευκολύνσεων (πχ καλύτερες τιμές σε μαγαζιά για να φάνε) κ.ο.κ. Και αναρωτιέμαι, με τόση ανεργία που υπάρχει στη χώρα, αυτή η κωλοκυβέρνηση (δίχως να εννοώ μόνο ετούτους, αλλά εννοώ σε πρώτη φάση ιδίως ετούτους) δεν μπορούσε να κανονίσει οι "εθελοντές" να είναι από τούτη τη χώρα; Κι όσον αφορά τους κανονικούς εθελοντές, αυτοί είναι οι μαλάκες της παρέας ως είναι εύκολα αντιληπτό.
Η ουσία όμως είναι αλλού: θυμάστε εκείνη την φωτογραφία του Ισπανού εθελοντή που έσωνε ένα παιδάκι από τη θάλασσα και που είχε γίνει φωτογραφία σε αμέτρητα προφίλ στο φεηστσιμβούκιον; Δίχως να ξέρω για τον συγκεκριμένο, αλλά να είστε σίγουροι ότι αν παίρνατε όσα αυτός εσείς θα σώνατε περισσότερα...
Μέρος έβδομον: ο δηθενισμός
Όμως μετά την περίπτωση του εθελοντισμού να πάμε να εξετάσουμε και το φαινόμενο του δηθενισμού. Είμαι βέβαιος ότι όλοι έχετε ακούσει πλέον για τα περιβόητα hot spot. Εδώ παρακάτω έχω το ένα εξ αυτών και το βλέπω συχά κιόλας και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι στην νεοχιτλερική (μερκελική/σοϊμπλική) Ευρώπη που ζούμε (θυμάστε εδώ και πόσα χρόνια τα λέγαμε, έτσι;) πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι που η χώρα μας διαθέτει υπερσύγχρονα στρατόπεδα συγκεντρώσεως με τα όλα τους αν και ομολογουμένως στο πιο σύγχρονο (έχω και φωτογραφίες, αλλά δεν γουστάρω να τις ανεβάσω). Αυτό είναι και το menoume_evropi άλλωστε, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας στην παρούσα φάση. Η ουσία έγκειται αλλού και δεν την έχετε πάρει χαμπάρι: ο λόγος που κάθε νησί αντιδρά είναι διαφορετικός. Πχ, άλλο νησί μπορεί να αντιδρά επειδή το καλοκαίρι ενδέχεται να υποστεί τεράστια οικονομική ζημιά και άλλο επειδή.... χμ, θα τα πούμε σε λιγουλάκι. Ας κάνουμε μια μικρή παρένθεση πρώτα γιατί πρέπει να ειπωθεί κάτι ακόμα: στα hot spot δεν θα φιλοξενούνται οι επιβεβαιωμένοι (ούτως ειπείν οι αποδεκτοί από την Ευρώπη) πρόσφυγες, αλλά όσοι δεν θα πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις ή απλώς δεν θα έχουν χαρτιά. Η θεωρία λέει ότι ενός 48 ωρών αυτοί θα πρέπει να επαναπροωθούνται στην χώρα από την οποίαν μας ήρθαν (την Τουρκία δηλαδή). Κοινώς καλά κρασιά. Από αυτό το ελάχιστο που έχω δει και κρίνοντας ότι δεν υπάρχει καν ανάγκη περαιτέρω πληροφόρησης, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι το όλο θέμα με τα hot spot έχει γίνει τόσο πολύ στο πόδι, που δεν υπάρχει η παραμικρή πρόνοια για την αξιοπρεπή διαβίωση αυτών των ανθρώπων σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά. Κοινώς, τα λυώμενα είναι συνολικά για πολύ περιορισμένο αριθμό ατόμων τα οποία, πιστέψτε με, πολύ εύκολα μπορούν να γεμίσουν μέσα σε ένα διημεράκι, ιδίως τώρα που καλυτερεύει ο καιρός, ενώ ταυτόχρονα δεν έχω διαπιστώσει να υπάρχει υλική πρόνοια, ούτως ειπείν τι θα τρώνε αυτοί οι άνθρωποι κλπ.
Να είστε σίγουροι λοιπόν ότι δεν θα αργήσουν να γίνουν μανούρες και μετά βεβαιότητος θα έχουμε ιστορίες. Ε, όπως είπαμε και πιο πάνω, κάποια νησιά (με μεγάλη τουριστική κίνηση) το διαβλέπουν αυτό και φοβούνται ότι θα πάθουν οικονομική ζημιά (που θα την πάθουν). Κάποια άλλα όμως, αντιδρούν για έναν άλλον λόγο: διότι ναι μεν τους θέλουν τους πρόσφυγες, αλλά όχι στα hot spot! Διότι αν τους διοχετεύεις εκεί πέρα (και από την στιγμή που αυτά είναι εκ των πραγμάτων εκτός χώρας του νησιού) αυτομάτως αποκόπτεις την χρηματική ροή προς την τοπική κοινωνία. Και τα μέρη με τη μικρότερη τουριστική κίνηση, δεν το θέλουν αυτό. Καταλάβατε τώρα πως παίζεται το παιχνίδι και γιατί ακούτε από τα νησιά να λένε ναι μεν αλλά;
Μέρος όγδοον: η τοπική κοινωνία
Οκ, δεν θέλω να είμαι μηδενιστής. Δεν μπορώ να μιλήσω για όλα τα νησιά, ούτε για το σύνολο της τοπικής κοινωνίας, όμως ήδη πήρατε μια πρώτη γεύση, την οποίαν επιβάλλεται να ολοκληρώσουμε, στο μέτρο του εφικτού.
Πριν λίγες μέρες έφτασε στην αποθήκη του ΟΗΕ μια μπάζα από κάτι πραγματικά καταπληκτικά μπουφάν διασώσεων (ιδίως αν επιχειρείς στον... αρκτικό κύκλο). Επειδή στο παρελθόν έχω δει κοστολόγιο τέτοιου ρουχισμού, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι μιλάμε εύκολα για πάνω από 3 κατοστάρικα το κομμάτι. Αφού πήραν οι "δικαιούχοι", δηλαδή οι αποκαλούμενοι εθελοντές, δεν ξέρω αν συνέβη τυχαία ήταν σχέδιο με την ελπίδα ότι θα προέλκυε και άλλους εθελοντές (κανονικούς αυτη τη φορά), από την αποθήκη άρχισαν να μοιράζουν τα περισσευούμενα μπουφάν σε όποιον προλάβαινε. Δε νομίζω να χρειάζεται να σας πω ότι εξαντλήθηκαν μέσα σε ένα εικοσάλεπτο. Πως το έμαθα; την επομένη από παραπονούμενο, που πήγε και στήθηκε στην ουρά (!!!) και τελικώς δεν πήρε κιόλας. Αλλά όχι, δεν είναι αυτός το κερασάκι στην τούρτα. Το πραγματικό κερασάκι ή μάλλον κερασιά ολόκληρη πάνω στην τούρτα είναι εκείνοι που την επομένη μέρα διαμαρτύρονταν ότι δεν είχε στο νούμερό τους κιόλας. Και το κορυφαίο όλων; Η διαμαρτυρία, διαμαρτυρία αλλά το μπουφάν αρκετοί το φοράνε (και το θέαμα είναι γελοίο, πιστέψτε με).
Οποία ξεφτίλα, η χώρα δεν σώζεται, το'χω ξαναπεί.
Για το τέλος δε, να συμπληρώσω και το εξής: θεωρώ ότι είναι τόσο αυτονόητο που δεν ξέρω αν κάνω καλά που θα το μνημονεύσω, ότι όπως μπορείτε πολύ εύκολα να κατανοήσετε, από αρκετό κόσμο πρόσφυγες θεωρούνται μόνο όσοι τα ακουμπάνε. Όλοι αυτοί θεωρούνται Σύροι, απλώς και μόνο επειδή έχουν λεφτά, άσχετα αν πραγματικά είναι ή όχι. Όσοι δεν έχουν λεφτά είναι λαθρομετανάστες και ας πάνε πίσω να τους σφάξουν. Ακόμα κι αν είναι Σύροι.
Μέρος ένατον: το εθνικό του πράγματος
Τα λέγαμε και πολύ πρόσφατα ότι, η απόλυτη χαζομάρα περί του Έβρου πρέπει επιτέλους να σταματήσει. Ακόμη κι αν ανοίξει πλήρως ο Έβρος, οι Τούρκοι σύγχρονοι δουλέμποροι θα συνεχίσουν να διοχετεύουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες στα ελληνικά νησιά με τα ίδια σαπιοκάραβα ακριβώς για να διατηρούν την Ελλάδα στο επίκεντρο του προβλήματος. Αν οι Τούρκοι ήθελαν, θα μπορούσαν να στέλνουν όλον υατόν τον κόσμο είτε στη Σάμο, είτε στο Καστελλόριζο. Δεν το πράττουν όμως κι ας είναι τα πιο κοντινά σημεία στα τουρκικά παράλια, ακριβώς διότι θέλουν να μας εξωθήσουν στο σημείο να απεμπωλήσουμε την κυριαρχία του Αιγαίου. Και η αλήθεια είναι ότι δεχόμαστε αφόρητες πιέσεις από τους "συμμάχους" μας για να το πράξουμε και για να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, μερικώς το έχουμε ήδη πράξει. Η διαβόητο FRONTEX λύνει και δένει στο Αιγαίο. Κάνει κυριολεκτικώς ό,τι γουστάρει, όπως γουστάρει, όποτε γουστάρει. Πλέον, φέρνουμε και το ΝΑΤΟ στο παιχνίδι. Είναι προφανές ότι το status quo στο Αιγαίο έχει αρχίσει να μεταβάλλεται.
Όποιος δεν τα καταλαβαίνει αυτά τα εύκολα πράγματα έχει σοβαρό πρόβλημα επαφής με την πραγματικότητα. Κι όποιος πιστεύει ότι με ρευστό το γεωπολιτικό σκηνικό εμείς θα την βγάλουμε αλώβητοι, απλώς κοιμάται τον ύπνο του Δικαίου.
Μέρος δέκατον: ο Επίλογος
Σε γενικές γραμμές έχω δει αξιοπρεπείς ανθρώπους. Για να μην τα ισοπεδώνω όλα, έχω δει πολλούς αξιοπρεπείς ανθρώπους και από τη δική μας φάρα, όπου ειρήσθω εν παρόδω να τονίσω ότι αυτοί που γ΄νεται προσπάθεια να προταθούν για νόμπελ Ειρήνης είναι δυστυχώς η μειοψηφία. Εκ νέου παρενθετικά, να θέσω και ένα φιλολογικό ερώτημα προς όλους εσάς που τους θαυμάζετε αυτούς τους ανθρώπους: γιατί δεν κάνετε κι εσείς αν όχι το ίδιο, έστω κάτι παρόμοιο; Και δεν χρειάζεται κι εσείς να πάτε σε κάποιο νησί. Οργάνωση μπορεί να υπάρξει ακόμη και στις πόλεις, αλλά είναι πιο ασφαλή τα σχόλια στο φεηστσιμβούκιον, σαφές. Και επανέρχομαι...
Σαφώς και έχω δει και παρατράγουδα (από απόπειρες ληστείας, μέχρι πολλά άλλα) όμως αυτά δεν είναι ο κανόνας αλλά οι λίγες εξαιρέσεις.
Έχω βιώσει αυτόν τον καιρό γεγονότα που με έχουν σακατέψει (εξ ου κι ο λόγος που δεν έχω γράψει στο βλόγι. Δεν έχω κέφι να γράψω).
Έχω δει παιδάκια όχι πάνω από 4 ετών, να ποζάρουν στο λιμάνι κάνοντας το σήμα της νίκης.
Έχω δει τα μάτια των παιδιών, τα πιο καθαρά μάτια, να εμπεριέχουν ταυτόχρονα και την ανακούφιση και τον εφιάλτη, και τον τρόμο και τη χαρά.
Έχω δει ανθρώπους των οποίων ο πόνος του χαμού, της απώλειας ήταν τόσο μεγάλος που τους άπλωνε μια αμετακίνητη σκιά στο βλέμα: σε ποιον άνθρωπο αξίζει τέτοια μοίρα άλλωστε;
Όπως έχω δει ανθρώπους να κλαίνε από χαρά επειδή ήρθε το καράβι της γραμμής να τους πάει στον Πειραιά, έχοντας (εγώ) την επίγνωση (εν αντιθέσει μ'αυτούς) ότι τα βάσανά τους δεν τελείωσαν.
Και ως τέτοιο δείγμα έρχεται κάποιος (ενίοτε συγκεκριμένος) υπάλληλος πλοίου που σε ένα κρεσέντο ρατσισμού λέει σε άραβες σε άπταιστα... ελληνικά και με όλη τη διαθέσιμη σιχαμάρα στη μάπα του "τα χαρτιά σου ρε", νομίζοντας ότι ο Άραβας θα καταλάβει έτσι.
Οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι απόβλητα της Ιστορίας. Εμείς οι δήθεν πολιτισμένοι τους καταντήσαμε έτσι και αυτό μάλλον για να νοιώθουμε καλύτερα εμείς για τα δικά μας χάλια. Το χειρότερο είναι ότι εν μέσω όσων βιώνουμε με την ατέρμονα κρίση (που σαφώς και δεν είναι μόνο οικονομική) θα έπρεπε να είμαστε πιο διαλλακτικοί απέναντί τους αλλά δεν είμαστε. Νομίζουμε ότι διαπνεόμαστε από κάποια δήθεν ανωτερότητα. Η πραγματικότητα είτε την γουστάρουμε είτε όχι είναι ότι κάποιοι άλλοι έχουνμ το μαχαίρι κι εμείς είμαστε απλώς το πεπόνι.
Δυστυχώς δεν το βλέπουμε έτσι. Ο νεοΈλλην έχει τη δικιά του άποψη για την πραγματικότητα, το έχουμε διαπιστώσει κατ' επανάληψη, πιθανώς επειδή βρισκόμαστε σε κάποια αδιανόητη μακαριότητα στο πλαίσιο της οποίας θεωρούμε ότι αυτά τα φρικτά πράγματα σε'μάς δεν πρόκειται να συμβούν.
Δυστυχώς δε, το πολυπλόκαμον του προσφυγικού ζητήματος μας δυσκολεύει και στην κρίση μας. Και δεν είναι παράλογο, οφείλω να το ομολογήσω. Το βλέπω κι από τον εαυτό μου. Όλοι μας -ανάλογα με το τι βιώνουμε- τείνουμε να συγχέουμε καταστάσεις. Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε, όμως, διότι αυτή είναι η λύση, είναι ότι σε κάθε περίπτωση ακόμη κι αν ξερουμε ότι συνολικά είναι η ίδια ιστορία ταυτόχρονα έχει να κάνει με διαφορετικές εκφάνσεις της. Το προσφυγικό δράμα δεν πρέπει να συγχέεται με κάποια τμήματα κάποιων τοπικών κοινωνιών, ούτε με με τον πακτωλό χρημάτων που έχει συγκεκριμένες ροές και φορά συγκεκριμένους ανθρώπους, ούτε πρέπει να μπερδεύει την κρίση μας το ότι η αχρηστία και η ανικανότητα των πολιτκών είναι που μας επιβαρύνει και άμεσα οικονομικά ως προς αυτούς τους ανθρώπους και όχι αυτοί οι χιλιοταλαιπωρημένοι άνθρωποι.
Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι τα θύματα.
Όπου εξίσου θύματα αν και εντελώς άλλης φύσεως είμαστε κι εμείς. Και τα θύματα δεν πρέπει να τρώγωνται μεταξύ τους, ούτε το πιο... δυνατό θύμα να κατηγορεί το πιο αδύναμο.
Τα χώματα τούτα, τα ιερά χώματα όπως θα έλεγαν και οι ποιητές, έχουν ποτιστεί με υπερβολικά πολύ αίμα, ακόμη και πολύ πρόσφατα. Είμαστε δε, ένοικοι ενός οικήματος το οποίο βρίσκεται σε μια γειτονιά όχι ιδιαίτερα σταθερή που συχνά εξερράγη. Για την ακρίβεια πρέπει επιτέλους να αποδεχθούμε ότι το γεγονός ότι έχουμε αποφύγει εμπλοκές σε χειρότερες περιπέτειες τύπου πρώην Γιουγκοσλαβίας έχει να κάνει με το γεγονός ότι απλώς εξυπηρετούσαμε άλλα συμφέροντα. Είναι τόσο απλό. Και όλα αυτά μας δείχνουν ότι πολύ εύκολα μπορούμε να βρεθούμε κι εμείς αύριο-μεθαύριο σε μια αντίστοιχη κατάσταση, όπως μόλις τρεις γενεές πίσω (αλλά και πιο κοντά) βιώσαμε. Ούτε η μικρασιατική καταστροφή είναι τόσο μακρυά όσο νομίζουμε, ούτε η τραγωδία της Κύπρου, όμως αποδεδειγμένα δεν γνωρίζουμε Ιστορία...
Επιμύθιον
Δεν ξέρω αν μπορώ να έχω σοβαρές απαιτήσεις από τον πιο ηλίθιο λαό από καταβολής της ανθρωπότητας (διότι όπως έχουμε πει και ξαναπεί, δεν καταντήσαμε σε τούτα τα χάλια επειδή είμαστε τίποτε κορυφαίοι...).
Ό Γιώργος Σεφέρης είχε πει κάποτε: "Ἀνήκω σὲ μία χώρα μικρή. Ἕνα πέτρινο ἀκρωτήρι στὴ Μεσόγειο, ποὺ δὲν ἔχει ἄλλο ἀγαθὸ παρὰ τὸν ἀγώνα τοῦ λαοῦ, τὴ θάλασσα, καὶ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. Εἶναι μικρὸς ὁ τόπος μας, ἀλλὰ ἡ παράδοσή του εἶναι τεράστια καὶ τὸ πράγμα ποὺ τὴ χαρακτηρίζει εἶναι ὅτι μας παραδόθηκε χωρὶς διακοπή. Ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα δὲν ἔπαψε ποτέ της νὰ μιλιέται. Δέχτηκε τὶς ἀλλοιώσεις ποὺ δέχεται καθετὶ ζωντανό, ἀλλὰ δὲν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Ἄλλο χαρακτηριστικὸ αὐτῆς τῆς παράδοσης εἶναι ἡ ἀγάπη της γιὰ τὴν ἀνθρωπιά, κανόνας της εἶναι ἡ δικαιοσύνη. Στὴν ἀρχαία τραγωδία, τὴν ὀργανωμένη μὲ τόση ἀκρίβεια, ὁ ἄνθρωπος ποὺ ξεπερνᾶ τὸ μέτρο, πρέπει νὰ τιμωρηθεῖ ἀπὸ τὶς Ἐρινύες.
Ὅσο γιὰ μένα συγκινοῦμαι παρατηρώντας πῶς ἡ συνείδηση τῆς δικαιοσύνης εἶχε τόσο πολὺ διαποτίσει τὴν ἑλληνικὴ ψυχή, ὥστε νὰ γίνει κανόνας τοῦ φυσικοῦ κόσμου. Καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς διδασκάλους μου, τῶν ἀρχῶν τοῦ περασμένου αἰώνα, γράφει: «... θὰ χαθοῦμε γιατί ἀδικήσαμε ...». Αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος ἦταν ἀγράμματος."
Δυστυχώς ο Σεφέρης φαίνεται ότι έπεσε έξω. Ο άνθρωπος αυτό δεν ήταν αγράμματος, ήταν απλώς ρεαλιστής...
Παρά ταύτα υπάρχει και ένα σημείο που θα πρέπει να κρατήσουμε: Ὅταν στὸ δρόμο τῆς Θήβας, ὁ Οἰδίπους συνάντησε τὴ Σφίγγα, κι αὐτὴ τοῦ ἔθεσε τὸ αἴνιγμά της, ἡ ἀπόκρισή του ἦταν: ὁ ἄνθρωπος. Τούτη ἡ ἁπλὴ λέξη χάλασε τὸ τέρας. Ἔχουμε πολλὰ τέρατα νὰ καταστρέψουμε. Ἂς συλλογιστοῦμε τὴν ἀπόκριση τοῦ Οἰδίποδα.
Και κυρίως, να προσθέσω εγώ, για το τέρας που κρύβουμε μέσα μας.
Χαίρετε.
ΥΓ. Καταλάβατε τώρα γιατί έγραψα στην αρχή ότι δεν βλέπω να αντέχω για πολύ καιρό ακόμα. Διότι τα πτώματα δεν περνάνε μόνο "ζωντανά" μπροστά σου. Περνάνε και με σεντόνια. Και μετά περνάνε και στον ύπνο σου σα να τα έπνιξες εσύ.
